Εννέα ερωτήσεις στις οποίες καταγράφονται οι συνέπειες που μπορούν να υπάρξουν για την Ελλάδα, μετά τη μη αποπληρωμή της δόσης των 1,5 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, δημοσιοποιεί το Ταμείο.
Το ΔΝΤ ξεκινά την ανακοίνωσή του υπογραμμίζοντας ότι τον Μάιο του 2010 αποφάσισε να συμμετάσχει με το ποσό των 30 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, με στόχο να υπάρξει μεταρρύθμιση της οικονομίας της χώρας. Ακολούθως τον Μάρτιο του 2012 το ΔΝΤ ενέκρινε επιπλέον ποσό 28 δισ. ευρώ, μετά από την επέκταση της αρχικής συμφωνίας με τη χώρα. Αυτή τη στιγμή η συνολική οφειλή της Ελλάδας προς το ΔΝΤ φθάνει στο ποσό των 21,2 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα όφειλε να αποπληρώσει 1,5 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου 2015, κάτι το οποίο δεν έπραξε.
Ως εκ τούτου υπάρχουν εννέα ερωτήματα τα οποία αφορούν τη συμμετοχή του Ταμείου στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας:
1. Τι θα πρέπει να «δει» το ΔΝΤ να συμβαίνει προκειμένου να υπάρξει επίλυση της κατάστασης;
Προτεραιότητα του ΔΝΤ παραμένει η παροχή βοήθειας στους Έλληνες πολίτες κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. Το προσωπικό του ΔΝΤ πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι να υπάρξει η προσέγγιση που εξέφρασε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου (σ.σ.: αναφέρεται στο άρθρο του Ολιβιέρ Μπλανσάρ στα μέσα Ιουνίου), με την Ελλάδα να προχωρά σε μεταρρύθμιση της οικονομίας της και τους Ευρωπαίους εταίρους να παρέχουν επιπλέον οικονομική βοήθεια αλλά και ανακούφιση του χρέους της χώρας. Όπως τόνισε η κυρία Κριστίν Λαγκάρντ το ΔΝΤ είναι πρόθυμο να συνεργαστεί τόσο με τις ελληνικές όσο και με τις ευρωπαϊκές αρχές. Το ΔΝΤ γνωρίζει από την εμπειρία που έχει και από άλλα κράτη-μέλη του, ότι οι οικονομικές αλλαγές χρειάζονται χρόνο για να ολοκληρωθούν. Σε αυτό το σημείο, παρεμβαίνει το ΔΝΤ προσφέροντας οικονομική βοήθεια, αλλά και προσφέροντας σε μία κυβέρνηση τον απαραίτητο χρόνο και τόπο ώστε να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύονται τα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού αλλά και να ενισχύεται η οικονομία.
2. Τι θα συμβεί στην Ελλάδα, καθώς αθέτησε να πληρώσει εγκαίρως μία υποχρέωσή της;
Η πρώτη άμεση συνέπεια είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να λάβει χρηματοδότηση από το ΔΝΤ, υπό την τρέχουσα συμφωνία που έχει με το Ταμείο, ενώ το ΔΝΤ δεν μπορεί να εγκρίνει πρόσθετη βοήθεια προς τη χώρα όσο αυτή έχει καταστεί ληξιπρόθεσμη. Πρόκειται για μία στάνταρντ διαδικασία όταν μία χώρα δεν αποπληρώνει το ΔΝΤ. Στον κανονισμό του Ταμείου (Selective Decision, 37ο τεύχος, σελ. 912) καταγράφονται οι διαδικασίες όταν υπάρχει αποτυχία αποπληρωμής και ισχύει και για τα 188 μέλη του Ταμείου. Η Ελλάδα παραμένει μέλος του Ταμείου, με δικαίωμα ψήφου και εκπροσώπηση στο διοικητικό του συμβούλιο. Η ετήσια εξέταση της «υγείας» μίας οικονομίας από το ΔΝΤ δεν αίρεται. Επίσης η Ελλάδα θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε τεχνική βοήθεια από το Ταμείο, δηλαδή θα έχει πρόσβαση στους ειδικούς του ΔΝΤ για μία σειρά θεμάτων, μεταξύ των οποίων τη φορολογική διοίκηση και τις πολιτικές που ασκούνται στον χρηματοοικονομικό κλάδο.
3. Υπάρχει περίοδος χάριτος;
Όχι, δεν υπάρχει περίοδος χάριτος. Όταν μία χώρα αποτυγχάνει να αποπληρώσει το ΔΝΤ την ημερομηνία που οφείλει, καθίσταται υπερήμερη. Βάσει των κανονισμών του Ταμείου, η διευθύντριά του ενημερώνει το Εκτελεστικό Συμβούλιο για την συγκεκριμένη περίπτωση. Με δεδομένο το σημαντικό προφίλ του ελληνικού προγράμματος, η διευθύντρια ενημέρωσε άμεσα το Συμβούλιο.
4. Μπορεί η πληρωμή μίας δόσης να αναβληθεί;
Ένα μέλος μπορεί να καταθέσει αίτημα για αναβολή της πληρωμής. Το ΔΝΤ δεν χρησιμοποιεί ως βασική του πολιτική τακτική την επέκταση του χρόνου αποπληρωμής κάποιας δόσης. Στόχος μας είναι να συνεργαζόμαστε με μία χώρα προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της. Πριν από 30 χρόνια το ΔΝΤ προσέφερε σε ορισμένες φτωχές χώρες τη δυνατότητα να καθυστερήσουν τις αποπληρωμές τους, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτή η καθυστέρηση δεν βοήθησε στις ανάγκες άμεσης χρηματοδότησης ή στα θεμελιώδη οικονομικά τους προβλήματα.
5. Πώς λειτουργεί το ΔΝΤ προκειμένου να επιλύσει θέματα που αφορούν καθυστερήσεις πληρωμών;
Το ΔΝΤ έχει μία συγκεκριμένη πολιτική – βασισμένη στο καταστατικό του – ώστε τα μέλη του να πάψουν να είναι σε καθυστέρηση πληρωμής. Το ΔΝΤ έχει κατορθώσει να επιτύχει στη διαδικασία αυτή. Για παράδειγμα μεταξύ 1978 και 1989, 19 χώρες βρέθηκαν σε αυτήν την θέση. Με εξαίρεση το Σουδάν και τη Σομαλία, όλα τα υπόλοιπα μέλη κατόρθωσαν να συνεργαστούν με το Ταμείο και να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Η μόνη χώρα που παρέμεινε υπερήμερη για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν η Ζιμπάμπουε.
6. Επιβάλλονται πρόστιμα εάν υπάρξει καθυστέρηση πληρωμών;
Το άμεσο «πρόστιμο» είναι ότι η χώρα δεν έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση του ΔΝΤ. Μετά από 12 μήνες, το διοικητικό συμβούλιο του ΔΤΝ μπορεί να εξετάσει την κήρυξη της Ελλάδας ως χώρας που δεν πληρεί πλέον τις προϋποθέσεις, εάν η χώρα δεν έχει αποπληρώσει το Ταμείο. Εάν η μη αποπληρωμή ξεπεράσει τους 12 μήνες το Ταμείο μπορεί να χαρακτηρίσει τη χώρα ως «μη συνεργάσιμη», κάτι που μπορεί να ακυρώσει τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στην τεχνική βοήθεια του ΔΝΤ, αλλά και στην κατάργηση του δικαιώματος ψήφου και τελικώς στην πλήρη αποχώρηση από το Ταμείο.
7. Τι σημαίνει για τους πιστωτές της Ελλάδας το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταστεί ληξιπρόθεσμη ως προς την αποπληρωμή του ΔΝΤ;
Αυτό είναι κάτι που θα το αποφασίσουν τα άλλα κράτη-μέλη του Ταμείου.
8. Έχει το ΔΝΤ την ικανότητα να χρηματοδοτήσει άλλα κράτη-μέλη του τα οποία πλήττονται από την αθέτηση πληρωμής ενός μέλους;
Το ΔΝΤ διαθέτει ισχυρό ισολογισμό. Αυτή τη στιγμή φθάνει στα 300 δισ. SDR (περί των 377,1 δισ. ευρώ) και ως εκ τούτου έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες των κρατών-μελών του.
9. Θα υποστούν ζημιές οι μέτοχοι του ΔΝΤ εάν η Ελλάδα δεν αποπληρώσει το Ταμείο;
Όχι, δεν θα έχουν ζημίες. Υπό όλες τις συνθήκες οι απαιτήσεις των κρατών-μελών του ΔΝΤ είναι εξασφαλισμένες και το ΔΝΤ θα συνεχίσει να εξυπηρετεί τα μέλη αλλά και τους πιστωτές του.
