Με επίκεντρο τα όρια που ορίζουν τη σύγχρονη ύπαρξη και υπό την επιμέλεια του δρ. Κωνσταντίνου Β. Πρώιμου, η νέα έκθεση «Red Line» εγκαινιάστηκε παρουσία πλήθους κόσμου, θέτοντας καίρια ερωτήματα για την κοινωνική συνθήκη και τον όψιμο καπιταλισμό.

Μια βαθιά πολιτική και υπαρξιακή εικαστική πρόταση φιλοξενεί από χθες το απόγευμα η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων. Η νέα έκθεση της διακεκριμένης εικαστικού Λυδίας Δαμπασίνα, με τίτλο «Red Line» (Κόκκινη Γραμμή / Ligne Rouge), άνοιξε τις πύλες της για το κοινό, τελώντας υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα. Μέσα από ένα πολυδιάστατο εικαστικό λεξιλόγιο, η δημιουργός επιχειρεί να χαρτογραφήσει τους περιορισμούς εντός των οποίων διαβιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος—περιορισμούς που συχνά δεν έχει επιλέξει, αλλά ούτε και επιβάλλει ο ίδιος.

Το εικαστικό βλέμμα στην κοινωνική δυστοπία

Η Λυδία Δαμπασίνα, η οποία μοιράζει τον χρόνο και την καλλιτεχνική της παραγωγή μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, παρουσιάζει στα Χανιά ένα σώμα δουλειάς που συντίθεται από νέες και παλαιότερες δημιουργίες. Η έκθεση λειτουργεί ως μια σύνθετη αφήγηση που αξιοποιεί ποικίλα μέσα: ζωγραφική, φωτογραφία, εγκαταστάσεις, βίντεο και readymades επιστρατεύονται για να σχολιάσουν την τρέχουσα οικονομικοκοινωνική πραγματικότητα.

Το βλέμμα της καλλιτέχνιδος, άλλοτε αιχμηρό και αυστηρό και άλλοτε ειρωνικό αλλά και τρυφερό, εστιάζει στις παθογένειες της εποχής. Η φτώχεια, η οικονομική εξάρτηση, οι κοινωνικές ανισότητες και ο πόλεμος αποτελούν τους κεντρικούς άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η θεματική της, αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραμμές» που διατρέχουν τον κοινωνικό ιστό.

Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο αντιδήμαρχος Χανίων Γιάννης Γιαννακάκης, ο επιμελητής της έκθεσης Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος και η υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Δήμου, Άννα Νεμπαυλάκη, πλαισιωμένοι από φιλότεχνο κοινό της πόλης.

Από την ψευδαίσθηση στην πραγματικότητα του «πλαστικού» χρήματος

Η περιήγηση στον χώρο της Πινακοθήκης φέρνει τον επισκέπτη αντιμέτωπο με έργα που λειτουργούν ως σχόλια στους μηχανισμούς λειτουργίας των δυτικών κοινωνιών. Ενδεικτικό της φιλοσοφικής αναζήτησης της Δαμπασίνα είναι το έργο του 2008, «1.330 γραμμάρια φαιάς ουσίας που συνοψίζουν την ιστορία της ανθρωπότητας, τα πάθη και τις αμφιβολίες της». Πρόκειται για μια εκτύπωση τύπου lambda που απεικονίζει σωρευμένο μαύρο γραφίτη πάνω σε ξύλινο τραπέζι, θέτοντας το θεμελιώδες ερώτημα της διάκρισης μεταξύ πραγματικού και ψευδαίσθησης.

Στον αντίποδα, και συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, στέκεται το ολοκαίνουριο έργο της με τίτλο «Άτιτλο» (2025). Εδώ, η καλλιτέχνις χρησιμοποιεί τον συμβολισμό της ζυγαριάς: στον έναν δίσκο τοποθετείται μια γυάλινη σφαίρα —μια υδρόγειος χωρίς σύνορα και χώρες— και στον άλλο 37 πιστωτικές κάρτες. Η εγκατάσταση αυτή λειτουργεί ως ευθύς σχολιασμός της εξάρτησης από το «πλαστικό» χρήμα και των μηχανισμών του όψιμου καπιταλισμού.

Η αναζήτηση της «Μεγάλης Αφύπνισης»

Τον θεωρητικό πυρήνα της έκθεσης αναλύει στο κείμενο του δίγλωσσου καταλόγου (ελληνικά-αγγλικά) που συνοδεύει τα έργα, ο επιμελητής δρ. Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος. Ο κ. Πρώιμος θέτει τον προβληματισμό γύρω από την κατάσταση ονείρου και εφιάλτη που βιώνει η σύγχρονη κοινωνία.

«Μήπως τελικά ονειρευόμαστε και ζούμε έναν εφιάλτη; Διότι όσο ονειρευόμαστε δεν το καταλαβαίνουμε συνήθως· δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε βέβαιοι ότι δεν ονειρευόμαστε, αλλά ούτε ότι ονειρευόμαστε, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ζούμε σε μια διαρκή κατάσταση ονείρου χωρίς να μπορούμε να ξυπνήσουμε», σημειώνει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι, όταν ξυπνήσουμε, θα συνειδητοποιήσουμε πως είδαμε ένα κακό όνειρο και ότι, κάποτε, τελικά, θα επέλθει η μεγάλη αφύπνιση… Το έργο της Δαμπασίνα προοιωνίζεται αυτήν τη μεγάλη αφύπνιση».

Ποια είναι η Λυδία Δαμπασίνα

Η Λυδία Δαμπασίνα γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια μετακόμισε στη Lyon της Γαλλίας, όπου τελείωσε το σχολείο και σπούδασε Καλές Τέχνες, Ψυχοπαθολογία και Παιδαγωγική στη Grenoble και στο Παρίσι. Ζει μεταξύ Παρισιού, Αθήνας και Κέας.

Το έργο της είναι τοποειδικό, δηλαδή πάντα σχετίζεται με τον τόπο στον οποίο εκτίθεται και σχεδιάζεται ειδικά για τον συγκεκριμένο τόπο και τις συνθήκες του. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις σε κορυφαία ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως στο MOMus – Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Άλεξ Μυλωνά, το Πάρκο Ελευθερίας του Δήμου Αθηναίων, τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Κατσίγρα, τα Hôpitaux Universitaires της Γενεύης, την Εκκλησία Saint Eustache στο Παρίσι, και έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις όπως στο ΕΜΣΤ, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης, Αθήνα, την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Αθήνα,  το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας, Αθήνα, τη Δημοτική Πινακοθήκη Μηθύμνης, το Musée de l’eau (Pont-en-Royans), το Μουσείο Manege (Saint Petersburg), το Collegium Artisticum (Σαράγεβο), το Circulo de Bellas Artes, Μαδρίτη, το Salon de Montrouge (Παρίσι) κ.ά. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΙΝFO:

Διάρκεια: 13 Δεκεμβρίου 2025- 19 Απριλίου 2026

Εγκαίνια: 13 Δεκεμβρίου 2025

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

Χάληδων 98–102

Τηλ.: +30 2821 341680

Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr

Facebook & Instagram: @MunicipalArtGalleryChania

Ωράριο Λειτουργίας:

Δευτέρα 10.00-14.00

Τρίτη έως Σάββατο 10.00-14.00 & 18.00-21.00

Κυριακή 10.00-14.00

• Γενική είσοδος: 5 €
• Μειωμένο εισιτήριο (φοιτητές, άνεργοι, ΑμεΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι): 2 ευρώ.
• Κάθε Τρίτη: ελεύθερη είσοδος για όλους.