της Φαίης Σφακιωτάκη
«Έκρηξη» εισαγγελικών παραγγελιών απομάκρυνσης παιδιών από τις οικογένειές τους καταγράφηκε κατά την περίοδο της πανδημίας, ωστόσο μέχρι και σήμερα τα παιδιά που οδηγούνται σε δομές, είναι αρκετά.
«Η κακοποίηση είναι η βασικότερη αιτία. Αλλά και η παραμέληση, που είναι μια μορφή κακοποίησης η οποία έχει ως ένα παράγοντα και το τι οικονομικά μπορεί να προσφερθεί στο παιδί κι αν καλύπτονται οι βιοτικές του ανάγκες, κατέχει κι αυτή ένα σημαντικό ποσοστό» σημείωσε στην εκπομπή «Live με την Αντιγόνη» της Τηλεόρασης CRETA, η Πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Κρήτης, Μαρία Δαμανάκη.
Στην Κρήτη υπάρχουν τέσσερις δομές παιδικής προστασίας, σε Ηράκλειο, Λασίθι και Χανιά, οι οποίες φιλοξενούν σήμερα 79 παιδιά.
Ο θεσμός της υιοθεσίας
Βάσει των στοιχείων του Τμήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Π.Ε. Ηρακλείου, από το 2012 έως το 2023 102 παιδιά υιοθετήθηκαν.
«Τα παιδιά που αυτήν τη στιγμή διαβιούν μέσα σε ιδρυματικούς χώρους είναι άνω των 6 ετών τα περισσότερα, επομένως ο κόσμος θα πρέπει να αρχίσει να προσανατολίζεται και προς αυτά τα παιδιά, διότι έχουν εξίσου ανάγκη να ενταχθούν σε οικογενειακό περιβάλλον» ανέφερε στην Τηλεόραση CRETA η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Π.Ε. Ηρακλείου, Μαρία Φραγκιουδάκη.
Ο θεσμός της αναδοχής
Η αναδοχή έχει προσωρινό χαρακτήρα, καθώς οι ανάδοχοι αναλαμβάνουν τη φροντίδα και την ανατροφή ενός παιδιού, έως ότου κριθεί και πάλι κατάλληλη η βιολογική του οικογένεια. Η εποπτεία της ανάδοχης οικογένειας από τις υπηρεσίες είναι συνεχής, για όσο διάστημα το παιδί βρίσκεται εκεί.
«Υπάρχει βαθμιαία αύξηση στις αιτήσεις που υποβάλλονται τόσο στην Κρήτη, αλλά και πανελλαδικά. Παρ’όλα αυτά, πρέπει να επισημάνουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αιτήσεων υποψηφίων γονέων αφορά την υιοθεσία. Το 80% όμως των παιδιών που φιλοξενούνται αυτήν τη στιγμή σε μονάδες παιδικής προστασίας ανά την Ελλάδα, είναι παιδιά για αναδοχή» τόνισε η κ. Δαμανάκη.
Η Π.Ε. Ηρακλείου υπήρξε από τις πρώτες που δημιούργησε μητρώο υποψηφίων αναδόχων γονέων το 2012 κι από τότε έως το 2018 τοποθετήθηκαν σε οικογένειες 55 παιδιά.
«Μπορεί να σας φαίνεται ένας μικρός αριθμός, αλλά αν αναλογιστείτε ότι ο μέσος αριθμός παιδιών που διαβιούν σε ιδρύματα είναι γύρω στα 20-25, περίπου τρία ιδρύματα κατορθώσαμε να «αποφύγουμε» να δημιουργηθούν στην Κρήτη» υπογράμμισε η κ. Φραγκιουδάκη.
Από το 2019 έως το 2023, 27 παιδιά, ηλικίας έως 12 ετών, τοποθετήθηκαν σε ανάδοχες οικογένειες.
«Προσωπικά θεωρώ την αναδοχή σαν τη ναυαρχίδα της παιδικής προστασίας, γιατί αποτρέπει και την είσοδο των παιδιών στα ιδρύματα. Αν ενισχύσουμε τη βιολογική οικογένεια, λιγότερα παιδιά θα απομακρύνονται από αυτές» πρόσθεσε η κ. Φραγκιουδάκη.
Επαγγελματική αναδοχή
Το 2023 ξεκίνησε ο νέος θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής, σε μια προσπάθεια παιδιά με αναπηρία, για τα οποία δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον, να μπορέσουν να ενταχθούν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον.
«Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί κάποιος υποψήφιος ανάδοχος, ο οποίος έχει αξιολογηθεί κι έχει εκπαιδευτεί παραπάνω από τους υπόλοιπους, να αναλάβει ένα παιδί με αναπηρία, για το οποίο θα πληρώνεται με μισθό και θα ασφαλίζεται κανονικά. Βέβαια, αυτό θέλει πολύ αυστηρή αξιολόγηση και θέλει και πολύ αυστηρή εποπτεία στην πορεία. Το σκεπτικό είναι ότι όπως ο ανάδοχος παίρνει ένα παιδί στο σπίτι του για να το βοηθήσει, έτσι και ο επαγγελματίας ανάδοχος θα πάρει ένα παιδί με αναπηρία για να ζήσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον. Τα παιδιά με αναπηρία από τη δομή της Πόμπιας για παράδειγμα, το 2020 τα εγγράψαμε στην πλατφόρμα για αναδοχή, ωστόσο μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει αίτημα» σημείωσε η κοινωνική λειτουργός και υπεύθυνη υιοθεσίας – αναδοχής του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Κρήτης, Ελένη Τσικνάκη.
Το στάδιο των αιτήσεων
Τα κριτήρια και η γραφειοκρατική διαδικασία και για τους δύο θεσμούς δε διαφέρουν. Η αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος κι η υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών μπορεί να γίνει μέσω της ιστοσελίδας anynet.gr. Το επόμενο στάδιο είναι η υποχρεωτική εκπαίδευση των ενδιαφερομένων. Όσοι ολοκληρώσουν επιτυχώς όλα τα στάδια, καταχωρούνται στο μητρώο. Αξίζει να σημειωθεί ότι δικαίωμα αίτησης έχουν τόσο ζευγάρια, όσο και μονογονείς.
«Στο τέλος της κοινωνικής έρευνας, ο υποψήφιος γονέας συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο βάσει του οποίου σκιαγραφείται το προφίλ του παιδιού που μπορεί να αντιστοιχίσει σ’ εκείνον» εξήγησε η κ. Τσικνάκη. «Η ηλεκτρονική πλατφόρμα κάθε μέρα κάνει τη σύνδεση μεταξύ των επιλογών των υποψηφίων (π.χ. ηλικία, φύλο, εθνικότητα, κατάσταση υγείας κλπ) και του προφίλ των παιδιών που έχουμε διαθέσιμα σε όλη την Ελλάδα» πρόσθεσε η κ. Φραγκιουδάκη.
φωτογραφία: Austin Lowman / Unsplash