Του Γεώργιου Κυριακάκη
Η αυριανή μέρα (8η Δεκεμβρίου), έχει ανακηρυχθεί ως αποφράδα ημέρα για τα Χανιά, καθώς αυτή την ημέρα, το 1966 και το 1969 σε δύο τραγωδίες, μια ναυτική και μια αεροπορική, βρήκαν τραγικό θάνατο, συνολικά 314 άνθρωποι.
Μια Νύκτα σαν την αποψινή (7ης προς 8η Δεκ.) του 1966, που επισυνέβη η μία από τις δύο «αποφράδες» ημέρες της νεότερης ιστορίας των Χανίων (Ναυτική τραγωδία). Η άλλη πάλι Δεκέμβριο, ακριβώς τρία χρόνια μετά (8/12/69), η αεροπορική.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ της Ναυτικής, (ΝΑΥΑΓΙΟΥ F/B «ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ») :
Μία από τις μεγαλύτερες στις ελληνικές θάλασσες. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Δεκεμβρίου 1966, κοντά στην βραχονησίδα Φαλκονέρα (23 ν.μ. Β.Δ. της Μήλου), το εν λόγω επιβατηγό – οχηματαγωγό πλοίο, που εκτελούσε το δρομολόγιο Χανιά – Πειραιάς, βυθίστηκε, συνεπεία μετατόπισης φορτίου και να βρουν το θάνατο 206 (??) ταξιδιώτες & 70 μέλη του πληρώματος .
Το ερωτηματικό, διότι ο ακριβής αριθμός των επιβατών παραμένει αδιευκρίνιστος καθώς τότε εκδίδοντο εισιτήρια και μέσα στο πλοίο, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων υπήρχαν και πολλοί τσιγγάνοι και άλλοι, οι οποίοι δεν είχαν καταγραφεί.
Ο καιρός ήταν βροχερός και στο Αιγαίο έπνεαν άνεμοι 8 – 9 μποφόρ. Το πλοίο έκανε το ταξίδι του κάτω από δύσκολες συνθήκες, μέχρι τις 2 τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου. Την ώρα αυτή και ενώ βρισκόταν στην παραπάνω περιοχή (« Φαλκονέρας») με έντονο κλυδωνισμό του πλοίου, ένα βαρύ φορτηγό – ψυγείο στο γκαράζ (που είχε μπει τελευταία στιγμή στη Σούδα & καθυστερημένο) και δεν ήταν δεμένο παλινδρομεί εγκάρσια και συγκρούεται με δύναμη στα πλευρικά τοιχώματα και την πόρτα εισόδου, μέχρι που με ένα δυνατό χτύπημα σπάει τη μία από τις δύο μπουκαπόρτες, δημιουργώντας ένα ρήγμα 17 τ.μ.. (Οι πόρτες τότε στα πλοία ήσαν στο πλάϊ & όχι στην πρύμνη όπως τώρα). Τα κύματα εισβάλουν ορμητικά και ο ασυρματιστής μόλις που προλαβαίνει να εκπέμψει το εξής σήμα κινδύνου στις 2:06 π.μ. : «SOS, από “Ηράκλειον”, στίγμα μας 36° 52′ B., 24° 08 A., Βυθιζόμαστε.» και μετά η σιγή. Μέσα σε λίγα λεπτά το πλοίο βυθίζεται σε βάθος 600 – 800 μέτρων. Πολλοί παγιδεύονται στις καμπίνες & μερικοί άλλοι πέφτουν στη θάλασσα.
Ας αναλογισθούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες πάλευαν αυτοί που έπεσαν στη θάλασσα εκείνες τις στιγμές (πίσσα σκοτάδι / 02:00, μετά τα μεσάνυχτα & σε παγωμένα νερά …(χειμώνας 2 Δεκ.)
Το σήμα «SOS» κινητοποιεί πολεμικά και εμπορικά πλοία, αλλά λόγω της θαλασσοταραχής φτάνουν αργοπορημένα. Γύρω στις 10 το πρωί μια «Ντακότα» με συγκυβερνήτη τον Βασιλιά Κωνσταντίνο υπερίπταται του σημείου του ναυαγίου και εντοπίζει το μοιραίο φορτηγό – ψυγείο να επιπλέει. Τα συνεργεία διάσωσης και τα πλοία που έσπευσαν στον τόπο του ναυαγίου. Κατόρθωσαν να περισυλλέξουν μόνο 47 επιζώντες και 25 σορούς.
Η βύθιση του σκάφους, σύμφωνα με τους ειδικούς, υπήρξε ακαριαία. Το ναυάγιο αφύπνισε το ελληνικό κράτος, που προχώρησε στη δημιουργία θαλάμου επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και στη θεσμοθέτηση της ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΠΛΟΥ» για τα επιβατηγά πλοία (που δεν υπήρχε μέχρι τότε). Το ναυάγιο προκάλεσε την κατάρρευση της πλοιοκτήτριας εταιρείας των Αφών Τυπάλδου («Typaldos Lines») η οποία κυριαρχούσε τότε στην εγχώρια ακτοπλοΐα, ενώ μπήκαν οι πρώτες ιδέες για τη δημιουργία των Ναυτιλιακών Εταιρειών Λαϊκής Βάσης, με πρώτη αυτή των Χανίων «ΑΝΕΚ».
