Το Παράρτημα Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ καλεί τη νεολαία και τον λαό των Χανίων να τιμήσουν τη μεγάλη αντιστασιακή νίκη του ΕΛΑΣ στην Παναγιά – Στο επίκεντρο η ιστορική μνήμη, η πολιτική συγκυρία και το διαχρονικό μήνυμα του οργανωμένου λαού

Ογδόντα ένα χρόνια μετά τη Μάχη της Παναγιάς, το Παράρτημα Χανίων της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας) διοργανώνει επετειακή εκδήλωση τιμής και ιστορικής μνήμης, καλώντας τους πολίτες των Χανίων και τη νεολαία του τόπου να συμμετάσχουν. Όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση, σκοπός είναι να «μάθουμε την αλήθεια» για μια από τις κορυφαίες αντιστασιακές μάχες της Κρήτης και να αντλήσουμε έμπνευση από τον αγώνα του λαού απέναντι στον φασισμό.

Η Μάχη της Παναγιάς: κορυφαίο επεισόδιο της Αντίστασης στην Κρήτη

Η μάχη της Παναγιάς, που εκτυλίχθηκε το 1944 στα βουνά της δυτικής Κρήτης, θεωρείται από την ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ ως η μεγαλύτερη μάχη του 14ου Συντάγματος της 5ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στο νησί, με συμμετοχή ανταρτών από τα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Πέρα από τη στρατιωτική της σημασία, η μάχη απέκτησε ιδιαίτερο συμβολισμό επειδή δόθηκε μετά την απελευθέρωση της ηπειρωτικής Ελλάδας, την ώρα που —όπως τονίζεται— «οι Άγγλοι ουσιαστικά τηρούσαν ανακωχή με τους Γερμανούς στην Κρήτη».

«Προτίμησαν να διατηρούν υπόδουλο τον Νομό Χανίων στους Γερμανούς, αντί να προχωρήσουν στη διάλυσή των δυνάμεών τους με τη συνεργασία του ΕΛΑΣ», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την ΠΕΑΕΑ, οργανωνόταν η μεταφορά δεκάδων χιλιάδων Βρετανών στρατιωτών στην Αθήνα «για την κρίσιμη ταξική σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ», που κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 1944.

Αντίσταση ενάντια στις υπέρτερες δυνάμεις – Η σημασία της νίκης

Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ βρέθηκαν αντιμέτωπες με πάνω από 3.000 Γερμανούς στρατιώτες, εξοπλισμένους με βαρέα όπλα, όλμους, πολυβόλα και θωρακισμένα οχήματα. Παρά την υπεροπλία των ναζιστικών στρατευμάτων, οι δυνάμεις της 5ης Μεραρχίας κατάφεραν να τους αναχαιτίσουν και να αποτρέψουν την κατάληψη της Παναγιάς, έδρα της Μεραρχίας.

Η επιτυχία αυτή προκάλεσε —σύμφωνα με την ανακοίνωση— την «εκδικητική μανία των ναζί», που ξέσπασε σε δεκάδες άμαχους. Παρ’ όλα αυτά, το αποτέλεσμα της μάχης ανέδειξε «τη δυνατότητα του ΕΛΑΣ, βασιζόμενος στην πλατιά λαϊκή στήριξη, να δώσει μεγάλης κλίμακας μάχες και να προχωρήσει στην πλήρη απελευθέρωση της Κρήτης».

«Εμπνεόμαστε – Διδασκόμαστε – Συνεχίζουμε»

Η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ υπογραμμίζει πως η μνήμη των αγωνιστών της Αντίστασης δεν είναι παρελθόν αλλά εργαλείο για το παρόν. «Τιμάμε τους ήρωες μαχητές του ΕΛΑΣ, τον λαό του τόπου μας, που έδωσε συντριπτικό χτύπημα στον φασισμό, στα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Το μήνυμα είναι σαφές και διαχρονικό: «Όταν ένας λαός αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, τότε μπορεί να κάνει το αδύνατο δυνατό. Ο οργανωμένος και αποφασισμένος λαός μπορεί να νικήσει οποιονδήποτε αντίπαλο, ακόμα και αν αυτός φαντάζει ανίκητος.»

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης

Η επετειακή εκδήλωση περιλαμβάνει:

• Χαιρετισμό εκ μέρους του Παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ

• Χαιρετισμούς από τοπικούς φορείς

• Εκτέλεση ριζίτικου τραγουδιού από το συγκρότημα «Κρητικές Μαδάρες»

• Ιστορική αναδρομή στη Μάχη της Παναγιάς από τον ιστορικό ερευνητή του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννη Σκαλιδάκη

• Κεντρική ομιλία από τον πρόεδρο του Παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, Μπάμπη Πετράκη

• Προσκλητήριο νεκρών

• Κατάθεση στεφάνων από τοπικούς φορείς και σωματεία

Η εκδήλωση αναμένεται να συγκεντρώσει ευρύ φάσμα συμμετεχόντων — από εκπροσώπους τοπικών οργανώσεων και φορέων έως απογόνους αντιστασιακών και φοιτητικές συλλογικότητες.

Η ιστορική μνήμη ως εργαλείο πολιτικής εγρήγορσης

Η πρωτοβουλία της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ έρχεται σε μια συγκυρία κατά την οποία ο δημόσιος διάλογος για την Αντίσταση, τη μνήμη, τη θέση της Κρήτης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μεταπολεμική αναμέτρηση με τον φασισμό αποκτά νέα σημασία. Η αναφορά στην ταξική διάσταση των συγκρούσεων του Δεκέμβρη του ’44, όπως και η κριτική στάση απέναντι στην βρετανική πολιτική στην Κρήτη, τοποθετούν την εκδήλωση όχι απλώς ως μνημόσυνο, αλλά ως πολιτικό και ιστορικό κάλεσμα.

Με τη φράση «Μάθε την Αλήθεια», το Παράρτημα Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ υπενθυμίζει πως η ιστορία δεν είναι ένα κλειστό κεφάλαιο, αλλά ένα διαρκές πεδίο διεκδίκησης — και πως η υπεράσπισή της συνιστά πράξη αντίστασης στη λήθη, στην αναθεώρηση και στην υπονόμευση της συλλογικής μνήμης.