O κ. Κυριατσάκης είναι ράφτης. Η ιστορία του είναι η ιστορία της καταστροφής του παραγωγικού ιστού της χώρας.
Ο κ. Κυριατσάκης είναι από τα Χανιά. Ασχολείται 30 χρόνια με τη ραφτική. “Υπήρχε μια περίοδος που στα Χανιά υπήρχαν 500 ράφτες”, μου λέει. “Σήμερα δεν υπάρχουμε παρά ελάχιστοι”.
Ο κ. Κυριατσάκης έχει ένα κατάστημα και πουλάει κυρίως πουκάμισα. Η κρίση έχει χτυπήσει και αυτόν όπως και χιλιάδες άλλους μικρομεσαίους επιχειρηματίες.
“Τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιο δύσκολα. Οι νέοι άνθρωποι μας γυρίσανε την πλάτη”, μου λέει.
Ο κ. Κυριατσάκης λέει ότι η εποχή μας είναι απρόσωπη. “Ξέρεις, το μικρό κατάστημα, πέρα από μια μονάδα που δημιουργεί θέσεις εργασίας είναι κάτι πολύ πιο πολύτιμο. Είναι οι σχέσεις των ανθρώπων. Είναι όλα αυτά που δίνουν νόημα στη ζωή μας. Όταν πεθαίνει αυτό, πεθαίνει και η οικονομία”.
O κ. Κυριατσάκης θεωρεί ότι η οικονομική κρίση είναι και μια κρίση στις ανθρώπινες σχέσεις.
“Εσύ ερχόσουν εδώ γιατί με γνώριζες ως άνθρωπο, με εμπιστεύεσαι και με εκτιμάς. Και δε θα αγοράζες μόνο. Θα μιλούσαμε. Θα λέγαμε τις δυσκολίες μας. Και θα στηρίζαμε ο ένας τον άλλο. Τώρα αυτό έχει χαθεί. Και η κρίση έτσι γίνεται πιο δυσβάστακτη. Πώς να αντέξεις να τα βάλεις μόνος με τα θηρία;”
Μου λέει ότι τα Χανιά παλιά έζησαν μια άνθηση στη ραπτικη. “Υπήρχε μια περίοδο που ήταν πάνω από 500 ράπτες. Από αυτούς, οι 270 ήταν εγγεγραμμένοι, νόμιμοι. Ήταν μια τέχνη ζωντανή. Τα ρούχα ραβόντουσαν πάνω στους ανθρώπους. Και υπήρχαν μεγάλοι τεχνήτες. Τώρα όλα αυτά χάθηκαν”
Ο κ. Κυριατσάκης είναι περήφανος για την τέχνη του. Προσπαθεί κάποιες από τις γνώσεις του να τις περάσει στο γιο του. Αλλά γνωρίζει ότι πλέον το έτοιμο πουλάει πιο εύκολα.
Λέει ότι η μεγαλύτερη καταστροφή ήταν τα φτηνά ρούχα.
“Στην αρχή υπήρχαν οι ράφτες. Μετά, οι ράφτες άνοιξαν εμποροραφτεία. Μετά έγιναν έμποροι και πουλούσαν ελληνικά ρούχα. Μετά, ήρθε ο Σημίτης και έδωσε κίνητρα στις ελληνικές βιοτεχνίες να ράβουν τα ρούχα σε πιο φτηνές χώρες, όπως η Βουλγαρία. Μετά άνοιξαν τις κερκόπορτες για τα μεγαλοκαταστήματα και αυτό ήταν η καταστροφή”
Μου έξηγεί ότι το φτηνό ρούχο είναι εν τέλει πολύ ακριβό.
“Ήρθε πριν μερικά χρόνια ο φίλος μου ο Μανώλης ο δάσκαλος και του λέω, Μανώλη, έτσι όπως το πάτε όλοι σας σε λίγα χρόνια ο μισθός που θα παίρνετε θα είναι ο μισός. Αυτός γέλασε γιατί δεν κατάλαβε. Εγώ του είχα πει, δίνετε τα λεφτά στα πολυκαταστήματα, αλλά εμείς φτιάχνουμε τις θέσεις εργασίας, εμείς πληρώνουμε το ΤΕΒΕ και τους φόρους, εμείς δίνουμε τα λεφτά στο κράτος για να σου δίνουν εσένα μισθό. Τώρα, που φτάσαμε ως εδώ, παραδέχεται πόσο δίκιο είχα”
Λέει ο κ. Κυριατσάκης, ότι υπήρχε μια εποχή που το ρούχο φτιαχνόταν στην Ελλάδα και δούλευαν εκατοντάδες άνθρωποι με αξιοπρεπείς μισθούς και τα λεφτά γυρίζανε σε όλων τις τσέπες μας. “Τώρα, με τις συμφωνίες που υπογράφουν οι κυβερνώντες, δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να φτιάχνει όπλα, δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να φτιάχνει αυτοκίνητα, δεν επιτρέπουν ούτε να φτιάχνουμε ρούχα. Μας πήραν και τα σώβρακα! Στο τέλος ούτε αγγουράκια δε θα μας επιτρέπουν να φυτεύουμε”.
O κ. Κυριατσάκης λέει ότι τα χρήματα έχουν στερεύσει από την αγορά.
“Πάει ο κόσμος στα Ζάρα, γιατί νομίζει ότι είναι φτηνά, αλλά είναι πολύ ακριβά, γιατί αυτός μαζεύει τα λεφτά ενώ εμείς τα δίνουμε πίσω. Στο τέλος, όταν δε θα έχει μείνει τίποτα στην αγορά, αυτά τα πολυκαταστήματα θα είναι τα πρώτα που θα φύγουν. Αλλά θα έχουν αφήσει πίσω καμμένη γη. Από τη στιγμή που πεθάναμε εμείς, πέθανε και το κράτος”
Σημείωση: Η συζήτηση είναι πραγματική, όμως το όνομα του ράφτη της ιστορίας μας – μετά από επιθυμία του – το κρατήσαμε μυστικό.