Μόνο δύο Παιδοψυχιατρικές μονάδες υπάρχουν στην Κρήτη για να εξυπηρετήσουν παιδιά και εφήβους.
Η ανάγκη Αναδιοργάνωσης των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας αλλά και η διαμόρφωση ενός νέου χάρτη Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε επίπεδο Κρήτης σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής ήταν τα βασικά θέματα που τέθηκαν στο τραπέζι της συζήτησης στο πλαίσιο της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Επιμελητήριο Ηρακλείου. Ανάμεσα σε άλλα συζητήθηκαν οι προκλήσεις και τα προβλήματα αναφορικά με την ψυχική υγεία σε επίπεδο νησιού στο πλαίσιο αναθεώρησης του Προγράμματος ΨΥΧΑΡΓΩΣ.
Παιδοψυχιατρικές Δομές
Ανάμεσα στα πολλά και σοβαρά που συζητήθηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας ήταν και το ζήτημα της έλλειψης παιδοψυχιατρικων δομών στην Κρήτης με τις παρεχόμενες υπηρεσίες για την περίθαλψη και φροντίδα παιδιών και εφήβων να είναι περιορισμένες. Αυτό είναι ένα απο τα μηνύματα που πέρασε σήμερα στην ημερίδα για την Ψυχική Υγεία, η οποία πραγματοποιήθηκε σήμερα στην αίθουσα Καστελλάκη του Εμπορικού επιμελητηρίου.
Η κ.Κατερίνα Μπιτζαράκη, Παιδοψυχίατρος στο Ιατροπαιδιατρικό κέντρο Ηρακλείου που ανήκει στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο, μίλησε για τις τρομαχτικές ελλείψεις στις δομές της Παιδοψυχιατρικής. Συγκεκριμένα δήλωσε Στην Κρήτη η Παιδοψυχιατρική έχει πάρα πολύ λίγες δομές. Κανονικά σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θα έπρεπε ανά 12.500 παιδιά να υπάρχει μια Ιατροπαιδαγωγική Υπηρεσία. Αυτή είναι μια υπηρεσία η οποία χρειάζεται να στελεχώνεται από μέλη όλης της Παιδοψυχιατρικής ομάδας, παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, ειδικό παιδαγωγό, διοικητικό. Κανονικά θα προβλέπονταν 6-7 υπηρεσίες σε όλη την Κρήτη. Αυτή την στιγμή διαθέτουμε δύο. Μια ολοκληρωμένη στο Ηράκλειο και μια στα Χανιά, όπου μάλιστα ο δεύτερος παιδοψυχίατρος των Χανίων επειδή είναι επικουρικός δεν έχει ανανεωθεί η σύμβαση του και έτσι υπάρχει μόνο μια παιδοψυχίατρος εκεί. Επίσης, θα πρέπει να ενισχυθούν οπωσδήποτε αυτές οι υπηρεσίες, να δημιουργηθεί μια τέτοια Ιατροπαιδαγωγική υπηρεσία και στο Λασίθι και στο Ρέθυμνο. Χρειαζόμαστε παιδοψυχιατρική κλινική. Προβλέπεται να υπάρχει μια ανά εκατομμύριο κόσμο, αλλά η γεωγραφική θέση της Κρήτης είναι τέτοια, που την χρειαζόμαστε, καθώς τα έξοδα μετακίνησης είναι αρκετά και η μετακίνηση δύσκολη, αλλά πρέπει να εξασφαλίσουμε και την συνεχή φροντίδα της ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου. Αυτό πάει να στηθεί στο ΠΑΓΝΗ τώρα με την διαφορά ότι δεν υπάρχει ούτε ένας διορισμένος Παιδοψυχίατρος, διευθυντής είναι τώρα ο ψυχίατρος των ενηλίκων. Αυτό δεν γίνεται να συνεχιστεί. Πρέπει οπωσδήποτε να διοριστούν γιατροί και παιδοψυχίατροι για να στηθεί σωστά. Το όλο σύστημα πρέπει να ολοκληρωθεί από δομές Τριτοβάθμιας Περίθαλψης, που είναι απαραίτητες για να είναι αυτόνομο το σύστημα μας. Χρειαζόμαστε ακόμα ξενώνες εφήβων, κέντρα ημέρας για πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση στον αυτισμό. Αυτό μέσω ΕΣΠΑ έχει ξεκινήσει να δοθεί σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, αλλά έχει μπλοκάρει και πρέπει άμεσα να ξεμπλοκάρει. Παιδιά από ψυχοκοινωνικά περιβάλλοντα και έφηβοι πρέπει να έχουν ξενώνες για να έχουν κάπου να φιλοξενηθούν και να παραμείνουν.
Χρόνος
Στην συνέχεια η κ. Μπιτζαράκη περιέγραψε πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα λέγοντας Είναι πάρα πολύ μεγάλο και οι αιτήσεις εφήβων και παιδιών συνεχώς αυξάνονται. Οι έφηβοι έχουν μια σοβαρότερη ψυχοπαθολογία, αλλά και τα παιδιά έχουν ψυχολογικά και μαθησιακά προβλήματα, ο αυτισμός, η υπερκινητικότητα, οι νοητικές υστερήσεις. Και λόγω της κρίσης ο κόσμος έρχεται περισσότερο στον δημόσιο φορέα, αλλά και αντικειμενικά τα προβλήματα έχουν αυξηθεί, οπότε είναι αδύνατο να αντεπεξέλθουμε με το υπάρχον προσωπικό, θεραπεία δεν μπορούμε να δώσουμε, γιατί δεν προλαβαίνουμε, ίσα που κάνουμε διάγνωση- αξιολόγηση, ή δίνουμε γνωματεύσεις για να διοχετευθούν προς τον ιδιωτικό τομέα με ότι κόστος μπορεί να έχει αυτό για τους γονείς. Αυτή την στιγμή στο Ιατροπαιδαγωγικό φτάνουμε να έχουμε 50 με 80 αιτήματα την βδομάδα, που αυτό σημαίνει μια πολύ μεγάλη δαπάνη χρόνου, διότι εμάς η αξιολόγηση μας δεν είναι να δούμε τρία ή τέσσερα παιδιά την ώρα, για την αξιολόγηση την Παιδοψυχιατρική χρειάζεται να δαπανηθεί το λιγότερο μία ώρα για το κάθε παιδί και συνήθως θέλουμε μία ώρα για το ιστορικό, μία ώρα για την αξιολόγηση του παιδιού και μία ώρα για την ενημέρωση των γονέων. Ο χρόνος που πρέπει να δαπανηθεί είναι πολύς, τα αιτήματα πάρα πολλά, δεν προλαβαίνουμε να ανταποκριθούμε και χρειαζόμαστε οπωσδήποτε και ενίσχυση του υπάρχοντος προσωπικού, των δομών που υπάρχουν ήδη και δημιουργία νέων δομών σε κάθε νομό.
Ποιοτικότερες υπηρεσίες
Η κ. Άννα Τριχοπούλου, Υποδιοικήτρια 7ης ΥΠΕ Κρήτης, υπογράμμισε με την σειρά για την οικονομική κρίση και την επιρροή της στους κατοίκους του νησιού και τις ενέργειες που πρόκειται να ακολουθήσει η ΥΠΕ λέγοντας Ψυχική υγεία, Κρήτη και Κρίση. Η οικονομική κρίση έχει εμφανή αποτελέσματα ως προς την ψυχική υγεία. Από την μία μειώνει τους πόρους και στο ανθρώπινο δυναμικό και σε προϋπολογισμούς και σε δομές και από την άλλη αυξάνει η ζήτηση και η ευπάθεια του πληθυσμού σε θέματα ψυχικής υγείας. Στην Κρήτη έχουμε καταγράψει όλες τις δομές, οι οποίες συνολικά είναι 46 από τις οποίες οι 34 είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και οι υπόλοιπες είναι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Κοινωνικά πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Έχουμε άνιση κατανομή, υπερσυγκέντρωση στα Χανιά, που είναι ένα ολοκληρωμένο σχεδόν δίκτυο παρεχόμενων υπηρεσιών με σημαντικό αριθμό επαγγελματιών υγείας, λόγω του κλεισίματος του θεραπευτηρίου Ψυχικών παθήσεων και ανεπαρκείς υπηρεσίες, ιδιαίτερα στο Λασίθι, αλλά και στο Ηράκλειο με την αύξηση των αυτοκτονιών. ‘Ένα χρόνο είμαστε σε διαπραγμάτευση, σε καταγραφή, έχουμε φτιάξει έναν καινούργιο χάρτη ψυχικής υγείας στην Κρήτη προσεγγίζουμε τον τρόπο που θα τον υλοποιήσουμε με ανακατανομή πόρων, προσωπικού, με κάποιες κατ’ εξαίρεση προσλήψεις ψυχιάτρων και παιδοψυχιάτρων ως επικουρικών ή με σύμβαση μίσθωσης έργων και οριστικοποιήσαμε ένα νέο επιχειρησιακό έργο για τα επόμενα πέντε χρόνια για την ψυχική υγεία. Θεωρώ ότι είναι από τα σχέδια που είναι εφικτά για να υλοποιηθεί. Δεν θέλουμε να περάσουμε απλά σε γεωγραφική ανακατανομή, αλλά θέλουμε να φτάσουμε σε ποιοτικότερες υπηρεσίες. Η υγειονομική περιφέρεια έχει συγκροτήσει μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι θα παρακολουθούν και θα αξιολογούν τις δομές αυτές για τους ψυχικά ασθενείς.
Στο ερώτημα αν είναι δυνατή η μετακίνηση εργαζομένων και δομών η κ. Τριχοπούλου μίλησε θετικά για την μετακίνηση προσωπικού και την αξιοποίηση των δομών δηλώνοντας Αρχικά, μπορούμε να μετακινήσουμε θέσεις και δομές. Στα Χανιά θετικό το θεωρώ έχουν μειωθεί πολύ οι στεγαστικές δομές, καλύπτουν τώρα 100ν ψυχικά ασθενείς από τους 460 που είχε το θεραπευτήριο. Υπάρχει ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης, επομένως έχουμε κλίνες να μεταφέρουμε και κάποια κονδύλια. Έχουμε σημαντική ακίνητη περιουσία σε όλους τους νομούς στα Χανιά, στην Σητεία, στην Νεάπολη και στο Ηράκλειο και μπορεί να αξιοποιηθεί για την σύσταση νέων δομών και για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών. Το προσωπικό υπόκειται στο ευρύτερο θέμα της κινητικότητας. Η αρχή μας να γίνει μέσα από διαβούλευση και μέσα από συναίνεση. Υπάρχουν άτομα που θα μπορούσαν και θα ήθελαν να μετακινηθούν.
Σημαντικός βραχίονας
Δηλώσεις έκανε και η κ. Φωτεινή Κουλούρη, Διευθύντρια Ψυχικής Υγείας και εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας συγχαίρωντας την ΥΠΕ για την άψογη διοργάνωση. Συγκεκριμένα είπε Μου αρέσει που είδα πολλούς νέους ανθρώπους που φοιτούν κιόλας εδώ, υπάρχει ενδιαφέρον στην Κρήτη για την ψυχική Υγεία. Η Κρήτη αποτελεί παράδειγμα γιατί από εδώ ξεκίνησε η αποασυλοποίηση και αποτελεί παράδειγμα της μετατροπής ενός ψυχιατρικού ασύλου σε ένα ευρύ δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών. Πράγματι δεν είχε δοθεί προσοχή στην ψυχική υγεία των εφήβων είναι το 5,5% των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Είναι στις κατευθύνσεις μας το υπογραφέν σύμφωνο Λάζλο-Λυκουρέτζο, το οποίο υπεγράφη τον Απρίλιο του 2013, και έβαζε νέους στόχους για την βιωσιμότητα της φιλοσοφίας της ψυχικής υγείας και στόχους έως το 2015. Έχουμε στόχο την ανάπτυξη υπηρεσιών για παιδιά και εφήβους. Η ψυχική υγεία είναι σημαντικός βραχίονας του συστήματος. Μπορεί να λειτουργήσει ως τομέας αποσυμπίεσης της κατάστασης.