Με θυμάστε; Είμαι αυτός που κάποτε ισχυρίστηκα ότι οι τόποι του μεταιχμίου, οσονδήποτε ανθυγιεινή και αν αποδεικνύεται η γοητεία τους πρέπει επίσης να θεωρούνται οι μόνοι όπου αξίζει τον κόπο να στρατοπεδεύσει κανείς και να ονειρευτεί την κατοίκηση ως ηθική αγωγή της ζωής του.
Τέτοιος τόπος ήταν η Ελλάδα. Μας επέτρεπε να την αντιληφθούμε σαν σταυροδρόμι, σαν ένα σκόπελο ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον, ανάμεσα στις συναισθηματικές καταιγίδες και στην τετράγωνη, απαρέγκλιτη λογική του επόμενου βήματος της προόδου.
*….. σημαίες της νιότης –πύρινα λάβαρα σηκώσαμε στον αδιάκοπο γύρισμα του χρόνου. Σύραμε ως εδώ καρδιοχτύπια, όνειρα, ελπίδες αιώνων, μεθύσια ανεκπλήρωτων ανοίξεων και ντέρτια μιας αβάστακτης ζωής…
Που θα πει πώς οι εντάσεις, εδώ πέρα, στη διασταύρωση δυο κόσμων, ζητούσαν απάντηση επειγόντως και τα όρια βρισκόταν σε διαρκή αμφισβήτηση. Οι ακρότητες γινόταν υποβλητικές ή επικίνδυνες ή μεταμφιέζονταν σε ανάγκη και έτσι ο άνθρωπος ήταν περισσότερο επιρρεπής στη δημιουργία και στην παράνοια, στην απομόνωση και στην εξωστρέφεια, στον πανικό και στην αγάπη. Και το πιο ομιλητικό φεγγαρόφωτο διατηρούσε κάτι απ’τη γεμάτη τύψεις ησυχία που συνοδεύει τα τραγούδια του τρύγου, ενώ η άνοιξη έμοιαζε κηδευτική. Οι παρορμήσεις ξορκιζόταν με λιτανείες. Αν εδώ οι άνθρωποι κάποτε παθιάστηκαν τόσο πολύ με την αίσθηση του μέτρου, ήταν ακριβώς επειδή τους έλειπε.
*… Χάθηκα μέσα στους δρόμους που μ’έδεσαν για πάντα, μαζί με τα σοκάκια με τα λιμάνια.. χάθηκα γιατί δεν είχα τα φτερά, μα είχα εσένα Κατινιώ, γιατί είχα όνειρα πολλά και το λιμάνι είναι μικρό, γιατί ήμουν πάντα μόνος…
Πράγματι στα σταυροδρόμια, ας πούμε στα γεωγραφικά σταυροδρόμια, ο άνθρωπος είναι περισσότερο ευαίσθητος στα νεύματα όταν συσπειρώνεται απέναντι στην Αινιγματική δύναμη των συμβάντων και τέτοιος τόπος ήταν η Ελλάδα, ο ραγισμένος κρίκος δεν συνέδεε την Ευρώπη με την Ασία και στην Ελλάδα. Τέτοιος τόπος ήταν η Επτάνησος και στην Επτάνησο η Κέρκυρα και στην Κέρκυρα η πρωτεύουσά της, ένας μικρός πέτρινος δαίδαλος φωτοσκιάσεων και πινακίδων που παρεμβάλλεται ανάμεσα στο λατινικό και το ορθόδοξο σύμπαν, δηλαδή ανάμεσα σ’ένα πολιτισμό που εξιδανικεύει το γίγνεσθαι κι έναν που μένει σχεδόν μυστικιστικά προσηλωμένος στο είναι, σε μιαν αόριστη ιδέα περί της ουσίας, ακόμη και όταν, για να μην πούμε κυρίως όταν, αυτή η ουσία αποσυντίθεται και εκπνέει.
*…. ποια νυκτωδία το φως σου έχει πάρει και σε ποιο γαλαξία να σε βρω, εδώ είναι Αττική, φαιό νταμάρι, κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι..
Εδώ στην Ελλάδα, στο σημείο τριβής δυο αυτοκρατοριών και ανεξαρτήτως του αν σήμερα το συνειδητοποιούμε ή όχι, το παιδί που όλοι μας υπήρξαμε μια φορά κι έναν καιρό εξακολουθεί να μοιράζεται στα δυο, να συνθέτει τον εαυτό του και να διαιρείται ξανά, σύμφωνα με το ένας μάρτυρας ίσον κανένας. Το παιδί, μέσα μας απολαμβάνει νωχελικά γυρίσματα του ήλιου της ανατολής κάτω από τον βιαστικό ίσκιο της δύσης. Ζωηρή αμφισημία, η οποία σφράγισε, ανεπίγνωστα συνήθως, όλους, όσοι μιλούσαν τα ελληνικά σαν γλώσσα που προσελκύει την ψυχή στους διφορούμενους κατοπτρισμούς της φύσης της Ανατ. Μεσογείου.
*… Εδώ σωπαίνουν τα πουλιά, σωπαίνουν οι καμπάνες, σωπαίνει κι ο πικρός ρωμιός μαζί με τους νεκρούς του… μοναχός και αβοήθητος, της λευτεριάς ταμένος…
Καθώς χάνεται η Ελλάδα σαν τρόπος ύπαρξης, δηλαδή σαν η σκηνή ενός ιδιοσυγκρασιακού δράματος, οι περιφερειακές αντηχήσεις της μάχης που δόθηκε πριν ο τρόπος χαθεί, φερ’ειπείν ο πετραρχισμός στην Κύπρο ή το κρητικό θέατρο ή η αμυντική και αστική δόμηση, τα περιλάλητα αυτά πολιτισμικά ακρωτήρια θυμίζουν όλο και περισσότερ μέγεθος της απώλειας είναι και η αιτία που η Κύπρος σημαδεύονταν πάντα στην αντίληψή μου σαν μια πληγή, αιτία δραστικότερη εκείνων που απορρέουν από την τουρκική κατοχή. Ο πολιτισμός μας ήταν ανέκαθεν φυγόκεντρος
*… τέσσερα τζίαι τέσσερα γίνονται οκτώ, τέσσερα παλληκάρια πάσιν στον πόλεμον, γυρεύκουν να βρουν βρύση απάνω στο βουνό Τζι ηβρασιν έναν λάκκον των εκατό ορκών…
Επιχείρημα παράδοξο, όνομα και πράγμα. Αν οι τόποι της περιφέρειας παρακμάζουν δεν είναι για τον αυτονόητο δήθεν λόγο ότι βρίσκονται μακριά από την ανάπτυξη. Είναι τουναντίον διότι, ως περιφερειακοί κόμβοι ή «παράθυρα» αποτελούν την πραγματική ελληνική πρωτεύουσα και συνεπώς η ταυτότητα του τόπου φωτίζεται εκθαμβωτικά. Ονειρευόμενος το Ναύπλιο όπως ήταν πριν παρέλθει ανεπιστρεπτί, καταλαβαίνω. Για την Ελλάδα πολλά περισσότερα απ’όσα όταν περπατάω στην οδό Σκουφά, στην Αθήνα.
*… Δεν έκανα ταξίδια μακρινά, ταξίδεψε η καρδιά και αυτό μου φτάνει..
* Ο ΕΥΓΓΕΛΟΣ ΠΑΛΛΑΣ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ
FREELANCER ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε. – ΕΥΡΩΠ. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΑΠΟΤΗΝ Ε.Ε.
Pallas.eu@gmail.com