Του Νίκου Μπογιόπουλου
Ένας σπουδαίος Άγγλος ποδοσφαιριστής, ο Γκάρι Λίνεκερ, πριν από μερικές δεκαετίες διατύπωσε την περίφημη ρήση: Το ποδόσφαιρο, είχε πει, είναι ένα παιχνίδι στο οποίο 22 τύποι τρέχουν πίσω από μια μπάλα, ένας διαιτητής κάνει ένα σωρό λάθη και «στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί»!Από τότε η φλεγματική ατάκα του Λίνεκερ έχει μετατραπεί σε σλόγκαν. Επαναλαμβάνεται στα σχόλια και στις μεταδόσεις κάθε μικρής ή μεγάλης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης. Πόσο μάλλον σε ένα Μουντιάλ, όπως το τελευταίο. Και πόσο μάλλον μετά την επιβλητική εμφάνιση της Εθνικής Γερμανίας στη διοργάνωση, την δίκαιη επικράτησή της στον τελικό και την κατάκτηση του τροπαίου.
Φυσικά, λόγω της εμβέλειας του ποδοσφαίρου, αυτό το «στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί», κουβαλάει διαρκώς μαζί του ένα ευδιάκριτο υπονοούμενο: Ότι στο τέλος οι Γερμανοί κερδίζουν πάντα, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο, αλλά… παντού. Λόγω δε της εποχής που ζούμε – και για λόγους ευνόητους που σχετίζονται με το πλαίσιο των υφιστάμενων πολιτικών και οικονομικών συσχετισμών – το υπονοούμενο για την «τελική νίκη» του ισχυρού (εν προκειμένω των Γερμανών) παύει όλο και λιγότερο να έχει άρρητο χαρακτήρα. Του προσδίδεται μια, τρόπον τινά, τελεολογική διάσταση.
Είναι «μοιραίο», λοιπόν, να κερδίζει πάντα ο ισχυρός; Η εικόνα της κυρίας Μέρκελ να πανηγυρίζει στο Μαρακανά προσφέρεται για γενικότερους συμβολισμούς; Και είναι μάταιη η προσπάθεια να αλλάξεις το ρου των πραγμάτων αφού, τελικά, είναι προκαθορισμένο να κερδίζουν πάντα οι «Γερμανοί»;
Εφόσον το ποδόσφαιρο επιλέγεται από ορισμένους ως αγγελιαφόρος του… πεπρωμένου (αυτή είναι η τύχη και η ατυχία του λόγω της δημοφιλίας του), ε, τότε ας ακολουθήσουμε τη συλλογιστική τους μόνο και μόνο για να διηγηθούμε μια ιστορία.
Η ιστορία αυτή εκτυλίχθηκε στο γερμανοκρατούμενο Κίεβο, το 1942. Οι ποδοσφαιριστές της «Ντιναμό», πλαισιωμένοι από τρεις συναδέλφους τους της «Λοκομοτίβ», φτιάχνουν, μεσούσης της γερμανικής κατοχής, την ποδοσφαιρική ομάδα «Σταρτ».
Τα κατορθώματα των ρακένδυτων και υποσιτισμένων ποδοσφαιριστών της «Σταρτ» στο γήπεδο, που λειτουργούν ως ένεση ανάτασης για τον ουκρανικό λαό, ειδικά μετά τη νίκη τους επί της γερμανικής «PGS», δεν αφήνουν ασυγκίνητους τους ναζί. Οι χιτλερικοί στέλνουν στο Κίεβο τη θεωρούμενη ανίκητη ομάδα της γερμανικής αεροπορίας, τη «Φλάκελφ», με αποστολή να αναμετρηθεί με τη «Σταρτ».
Στον πρώτο αγώνα μεταξύ «Σταρτ» – «Φλάκελφ», στις 6 Αυγούστου 1942, οι Ουκρανοί διαλύουν τη γερμανική ομάδα με 5-1. Οι Γερμανοί ζητούν «εκδίκηση» και η ρεβάνς ορίζεται τρεις μέρες αργότερα. Ήδη από τα αποδυτήρια, πριν την έναρξη του αγώνα, οι άντρες των SS εφιστούν την προσοχή στους ποδοσφαιριστές της «Σταρτ»: «Οταν βγείτε στο γήπεδο θα χαιρετήσετε με τον δικό μας τρόπο»…
Λίγο αργότερα στο κατάμεστο στάδιο, στον ναζιστικό χαιρετισμό και στα «Χάιλ Χίτλερ» των αντιπάλων τους, οι παίκτες της «Σταρτ» απαντούν με τον σοβιετικό χαιρετισμό: «Fizcult Hura» (σ.σ.: «Ζήτω ο αθλητισμός»)!
Στο ημίχρονο του αγώνα, και ενώ το σκορ ήταν 3-1 υπέρ των Ουκρανών, η επίσκεψη των ναζί στα αποδυτήρια συνοδεύεται από το εξής ξεκάθαρο μήνυμα προς τους παίκτες της «Σταρτ»: ‘Η θα καθίσετε να χάσετε ή θα υποστείτε τις συνέπειες…
Οι Σοβιετικοί δεν κάθισαν να χάσουν. Ήξεραν τι επρόκειτο να ακολουθήσει, αλλά αποφάσισαν να παίξουν για την τιμή τους. Το ματς έληξε 5-3 υπέρ τους. Μετά από εκείνο τον «Αγώνα του Θανάτου» το αντίτιμο ήταν βαρύ (http://www.sport24.gr/Files/o_agwnas_toy_thanatoy.1322964.html) αφού πολλοί από τους παίκτες της «Σταρτ» δολοφονήθηκαν από τους ναζί. Αλλοι πέθαναν κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων. Άλλοι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Και άλλοι εκτελέστηκαν μερικούς μήνες αργότερα. Όμως είχαν κερδίσει…
Έξω από το γήπεδο ουκρανικής «Ζενίτ» δεσπόζει ένα άγαλμα. Στη βάση του αγάλματος που αναπαριστά την εικόνα τεσσάρων ποδοσφαιριστών υπάρχει χαραγμένη η εξής επιγραφή: «Η δόξα σας δεν θα ξεθωριάσει στους αιώνες…».
Δεν ξέρουμε ποια είναι η τύχη του αγάλματος σήμερα, ή ποια θα είναι μετά τις γνωστές εξελίξεις στην Ουκρανία. Εκείνο που ξέρουμε – με βεβαιότητα – είναι ότι η μπάλα είναι στρογγυλή. Και ότι, στην πραγματικότητα, δεν ξέρεις ποτέ που θα καταλήξει. Έτσι συμβαίνει στο ποδόσφαιρο. Το ίδιο και στη ζωή. Θα δούμε, λοιπόν, ποιος θα κερδίσει «στο τέλος». Γιατί, ακόμα, ούτε στο ποδόσφαιρο «οι αγώνες έληξαν», ούτε στη ζωή το «Τέλος της Ιστορίας» επήλθε.
enikos.,gr
