H Eλλάδα δεν πλησίασε ποτέ πιο κοντά στην έξοδο από την ευρωζώνη όσο στις 6 το πρωί της Δευτέρας, την στιγμή που ανέτειλε ο ήλιος πάνω από τις Βρυξέλλες.
Ο Αλέξης Τσίπρας και η Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, αποφάσισαν μετά από 14 ώρες αγωνιωδών συνομιλιών πως είχαν φτάσει σε αδιέξοδο. Χωρίς περιθώρια συμβιβασμού, δεν έβλεπαν πως μπορούσαν να συνεχίσουν. Το Grexit ήταν η μόνη ρεαλιστική επιλογή.
Καθώς οι δύο ηγέτες κατευθύνονταν προς την έξοδο ήταν ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος έσπευσε να αποτρέψει την κούραση και την απογοήτευση να οδηγήσουν σε ένα ιστορικό σχίσμα στην ευρωζώνη.
«Συγγνώμη, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να φύγετε από το δωμάτιο» είπε ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας.
Το σημείο στο οποίο είχαν κολλήσει οι δύο ηγέτες ήταν το μέγεθος και η στόχευση του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων που θα αποτελούνταν από περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού δημοσίου. Η κ. Μέρκελ ήθελε τα 50 δισ. από τις πωλήσεις να κατευθυνθούν για την αποπληρωμή του χρέους.
Ο κ. Τσίπρας αντιμετώπισε την πρόταση αυτή ως εθνική ταπείνωση που θα αφαιρούσε τον έλεγχο σε περιουσιακά στοιχεία που αξίζουν περίπου όσο το ένα τρίτο του εθνικού εισοδήματος. Η εναλλακτική που πρότεινε ήταν ένα μικρότερο ταμείο, τα έσοδα του οποίο θα επενδύονταν και πάλι στην Ελλάδα.
Η συμβιβαστική λύση βρέθηκε τελικά μετά από μια ώρα συζήτησης περίπου 10 διαφορετικών δομών. Ήταν ο επίλογος της πιο εξαντλητικής και φορτισμένης διαπραγμάτευσης μιας ατέρμονης κρίσης που έχει δοκιμάσει όσο τίποτα άλλο την Ε.Ε.
Μετά από περίπου εννιά ώρες άκαρπων συζητήσεων το Σάββατο, η πλειοψηφία των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης είχαν φτάσει σε ένα ωμό συμπέρασμα: το Grexi – η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, μπορεί να είναι η λιγότερο χειρότερη επιλογή.
Ο Μισέλ Σαπέν, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, παρότρυνε τους ομολόγους του «να τα βγάλουν όλα από μέσα τους και να πουν την αλήθεια», για να υπάρξει αποσυμπίεση. Πολλοί στην αίθουσα άδραξαν την ευκαιρία.
Ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών ξέσπασε κατά των Ελλήνων γιατί δεν μπορούν να κάνουν μεταρρυθμίσεις εδώ και πενήντα χρόνια, σύμφωνα με δύο συμμετέχοντες. Με την μία κατηγορία να διαδέχεται την άλλη, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, παρέμενε χαμηλόφωνος.
Η σύγκρουση έφτασε στο απόγειο της όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, που είχε ταχθεί υπέρ ενός προσωρινού Grexit, επιτέθηκε στον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Επιτροπής. Σε κάποιο σημειό, ο κ. Σόιμπλε, αισθανόμενος ότι χειραγωγείται, φώναξε γεμάτος θυμό στον επικεφαλής της ΕΚΤ ότι «δεν είναι ηλίθιος». Το σχόλιο ήταν υπερβολικά βαρύ για τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, o oποίος διέκοψε την συνάντηση ως το επόμενο πρωί.
«Ήταν πολύ σκληρό, σχεδόν βίαιο» είπε ένας από τους συμμετέχοντες.
Χωρίς να καταφέρει να επιτύχει μια ολοκληρωμένη συμφωνία το Σάβατο, το Eurogroup παρέδωσε την σκυτάλη την Κυριακή στους ηγέτες των κρατών μελών για να αρχίσουν την ολονύχτια συνεδρίαση τους.
Καθώς οι ώρες περνούσαν και η Κυριακή είχε γίνει Δευτέρα, το ενδεχόμενο ενός Grexit φαινόταν όλο και πιο πιθανό, ανέφεραν συμμετέχοντες, οξύνοντας τις διαιρέσεις ανάμεσα στους στερημένους από ύπνο πολιτικούς και στους διπλώματες, που είχαν αναπτυχθεί κατά τους τελευταίους έξι μήνες
Ενας υψηλόβαθμος αξιωματούχος στο δωμάτιο πίστευε πως η Γερμανία ήταν τώρα η χώρα που έδειχνε να λειτουργεί με κακή πίστη, όχι ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Σε κάποιο σημείο ο Τσίπρας είχε να υπομείνει ένα κήρυγμα από τον Σλοβένο πρωθυπουργό, στο οποίο αντέδρασε ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντζι.
Τελικά ο Φρ. Ολάντ, ο γάλλος πρόεδρος που έδωσε μάχη να μείνει η Ελλάδα στη μάχη, έβαλε τη Μέρκελ και τον Τσίπρα στο γραφείο του Τουσκ για να οριστικοποιήσει ένα συμβιβασμό για το Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Παρόλο που τελικά επετεύχθη, οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να δημιουργούν ένταση στις γαλλογερμανικές σχέσεις που είναι επί μακρόν η καρδιά του ευρωπαϊκού project.
«Από τη Γερμανία υπήρχε μια μάλλον ισχυρή πίεση για Grexit. Αρνήθηκα αυτή τη λύση» είπε στους δημοσιογράφους ο Φρ. Ολαντ μετά τη συμφωνία.
Για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων ο Ολάντ στήριξε τον Τσίπρα. Ηταν ερώτημα «κυριαρχίας», δήλωσε ο γάλλος ηγέτης. «Τίποτα δεν θα ήταν χειρότερο από το να ταπεινώσεις την Ελλάδα, η Ελλάδα δεν ζητά ελεημοσύνη, αλλά αλληλεγγύη από την ευρωζώνη».
Ο Ολαντ επίσης επέμενε ότι η πιθανότητα για προσωρινό Grexit – μια αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία του Σόιμπλε την οποία κατάφερε να εντάξει στις προτάσεις του Eurogroup- πρέπει να αφαιρεθεί από το τελικό κείμενο.
Στο τέλος ορισμένοι διπλωμάτες με θολά μάτια εμφανίστηκαν αβέβαιοι για το ποιος είχε επικρατήσει στη μαραθώνια συνεδρίαση. Αλλά έδειξαν να συμφωνούν για το ποιος είχε υποφέρει περισσότερο.
«Σταύρωσαν τον Τσίπρα εκεί μέσα», σημείωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης που είχε παραστεί στη Σύνοδο. «Τον σταύρωσαν»