Δεν είναι ακόμη ένας οικονομολόγος. Ο Αμερικανός Μάρτιν Αρμστρονγκ κατόρθωσε να γίνει εκατομμυριούχος στα 15 του, να βρει ένα μοντέλο που προβλέπει τις διεθνείς οικονομικές κρίσεις και να μπει φυλακή για 12 χρόνια, χωρίς να δικαστεί ποτέ. Το 1999, το FBI έκανε έφοδο στο γραφείο του και κατέσχεσε τον υπολογιστή του. «Το έκαναν γιατί μπορούσαν» απαντά στην «Εφ.Συν.». «Οταν απολογούμουν μπροστά στο Κογκρέσο, είχα περιουσία άνω των 3 τρισ. δολαρίων, τη στιγμή που το χρέος των ΗΠΑ ήταν 6 τρισ.! Με εγκαλούσαν ακριβώς γιατί μελετούσα το χρήμα, χωρίς να το λαμβάνω υπόψη».
Στη φυλακή μελέτησε Νομικά και κατόρθωσε το site του να έχει 3 εκατ. επισκέπτες τον μήνα. Με βάση το επιστημονικό του μοντέλο (όπως ο Μάντελμπροτ μίλησε για τη φράκταλ γεωμετρία στον χώρο, ο Αρμστρονγκ έκανε το ίδιο στον χρόνο. Παίρνει, δηλαδή, την εξέλιξη ενός μεγέθους στον χρόνο -φτιάχνει μια χρονοσειρά- και καταγράφει ομοιομορφίες σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες), προέβλεψε ακριβώς τη μέρα της χρηματιστηριακής κρίσης του Nikkei το 1989, της Ρωσίας το 1998 κ.ά. Εχει σπουδάσει Ελληνική και Ρωμαϊκή Ιστορία, έχει κάνει ειδικές μελέτες για την οικονομία της αρχαίας Ελλάδας και βρίσκεται στη χώρα μας με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ «The Forecaster», για τον ίδιο.
• Γιατί γίνατε οικονομολόγος;
Εξαιτίας του Μίλτον Φρίντμαν. Είχε έρθει σε μια ομιλία μου, όταν ήμουν απλός έμπορος, χωρίς ενδιαφέρον για τα Οικονομικά. Τότε μου είπε πως κάνω αυτό που πάντα ονειρευόταν ο ίδιος: κάνω πράξη σοβαρές οικονομικές θεωρίες.
Οταν κάλεσαν εμένα στην Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, αντί για ακαδημαϊκούς των Οικονομικών, είχα σοκαριστεί. Τότε κατάλαβα πως είχα τόση εμπειρία που όλοι οι ακαδημαϊκοί θα επιθυμούσαν να αποκτήσουν, αλλά δεν μπορούσαν.
• Προβλέπετε και λύσεις εκτός από οικονομικά αδιέξοδα;
Το χρήμα, όσο ήταν «προϊόν», απαιτούσε φορολογία. Τώρα, που οι συναλλαγές γίνονται ηλεκτρονικά, δεν υπάρχει ανάγκη φορολόγησης. Στη Γαλλία, η Κεντρική Τράπεζα έχει «δημιουργήσει χρήμα», με 0% τόκο, για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης. Τα προβλήματα με το παρόν οικονομικό σύστημα της Ε.Ε. είναι πως τα χρέη των χωρών δεν είναι βιώσιμα. Γι’ αυτό η νεολαία δεν έχει μέλλον. Γι’ αυτό η αφρόκρεμα των παιδιών σας εγκαταλείπει την Ελλάδα. Γι’ αυτό μειώνεται ο ρυθμός γεννήσεων. Ακόμη και στη Ρωσία, το κράτος δίνει χρήματα στις νεαρές γυναίκες για να τεκνοποιήσουν. Ωστόσο, κανείς δεν φαίνεται να καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Η λύση είναι να περιορίσουμε πάρα πολύ τον κρατικό δανεισμό και την υπερφορολόγηση των πολλών. Ο κομμουνισμός κατέρρευσε γιατί δεν επέτρεπε την καινοτομία, η οποία δημιουργείται από τους ιδιώτες. Ή θα αλλάξουμε (θα «μεταρρυθμιστούμε») ή θα πεθάνουμε.
• Αν η επόμενη οικονομική κρίση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς σας, γίνει σε λίγες μέρες, τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα;
Στην Ελλάδα η κρίση ξέσπασε αρχές του 2010, ακριβώς τη μέρα που είχαμε προβλέψει. Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη κανονικότητα στο πότε συμβαίνουν αυτές οι κρίσεις, που είναι π (3,14)x1.000 ημέρες. Το ίδιο σημείο καμπής σε προηγούμενο κύμα «κρίσης» ήταν η 11/9 με τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους. Το τι θα γίνει το 2015 σχετίζεται και με την εμπιστοσύνη που θα δείξουν οι Ελληνες στην κυβέρνησή τους. Το σίγουρο είναι ότι μιλάμε για ακόμη ένα «νέο κύμα». Αυτό που ζήσατε στην Ελλάδα θα εξαπλωθεί τώρα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμη και στις ΗΠΑ, που ήταν η μόνη οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, ακόμη και σε σχέση με της Κίνας ή της Ιαπωνίας, και αυτή θα αρχίσει να πέφτει. Το ανώτερο σημείο της οικονομικής κρίσης θα έρθει το 2020, αλλά το άμεσο αποτέλεσμα της κρίσης θα δημιουργήσει καταστάσεις-σοκ το 2017.
• Ενα σχόλιο για τις πολιτικές της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήρθε σε μένα, το 1997, όταν σχεδίαζαν το «ευρώ». Τους είπα ότι θα ήταν μια αποτυχία, εκτός αν ενοποιούσαν τα κρατικά χρέη όλων των χωρών-μελών. Μου είπαν πως «καταλαβαίνουν», αλλά πως οι ευρωπαϊκοί πληθυσμοί δεν θα συμφωνούσαν σε κάτι τέτοιο, οπότε πρώτα θα έφτιαχναν την ευρωζώνη και μετά θα ασχολούνταν με τα χρέη. Και τώρα οι πολιτικοί στην Ε.Ε. καταστρέφουν λαούς με τη λιτότητα, για να σώσουν τους τραπεζίτες. Αυτοί οι άνθρωποι μιλούν μόνο με αριθμούς, αλλά δεν έχουν ιδέα για το τι σημαίνει «νομισματική πολιτική».
Η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ, τα χρέη της αυτομάτως αυξήθηκαν και τώρα υποφέρει εξαιτίας του. Η τρόικα δεν είναι εκλεγμένη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν λαμβάνει υπόψη της τις κυβερνήσεις. Ολοι οι Ευρωπαίοι ζείτε σε καθεστώς δικτατορίας, όχι δημοκρατίας. Το ίδιο συμβαίνει και στις ΗΠΑ, λόγω της απίστευτης γραφειοκρατίας. Τίποτα δεν μπορεί να κάνει ο Ομπάμα. Ολος ο δυτικός κόσμος είναι προβληματικός πλέον.
• Είστε τσαρλατάνος ή ιδιοφυΐα;
Είμαι πλούσιος. Αρκετά πλούσιος ώστε ό,τι κάνω να το κάνω μόνο και μόνο από ευχαρίστηση. Δεν ασχολούμαι πλέον με την κεφαλαιοκρατική διαχείριση. Για μένα ο ορισμός της «ιδιοφυΐας» συνάδει με αυτόν του «αντικομφορμιστή». Αυτό είμαι. Ιδιοφυΐα δεν είναι κάποιος που ξέρει τα πάντα, αλλά αυτός που είναι πρόθυμος να αναγνώσει και να ακολουθήσει τα αποτελέσματα των ερευνών του. Αυτό δεν έκανε και ο Σωκράτης; Το Μαντείο των Δελφών έλεγε πως ήταν ο σοφότερος όλων. Αυτός πίστευε ότι δεν ήξερε τίποτα. Η αναγνώριση της «άγνοιάς» του τού έδινε τη δυνατότητα να έχει σφαιρική, άρα και καθολική, αντίληψη του όποιου θέματος. Γι’ αυτό και τον σκότωσαν… Και εγώ είμαι έτοιμος να φύγω από τη ζωή. Δεν έχω πια καμία φιλοδοξία. Οπότε απλώς μεταγγίζω γνώσεις. Πολλοί αμφισβητούν αυτά που λέω, πράγμα απόλυτα αναμενόμενο. Είμαι υπέρμαχος της ελευθερίας -όχι μόνο της σκέψης. Μιας ελευθερίας, που θα έπρεπε να είναι το μέγιστο μέλημα κάθε κυβέρνησης. Μάχομαι κατά της διαπλοκής, αλλά έχω δει ότι δεξιοί και αριστεροί ηγέτες το ίδιο είναι.
info
Με το ντοκιμαντέρ «The Forecaster» του Μάρκους Βέτερ ανοίγει η αυλαία του φετινού CineDoc. Ο Μάρτιν Αρμστρονγκ θα βρίσκεται στην προβολή της ταινίας και θα συμμετέχει, μαζί με τον σκηνοθέτη, σε ανοιχτή συζήτηση με το κοινό. Με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Γκέτε. Τρίτη, 29/9, στις 20.00, στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31), είσοδος: 6 ευρώ.