Αγαπητέ Αλέξη,
είμαι ένας από αυτούς που συνέχισαν να σε στηρίζουν δημόσια ακόμα κι όταν υποχώρησες στον εκβιασμό και μας έφερες μνημόνιο, όταν άφησες το κόμμα σου να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη, κι όταν έπεφταν όλοι σε ΜΜΕ και social media να σε κατασπαράξουν, είτε επειδή παραήσουν αριστερός για τα γούστα τους είτε επειδή δεν ήσουν καθόλου.
Δεν επιχειρηματολόγησα υπέρ σου επειδή προσδοκώ προσωπικά ανταλλάγματα, ούτε επειδή θαυμάζω το χαμόγελο σου. Απλά είδα ότι όντως διαπραγματεύτηκες όσο μπορούσες, ακολουθώντας μια τολμηρή στρατηγική με μοναδικό όπλο το δίκιο μας ενάντια στα τρισεκατομμύρια των δανειστών και την τεράστια πολιτική επιρροή που τους εξαγοράζουν. Είδα ότι χωρίς να έχεις ταμειακά αποθέματα και ρευστότητα ούτε για μία υποτυπώδη διακυβέρνηση προσπάθησες μέχρι τέλους να μη γίνουν νέες περικοπές και απολύσεις. Είδα ότι πέρασες νόμο για την ιθαγένεια, ξανάνοιξες την ΕΡΤ κι έκανες και μερικά ακόμα μικρά βήματα για να πάει η κοινωνία μας πιο μπροστά. Δεν ήταν αρκετό, αλλά συγκριτικά με αυτό που είχαμε πριν ήταν πολύ καλύτερο. Το ίδιο ισχύει σε σχέση με την υποτιθέμενη εναλλακτική μιας ανερμάτιστης και άκρως επικίνδυνης αριστερής ρητορικής, όπου απλά θα σκίζαμε μνημόνια και χρέη, θα τυπώναμε δραχμούλες και δεν θα μας πείραζε κανένας. Ευτυχώς, παρά τη συλλογική απογοήτευση που μας προκάλεσε η προκλητική απαξίωση του ΟΧΙ, ελάχιστοι πείστηκαν να ακολουθήσουν έναν τέτοιο δρόμο.
Ουδέποτε πίστεψα τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα περί ελπίδας που έρχεται, παραστράτησε και κάποια στιγμή θα επιστρέψει. Αυτό που με ένοιαζε περισσότερο (κι εξακολουθεί να με νοιάζει) είναι να υπάρξει επιτέλους μία στοιχειωδώς δίκαιη και αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης, ως μεταβατικό στάδιο μέχρι να αλλάξουν οι οικονομικές και κοινωνικές ισορροπίες που θα μας επιτρέψουν να κάνουμε το άλμα προς ένα πραγματικά ριζοσπαστικό μοντέλο ουσιαστικής και αδιαπραγμάτευτης δημοκρατίας. Θα πάρει γενιές ολόκληρες κάτι τέτοιο, και πιστεύω ότι θα συμφωνήσεις μαζί μου πως θα ήταν καλό να περάσεις στην ιστορία ως ένας από τους ανθρώπους που έβαλαν τα θεμέλια για να γίνει.
Στην προσπάθεια μου να τα αναλύσω όλα αυτά συχνά λοιδωρήθηκα ως πασόκος και κομματόσκυλο (ενώ δεν έχω πατήσει καν το πόδι μου σε κομματικά γραφεία, ούτε φυσικά έχω ψηφίσει ποτέ ΠΑΣΟΚ), και μάζεψα βρισιές και διαδικτυακούς ψόφους μέχρι να το βουλώσω. Δεν το βούλωσα όμως, και πολύ χαίρομαι που οι πολιτικές εξελίξεις δικαίωσαν τα προγνωστικά μου.
Τελικά τα κατάφερες και ξαναβγήκες λοιπόν, κι εσύ και το φιλαράκι σου ο Πάνος, που εξακολουθώ να τον θεωρώ προτιμότερο ως κυβερνητικό εταίρο από τον Σταύρο και τη Φώφη (για κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» με τον Βαγγέλα δεν το συζητάω καν). Και με το που ορκίστηκες πρωθυπουργός έβαλες αυτογκόλ από τα αποδυτήρια. Γιατί ο Δημήτρης Καμμένος δεν είναι απλά άλλος ένας ψεκασμένος εκπρόσωπος της λαϊκής δεξιάς που με μισή καρδιά συμπεριέλαβες στην κυβέρνηση σου, αλλά ένας φασίστας που τα αντισημιτικά και ομοφοβικά του παραληρήματα υπονόμευαν οποιοδήποτε ηθικό πλεονέκτημα είχες καταφέρει να χτίσεις στον διεθνή δημόσιο διάλογο. Προς τιμήν σου, βλέποντας την έκταση που πήρε η κατακραυγή τον εξανάγκασες σε άμεση παραίτηση, αλλά η ζημιά είχε γίνει ήδη. Είναι ανεπίτρεπτο να επιλέγονται τόσο ακατάλληλοι άνθρωποι για τόσο νευραλγικά πόστα. Ιδίως όταν η επιλογή τους γίνεται με τέτοια προχειρότητα και με σκοπό να εξυπηρετηθούν μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Εννοείται ότι δεν είναι μόνο ο «Πορταπόρτας» που με ενόχλησε, αν και δεν είμαι σε θέση να κρίνω κατά πόσο ο Φίλης και η Τζάκρη είναι όντως τόσο κακές επιλογές όσο πολλοί ισχυρίζονται ότι είναι (και φαίνεται να έχουν και τεκμηριωμένα επιχειρήματα για όσα λένε). Όσο για τον Μπόλαρη, καλά θα κάνεις να τον ξεφορτωθείς κι αυτόν άμεσα, αφού ως Υφυπουργός Υγείας επί Λοβέρδου συναίνεσε στη διαπόμπευση οροθετικών γυναικών – ένα έγκλημα που πολύ σωστά είχε καταγγείλει από το βήμα της Βουλής ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Κι ας είναι ένδειξη ερασιτεχνισμού ότι αντικαθιστάς δύο υφυπουργούς μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, από το να συμπορεύεσαι με μισάνθρωπους οπορτουνιστές καλύτερα είναι.
Τα στραβοπατήματα σου όμως ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα, πριν ακόμα φτάσεις να διεκδικείς την εξουσία από τη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κατανοώ ότι ένας ΣΥΡΙΖΑ που θα έμενε κολλημένος στην κινηματική/ριζοσπαστική του ταυτότητα δεν θα είχε ποτέ πιθανότητα να γίνει πλειοψηφικό ρεύμα και να ασκήσει εξουσία, οπότε σε έναν βαθμό δικαιολογώ τη σταδιακή σου μετατροπή σε Ανδρέα Παπανδρέου και τη στρατολόγηση πρώην πασόκων. Δικαιολογώ ακόμα και τη στροφή του κόμματος σου προς ένα αρχηγοκεντρικό μοντέλο, παρά το γεγονός ότι η ιστορία έχει αποδείξει πως κάτι τέτοιο αργά ή γρήγορα οδηγεί στην αλαζονεία της εξουσίας και την εκλογική κατάρρευση. Δεν φταις εσύ που ο ελληνικός λαός είναι εθισμένος στον δικομματισμό και τους δημαγωγούς του, και σίγουρα δεν έχεις την πολυτέλεια να περιμένεις πότε μια τέτοια νοοτροπία θα αλλάξει. Αν και θα μπορούσες να επιλέξεις διαφορετικό δρόμο για να μας πείσεις, αφού γνωρίζεις πολύ καλά ότι η νερόβραστη σοσιαλδημοκρατία έχει πεθάνει. Κι ο ακραιφνής κομμουνισμός το ίδιο βέβαια…
Εκεί που δεν σου δίνω άφεση αμαρτιών Αλέξη είναι στο ότι οι κινήσεις σου δείχνουν να συγκλίνουν προς μια καταπολέμηση της διαπλοκής μόνο στα προσχήματα, ενώ πολύ καλά ξέρεις ότι αν δεν την ξεριζώσεις και αφήσεις την ολιγαρχία στο απυρόβλητο οι παθογένειες θα διαιωνιστούν και η κρίση δεν θα ξεπεραστεί ποτέ. Για ποια παραγωγική ανασυγκρότηση μιλάμε όσο το πελατειακό κράτος ζει και βασιλεύει, όσο ο δημόσιος τομέας παραμένει παρωχημένος και αντιπαραγωγικός, όσο μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα είναι κρατικοδίαιτο και μη ανταγωνιστικό, κι όσο οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να κρατάνε σε ομηρία έναν ολόκληρο λαό, καλύπτοντας τις χασούρες τους με τα χρήματα των φορολογούμενων; Τι είδους δημοκρατία μπορούμε να έχουμε όσο τα κανάλια δηλητηριάζουν συστηματικά την κοινή γνώμη με ρατσισμό και εμφυλιοπολεμικές κινδυνολογίες, ενώ εσύ και τα στελέχη σου τα χρησιμοποιείτε για την προβολή σας αντί να τους επιβάλλετε εμπάργκο και να κλείσετε όσα απ’ αυτά είναι ζημιογόνα; Δεν βλέπεις ότι πολύ πριν φτάσουμε στα πρώτα μνημόνια και την άνοδο της Χρυσής Αυγής ο στόχος ήταν (και παραμένει) ο απόλυτος εκφασισμός της κοινωνίας, αφού μόνο με έναν τρομοκρατημένο και διχασμένο λαό δεν θα αναγκαστεί να απωλέσει τα προνόμια της η άρχουσα τάξη; Αριστερός είσαι υποτίθεται, τα ξέρεις καλύτερα από μένα αυτά.
Και πώς ακριβώς νομίζεις ότι θα δικαιωθεί η πολεμική σου ενάντια στον παντοδύναμο νεοφιλελευθερισμό, χωρίς την κατάρτιση ενός σοβαρού και αναλυτικά κοστολογημένου Plan B, C και D; Με τι χαρτιά θα διαπραγματευτείς απέναντι σε ανθρώπους που θέλουν να εξαφανίσουν τόσο εσένα όσο και τους πιθανούς μιμητές σου; Ποιους ισχυρούς συμμάχους προσδοκείς να βρεις σε μια Ευρώπη που ολοένα και περισσότερο απομακρύνεται από τις δημοκρατικές της αρχές και διακηρύξεις περί ισότητας, αλληλεγγύης και αμοιβαίας ευημερίας; Γίνεται να την αλλάξεις χωρίς να αλλάξεις πρώτα τη χώρα σου; Χωρίς να προσπαθήσεις να αλλάξεις πρώτα τον ίδιο σου τον εαυτό;
Ό,τι και να λένε οι επικριτές σου, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι είσαι ένας πανέξυπνος πολιτικός, και όχι απλά κάποιος τυχαίος με επικοινωνιακό χάρισμα. Μην το παίρνεις πάνω σου όμως, θεωρώντας ότι μόνος σου μπορείς να κάνεις τόσα πράγματα όσα δεν έκαναν (ή δεν ήθελαν να κάνουν) όλοι οι προκάτοχοι σου μαζί από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Είσαι ικανός, αλλά όχι τόσο. Η δε συγκυρία που σού επέτρεψε να γίνεις πρωθυπουργός (και να επανεκλεγείς κάτω από δυσμενέστατες συνθήκες μάλιστα) είναι τόσο ζόρικη που κανένας από τους πολιτικούς σου αντιπάλους δεν φάνηκε να θέλει να κυβερνήσει στη θέση σου. Μπράβο σου που τολμάς, αλλά εδώ χρειάζεται κάτι παραπάνω από θάρρος.
Και σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι διαφωνώ με την απλοϊκή εκτίμηση ορισμένων ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει το νέο ΠΑΣΟΚ, αφού το ’81 είχαμε πίσω μας τον εφιάλτη της χούντας και μπροστά τις παχιές κοινοτικές αγελάδες, ενώ τώρα συμβαίνει πάνω-κάτω το αντίστροφο. Όσα χρήματα και να βρεθούν για επενδύσεις, δεν φτάνουν ούτε για αστείο για να επιστρέψουμε σε ένα σπάταλο παρελθόν όπου όσοι έχουν άκρες βολεύονται, και είναι τόσοι πολλοί ώστε να αποτελούν και πλειοψηφία από πάνω.
Το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί δεν είναι δικό σου Αλέξη, είναι όλων μας. Δεσμευόμενοι από άλλο ένα μη βιώσιμο μνημόνιο και με ασαφές το κατά πόσο θα δεχτούν οι δανειστές να απομειώσουμε επαρκώς το χρέος μας, πρέπει να ξαναμπούμε σε ρυθμούς ανάπτυξης, να εξυγιάνουμε όλες τις κρατικές δομές, να χτυπήσουμε αλύπητα την υψηλή φοροδιαφυγή, να μειώσουμε κατακόρυφα την ανεργία, να αντιστρέψουμε το κύμα εξόδου των νέων από τη χώρα μας, να αντιμετωπίσουμε μια διογκούμενη προσφυγική κρίση και να αποφύγουμε μια πολιτική αποσταθεροποίηση που θα μας οδηγήσει να σφαχτούμε μεταξύ μας. Πρέπει να οικοδομήσουμε μια Ελλάδα σύγχρονη, αξιοκρατική και βαθιά δημοκρατική, που όχι μόνο θα διατηρεί την εθνική της κυριαρχία αλλά θα αποτελεί και παράγοντα σταθερότητας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Κι όλα αυτά ενώ χρωστάμε παντού και η ύφεση έχει μετατραπεί σε μακροχρόνια κατάθλιψη. Δεν τη λένε depression τυχαία οι Αγγλοσάξωνες…
Με αυτοσχεδιασμούς της τελευταίας στιγμής, πρόσωπα χωρίς ήθος και εμπειρία διοίκησης, χαμογελάκια στις κάμερες και αερολογίες περί αριστερής ηθικής υπεροχής δεν πρόκειται να γίνει δουλειά. Καιρός λοιπόν να σοβαρευτείς πραγματικά και να κυβερνήσεις. Γι’ αυτό σε ψηφίσαμε. Κι αυτή τη φορά δεν πρόκειται να υπάρξει καμία περίοδος χάριτος. Η υπομονή μας έχει εξαντληθεί από την πρώτη μέρα που έγινες ξανά πρωθυπουργός. Κανόνισε την πορεία σου λοιπόν, γιατί αν πέσεις θα σε διαδεχτεί κάτι πάρα μα πάρα πολύ άσχημο. Μην ξεγελιέσαι από τη φαινομενική στασιμότητα της εκλογικής επιρροής των ναζί. Το μίσος μια χαρά κρατάει στην ελληνική κοινωνία, και πάντα βρίσκει τρόπο να ξεσπάει όταν δεν κατευνάζεται.
Άλλη ευκαιρία δεν πρόκειται να υπάρξει, Αλέξη. Ούτε για εσένα ούτε για κανέναν.