Για τη σημασία της αυτόνομης καθόδου της Ενωμένης Αριστεράς στις σημερινές εκλογές στην Ισπανία, την πιθανότητα συμμετοχής του κόμματος σε μία κεντροαριστερή κυβέρνηση, μαζί με τους Σοσιαλιστές και το Podemos, αλλά και τις σχέσεις και τις προοπτικές της Αριστεράς σαν εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γκάσπαρ Γιαμαθάρες.
Η συνέντευξη:
Κύριε Λιαμαθάρες, στις παρούσες εκλογές η Ενωμένη Αριστερά αποφάσισε, παρά τις αρχικές συνεννοήσεις με το κόμμα των Podemos για τη συγκρότηση ενός μεγάλου αριστερού συνασπισμού, να κατέλθει αυτόνομη στις εκλογές. Γιατί ελήφθη αυτή η απόφαση και μήπως εγκυμονεί κινδύνους για το εκλογικό αποτέλεσμα;
Η ευθύνη για την αποτυχία της συγκρότησης ενός ενιαίου αριστερού σχηματισμού ανήκει αποκλειστικά στο κόμμα των Podemos, που επεδίωκε πάση θυσία να διατηρήσει έναν ηγεμονικό ρόλο σε έναν τέτοιο συνασπισμό, προσπαθώντας να οικειοποιηθεί την πολύχρονη αξιοπιστία της Αριστεράς και των πολιτικών της αγώνων και το μόνο που το ενδιέφερε ήταν να εγκαθιδρύσει την κεντροαριστερή στροφή του με αριστερό άλλοθι τη δική μας συμμετοχή. Η θέση της IU υπήρξε ενωτική από την αρχή υπό τη μόνη προϋπόθεση ότι η πολιτική και προγραμματική ταυτότητα της αριστράς θα παρέμενε αλώβητη. Όμως, προτεραιότητα του Podemos ήταν να γίνει μία εναλλακτική δύναμη ως προς τους Σοσιαλιστές (PSOE) στον χώρο της κεντροαριστεράς και η Ενωμένη Αριστερά ήταν ένα παραπάνω βάρος σε αυτή του την προσπάθεια. Απλώς ήθελε να προσελκύσει και να απορροφήσει στη στροφή του αυτή και ηγετικά στελέχη της Αριστεράς. Φυσικά και τα εκλογικά ποσοστά ενός κόμματος που θα συμπύκνωνε όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς (γιατί εξόν από εμάς συμμετείχαν στις συζητήσεις κι άλλες δυνάμεις), θα ήσαν πολύ υψηλότερα, όμως από στρατηγικής πλευράς αυτό θα ήταν ένα μέγα πολιτικό λάθος για εμάς να συμπράξουμε σε μία τέτοια στροφή με μόνο γνώμονα ένα εκλογικό αποτέλεσμα, που όμως δεν θα είχε αντίκτυπο στην εφαρμογή ριζοσπαστικών πολιτικών αποφάσεων. Για τούτο επιλέξαμε να κατέβουμε ανεξάρτητοι, σε συνεργασία με την Λαϊκή Ενότητα (Unidad Popular), σε μία προσπάθεια να μη χάσουμε την δική μας ταυτότητα ως κόμμα.
Χωρίς να μπορούμε να προδικάσουμε το αποτέλεσμα των εκλογών, όμως θα υπήρχε μία δυνατότητα -προϋπάρχοντος του παραδείγματος στην Πορτογαλία, όπου το Μπλόκο της Αριστεράς με το ΚΚ στηρίζουν τη σοσιαλιστική κυβέρνηση- να συμπράξει η Ενωμένη Αριστερά σε μία κυβέρνηση Σοσιαλιστών και Podemos, σε περίπτωση που αυτά τα κόμματα δεν συγκεντρώνουν πλειοψηφία;
Φυσικά και θα συμμετείχαμε. Όσον αφορά τους κυβερνητικούς συνασπισμούς, το έχουμε καταστήσει σαφές πως θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην παραμείνει στην εξουσία το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι κι η καταστροφική πολιτική της λιτότητας που ακολουθεί. Ωστόσο, η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση δεν είναι αυτοσκοπός και εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την ισορροπία δυνάμεων στο εσωτερικό της και το πρόγραμμα που θα κληθεί ν’ ακολουθήσει. Έτσι λοιπόν εμείς θα το πράτταμε, μόνον εάν θα καλούμεθα να εφαρμόσουμε ένα σοβαρό και ειλικρινές πρόγραμμα για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις στην Ισπανία και για τη δημιουργία ενός κοινού μετώπου απέναντι στις πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη. Άλλωστε και στην πρώτη Σοσιαλιστική κυβέρνηση του Λουΐς Θαπατέρο, που για να επιβιώσει πολιτικά βασιζόταν απόλυτα στη στήριξή της στη Βουλή από την Ενωμένη Αριστερά και την Δημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας (ERC), κατέστη δυνατό να πιέσουμε και να περάσουν πολύ σημαντικοί νόμοι, όπως για την Αναγνώριση της Εθνικής Μνήμης για τα θύματα του Φράνκο, ο νόμος για τις αμβλώσεις, για την κοινωνική ασφάλιση κ.λπ. Αλλά για εμάς παραμένει στόχος να υπάρξει ένα πρόγραμμα που θα βάζει φραγμούς στην καταστροφή του κοινωνικού ιστού, του κράτους πρόνοιας και παράλληλα θα δημιουργεί τις βάσεις για μία συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταπολέμηση των πολιτικών της λιτότητας.
Άλλωστε, τελευταία πληθαίνουν και οι φωνές για μία συνεργασία, για τη δημιουργία ενός δικτύου συντονισμού των αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη, από τον Νότο έως τη Βρετανία με την άνοδο του Τζέρεμι Κόρμπιν στην ηγεσία των Εργατικών.
Ναι, πιστεύουμε πως θα πρέπει η Αριστερά να προετοιμάσει την κοινωνία για τις πολιτικές διεργασίες στην Ευρώπη, όσον αφορά τη διεκδίκηση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων των πολιτών της απέναντι σε μία παντοδυναμία της ΕΚΤ και των Βρυξελλών. Μας κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η απουσία των συνδικάτων και πολλών άλλων δυνάμεων στον αντίλογο απέναντι στις πολιτικές που η αμοιβαιοποίηση του χρέους και η επιβολή μίας συγκεκριμένης χρηματοοικονομικής πολιτικής από την πλευρά της ΕΚΤ καθοδηγούν τους λαούς της Ευρώπης.
Όσον αφορά την ελληνική εμπειρία, μετά τις δύο εκλογικές νίκες του ΣΥΡΙΖΑ, πώς τις ερμηνεύει και πώς τις αξιοποιεί η ισπανική Αριστερά;
Η ελληνική εμπειρία υπήρξε τραυματική, καθώς η αρχική ελπίδα για τον μετασχηματισμό των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρώπη, τη διαδέχθηκε μία απογοήτευση κι αμηχανία. Η δε Ισπανική Αριστερά, κατά τρόπον τινά, αποδέχθηκε με μοιρολατρία το γεγονός ότι το περιθώριο για την επιβολή μίας εθνικής πολιτικής παρέμβασης είναι πολύ περιορισμένο. Μάλιστα, στην τελευταία αναμέτρηση των ηγετών των τεσσάρων μεγάλων πολιτικών κομμάτων, οι Σοσιαλιστές και το Podemo, αναφέρθηκαν μόνο στην ελαστικοποίηση των χρεών και όχι στην διαγραφή τους. Εμείς από την πλευρά μας, παραδεχόμαστε πως ο διάλογος για την κοινωνική πολιτική στην Ισπανία και στην Ευρώπη είναι ανοικτός και πιστεύουμε πως υπάρχουν πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες για ν’ αντικρούσουμε τις πολιτικές της λιτότητας και για να διευρύνουμε τις πολιτικές παρεμβάσεις και τα περιθώρια κινήσεων.
Εσείς πού θα βλέπατε να έρχεται η λύση, εντός, ή εκτός του ευρώ;
Εκ προοιμίου, θα έλεγα πως για εμάς η λύση θα έλθει εντός του ευρώ. Για μία λύση που θα συνεπάγεται έξοδο από το ευρώ θα πρέπει να προετοιμάσουμε κατάλληλα το έδαφος και την κοινωνία. Άλλωστε, τα τελευταία μέτρα που έχουν λάβει η ΕΚΤ κι η ΕΕ προκειμένου να διευκολύνουν τα εκλογικά αποτελέσματα των δεξιών κυβερνήσεων, πρώτα στην Πορτογαλία και τώρα στην Ισπανία, αποδεικνύουν περίτρανα το πόσο η κοινωνική και πολιτική πίεση στο εσωτερικό της μπορούν να αποφέρουν καρπούς. Η τακτική τούτη υποχώρηση κατέδειξε την αποτυχία της λιτότητας και των μέτρων για αμοιβαιοποίηση του χρέους, τη νομισματική υποτίμηση και την απασχόληση. Έχει γίνει πλέον σαφές πως υπάρχει επείγουσα ανάγκη για ένα οικολογικό new deal και για μία κοινωνική και δημοσιονομική εναρμόνιση.
ΑΠΕ-ΜΠΕ