Της Ιουλίας Καρουζάκη
Η ερευνητική εργασία δημοσιεύτηκε στο υψηλού κύρους διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.
Η ομάδα του αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ΔρΓεώργιου Ζάχου με κύρια ερευνήτρια τη Δρ Ελένη Πετσαλάκη, ανακάλυψε νέες πρωτεΐνες οι οποίες προστατεύουν τις γέφυρες DNA από κατάρρευση, εμποδίζοντάς τες από το να τραβηχτούν με δύναμη προς αντίθετες κατευθύνσεις έως ότου σπάσουν.
Ο μόνος τρόπος να χωρέσει η τεράστια «κλωστή» του DNA στα μικροσκοπικά κύτταρά μας, είναι κάθε κλωστή DNA να τυλιχτεί σαν κουβάρι σε κοντύτερες και παχιές δομές που ονομάζονται «χρωμοσώματα». Αυτό συνήθως λειτουργεί καλά ωστόσο, όταν τα κύτταρά μας διαιρούνται, ορισμένες φορές τα χρωμοσώματα μπλέκονται μεταξύ τους και τραβιούνται σε δομές που ονομάζονται «γέφυρες DNA». Χωρίς πρόσθετη υποστήριξη, οι γέφυρες αυτές θα σπάσουν και θα καταρρεύσουν και αυτό είναι ένα σημείο-κλειδί στη δημιουργία όλων των μορφών καρκίνου.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι, όταν υπάρχουν γέφυρες DNA, τρεις πρωτεΐνες οι Clk1, Clk2 και Clk4 φωσφορυλιώνουν μία τέταρτη πρωτεΐνη την Aurora-B κι εκείνη με τη σειρά της σταματά τη διαίρεση των κυττάρων έως ότου τα χρωμοσώματα ξεμπλεχτούν. Αντίθετα, αναστολή της λειτουργίας των πρωτεϊνών Clk1, Clk2 και Clk4 οδηγεί σε σπάσιμο των γεφυρών DNA και δημιουργία βλαβών κατά το χωρισμό των κυττάρων. Τα παραπάνω αποτελέσματα περιγράφονται στην ερευνητική εργασία με τίτλο «Clks 1, 2 and 4 prevent chromatin breakage by regulating the Aurora B-dependent abscission checkpoint» η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο υψηλού κύρους διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.
«Τα αποτελέσματά μας είναι σημαντικά διότι, προστατεύοντας τις γέφυρες DNA από κατάρρευση, θα μπορούσαμε να εμποδίσουμε τη δημιουργία καρκίνου ή την εξάπλωση αυτού.», αναφέρει ο καθηγητής Δρ Γεώργιος Ζάχος.
«Η εργασία μας προσθέτει νέα γνώση στην έρευνα κατά του καρκίνου. Ελπίζουμε ότι η γνώση αυτή θα βοηθήσει ώστε να σχεδιαστούν αποτελεσματικότερα αντικαρκινικά φάρμακα στο άμεσο μέλλον.», προσθέτει η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Δρ Ελένη Πετσαλάκη.
Για την εκτέλεση των πειραμάτων της παραπάνω εργασίας, οι ερευνητές πέτυχαν ανταγωνιστική χρηματοδότηση ύψους περίπου 220.000 ευρώ ανάμεσα σε 769 αιτήσεις από όλο τον κόσμο, από τον οργανισμό Worldwide Cancer Research με έδρα τη Μεγάλη Βρετανία. Η Δρ Πετσαλάκη είναι μεταδιδακτορική υπότροφος του Ιδρύματος Μποδοσάκη.