Το θέμα των γερμανικών πολεμικών οφειλών στην Ελλάδα έχει αποτελέσει θέμα ταμπού στη Γερμανία, με την ηγεσία της να έχει διαμηνύσει πάμπολλες φορές ότι το ζήτημα που δεν έχει καλά – καλά ανοίξει ακόμα… είναι λήξαν. Ωστόσο κάτι φαίνεται να αλλάζει, καθώς οι Γερμανοί που άργησαν πολύ ούτως ή άλλως να εντρυφήσουν στο ναζιστικό παρελθόν της χώρας τους, αρχίζουν πια να μαθαίνουν και για τις επιπτώσεις της γερμανικής μπότας στην Ελλάδα της Κατοχής.
Την ίδια στιγμή που η συζήτηση για τις γερμανικές οφειλές επιχειρείται να ανοίξει ξανά, ενόψει της 77σέλιδης έκθεσης της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των Πολεμικών Αποζημιώσεων, σημαντικά βιβλία για την Κατοχή στην Ελλάδα μεταφράζονται στα γερμανικά και κυκλοφορούν στα ράφια των βιβλιοπωλείων της χώρας.
Στον απόηχο της καθυστερημένης από πλευράς Ελλάδας διεκδίκησης, οι γερμανικοί εκδοτικοί οίκοι αντιδρούν στην άγνοια και προσπαθούν να καλύψουν τουλάχιστον το βιβλιογραφικό κενό.
Όπως γράφει ο Σπύρος Μοσκόβου, διευθυντής του ελληνικού τμήματος της Deutsche Welle:
Ο μεγάλος οίκος Fischer κυκλοφόρησε φέτος το κλασικό έργο του Βρετανού ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ «Στην Ελλάδα του Χίτλερ». Η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου παρουσίασε αναλυτικά το βιβλίο αυτό «για τη φρικτή γερμανική κατοχή στην Ελλάδα και τις συνέπειές της μέχρι σήμερα». Αλλά και ο οίκος της Κολωνίας Böhlau μετέφερε από τα ελληνικά την εργασία της καθηγήτριας στην Πράγα Κατερίνας Κράλοβα «Στη σκιά της κατοχής για τις ελληνογερμανικές σχέσεις μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο». Επίσης, το Κέντρο Νέου Ελληνισμού στο Βερολίνο εξέδωσε στα γερμανικά το βιβλίο της ιστορικού Ρίκας Μπενβενίστε «Αυτοί που επέζησαν», μια προσπάθεια να συνδυαστεί η μοίρα συγκεκριμένων Ελληνοεβραίων με την κατανόηση της εποχής του ολοκαυτώματος.
Παράλληλα στα γερμανικά βιβλιοπωλεία εμφανίζονται φέτος και δύο μαρτυρίες για τον καιρό της Κατοχής στην Ελλάδα, μεταφρασμένες και οι δύο από τη Μιχαέλα Πρίντσινγκερ που έχει αφιερώσει τη ζωή της στη μεταφορά ελληνικών κειμένων στα γερμανικά. Τη δική της υπογραφή φέρει η μετάφραση της μαρτυρίας του επιζώντα του Άουσβιτς Χάιντς Σαλβατώρ Κούνιο«Έζησα το Θάνατο. Το ημερολόγιο του αριθμού 109565» στις εκδόσεις Hentrich & Hentrich, σημειωτέον με τη χορηγία του Ελληνογερμανικού Ιδρύματος για το Μέλλον που στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ακόμα με άκρα δυσπιστία. Αλλά και η μετάφραση με ευρωπαϊκά κονδύλια του βιβλίου της Καίτης Μανωλοπούλου «Ο αθέριστος Ιούνης για τη σφαγή του Διστόμου από τα SS το 1944» που κυκλοφόρησε στις εκδόσεις της γερμανόφωνης αθηναϊκής εφημερίδας Griechenland Zeitung.
Χαρακτηριστικό της αλλαγής κλίματος και της προσπάθειας το γερμανικό κοινό να έρθει σε επαφή με την ανείπωτη δυστυχία που προκάλεσε στην Ελλάδα η γερμανική κατοχή, είναι και το πρόσφατο άρθρο του έγκριτου περιοδικού Der Spiegel, υπό τον τίτλο «Πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να μηνύσει τη Γερμανία για τα 296 δισεκατομμύρια ευρώ που της χρωστάει».
Το περιοδικό αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των πολεμικών Αποζημιώσεων, που είναι τα εξής:
Το πόσο των επανορθώσεων ανέρχεται σε 269 δισεκατομμύρια ευρώ, ένα ποσό που βασίζεται σε προηγούμενη έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους της Ελλάδας. Το ποσό αυτό δεν συμπεριλαμβάνει τις ιδιωτικές απαιτήσεις που προκύπτουν από την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Αυτές οι απαιτήσεις ανέρχονται σε πάνω από 107 δισ. ευρώ χωρίς τους τόκους. Η Γερμανία θα πρέπει επίσης να πληρώσει στην Ελλάδα πολεμικές επανορθώσεις ύψους 9.189 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το περιοδικό περιγράφει επίσης ένα χάρτη της πορείας των διπλωματικών διαπραγματεύσεων κι «εφόσον χρειαστεί» των ένδικων μέσων που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Αθήνα για να επιδιώξει την καταβολή των πολεμικών αποζημιώσεων.
Το πρώτο βήμα για την Αθήνα είναι να απευθύνει μια ρηματική διακοίνωση – μια ανυπόγραφη διπλωματική επικοινωνία – στο Βερολίνο ζητώντας την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση του ζητήματος των αποζημιώσεων. Αν η διπλωματία αποτύχει, η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένδικα μέσα που περιλαμβάνουν την προσφυγή στο Δικαστήριο που προβλέπεται από τη Συμφωνία του Λονδίνου το 1953 για το γερμανικό εξωτερικό χρέος και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ακόμα και τα ελληνικά δικαστήρια θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την επιστροφή του αναγκαστικού δανείου, παρά το δόγμα της κρατικής ασυλίας, αναφέρει το περιοδικό.
Ο δρόμος είναι ακόμα πολύ μακρύς. Σίγουρα όμως κάπως έτσι ένα πρώτο βήμα γίνεται…