Κρήτη, Ηπειρος και Θεσσαλία είναι οι πρώτες τρεις περιοχές της χώρας που ολοκλήρωσαν την αναθεώρηση του σχεδιασμού τους για τα απορρίμματα. Ετσι ανοίγει ο δρόμος για το δυσκολότερο κομμάτι, το πέρασμα… από τη θεωρία στην πράξη. Ειδικά για την Ηπειρο, η έγκριση του περιφερειακού σχεδιασμού συνεπάγεται την υπογραφή σύμβασης (ΣΔΙΤ) για την ανάθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων σε ιδιώτη.
Πριν από λίγες ημέρες τα συναρμόδια υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος ενέκριναν τις στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που συνοδεύουν τα κείμενα των Περιφερειακών Σχεδιασμών για τα Απορρίμματα (ΠΕΣΔΑ) για την Ηπειρο και τη Θεσσαλία. Η Κρήτη δεν χρειάστηκε να περάσει από την ίδια διαδικασία, καθώς απαιτήθηκαν μικρές μόνο αλλαγές στον σχεδιασμό της. Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται το τελευταίο στάδιο, η κύρωση των πρώτων περιφερειακών σχεδιασμών.
Για την Ηπειρο, ειδικότερα, η έγκριση του ΠΕΣΔΑ θα ανοίξει τον δρόμο για την υπογραφή της δεύτερης Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) του είδους. «Είμαστε όμως η πρώτη περιφέρεια που θα υπογράψει ΣΔΙΤ με βάση τον νέο εθνικό σχεδιασμό», επισημαίνει η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Τατιάνα Καλογιάννη. «Υπήρξε βέβαια πολύ μεγάλη καθυστέρηση, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό μας θα έπρεπε οι νέες εγκαταστάσεις να λειτουργήσουν… τον Φεβρουάριο του 2017. Υπάρχει μεγάλη ασάφεια στους νόμους και τις υπουργικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί για τα απορρίμματα. Αν δεν ήταν ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Βαγγέλης Καπετάνιος «να πάρει επάνω του» την υπόθεση, η αναθεώρηση του σχεδιασμού θα έπαιρνε πολύ καιρό ακόμα».
Η σύμβαση (με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή) βρίσκεται αυτές τις ημέρες στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ οι αναθεωρημένοι περιβαλλοντικοί όροι των έργων στις αδειοδοτικές υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος. «Αναμένουμε να υπογράψουμε τη σύμβαση τον Νοέμβριο. Το χρονοδιάγραμμα κατασκευής της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων είναι 18 μήνες», λέει η κ. Καλογιάννη. Υπενθυμίζεται ότι ο σχεδιασμός της Ηπείρου προβλέπει την κατασκευή, μέσω ΣΔΙΤ, μονάδας διαχείρισης 80.000 τόνων απορριμμάτων ετησίως, 9 σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων (που δημοπρατούνται με χωριστό διαγωνισμό), την επέκταση τριών υφιστάμενων ΧΥΤΑ (Ιωαννίνων, Καρβουναρίου Θεσπρωτίας, Βλαχέρνας Αρτας) ως ΧΥΤΥ. Επίσης τη δημιουργία τεσσάρων μονάδων κομποστοποίησης (η μία στην ιδιωτική μονάδα στα Ιωάννινα) και η συλλογή ανακύκλωσης σε τέσσερα ρεύματα (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο).
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, από την άλλη πλευρά, επέλεξε την κατασκευή δημοσίων έργων. Ο σχεδιασμός της περιλαμβάνει τρεις μονάδες στους ΧΥΤΑ Λάρισας (δυναμικότητας 75.500 τόνων απορριμμάτων ετησίως), Βόλου (64.500 τόνοι ετησίως) και Τρικάλων (59.100 τόνοι ετησίως) που θα υποδέχονται και βιοαπόβλητα, αποκεντρωμένες μονάδες κομποστοποίησης, ανακύκλωση με 3 ρεύματα κ.ά. «Οι ποσοτικοί στόχοι του νέου σχεδιασμού είναι πολύ φιλόδοξοι, δύσκολα θα επιτευχθούν», λέει ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός. «Επιπλέον, η αλλαγή του εθνικού σχεδιασμού θα κοστίσει επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ στη χώρα, γι’ αυτό και αποφασίστηκε να υλοποιηθεί σε δύο φάσεις. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα, χρειάζεται επίσης πολλή δουλειά στην ενημέρωση των πολιτών. Πρέπει να κάνουμε… πλύση εγκεφάλου στον κόσμο, για να καταλάβει τα αυτονόητα».