Πληθαίνουν οι απάτες σε βάρος ανυποψίαστων πολιτών, με τους επιτήδειους να «εφευρίσκουν» ολοένα και πιο… πρωτότυπους τρόπους για να βάλουν χέρι σε λογαριασμούς και πορτοφόλια.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα ένα νέο «κόλπο» με υψηλές χρεώσεις έχει προκαλέσει συναγερμό στις Ανεξάρτητες Αρχές που είναι αρμόδιες για την προστασία των πολιτών. Το «τυράκι» για να την πατήσεις είναι απλό: πλούσια δώρα, εκπτωτικά κουπόνια, ταξίδια σε εξωτικούς προορισμούς, όλα γίνονται δικά σου με το πάτημα ενός πλήκτρου.
Αγνωστοι καλούν κάθε ώρα της ημέρας, ακόμα και σε γραφεία, «ενημερώνοντας» ότι ο κάτοχος της γραμμής έχει κερδίσει κουπόνια μεγάλης αξίας για σούπερ μάρκετ. Στο Διαδίκτυο υπάρχουν εκατοντάδες αναφορές για τους συγκεκριμένους τηλεφωνικούς αριθμούς, με σχόλια όπως «προσοχή, απάτη!».
Το «Εθνος της Κυριακής» κάλεσε αυτούς τους αριθμούς και έπεσε… θύμα, ακολουθώντας για τις ανάγκες του ρεπορτάζ τις οδηγίες της φωνής στην άλλη πλευρά της τηλεφωνικής γραμμής. «Συγχαρητήρια! Κερδίσατε εκπτωτικά κουπόνια για τα σούπερ μάρκετ (…) με προσφορές συνολικής αξίας 1000 ευρώ. Αν θέλετε να παραλάβετε το δώρο σας, πατήστε το 1», έλεγε το αυτοματοποιημένο μήνυμα, προερχόμενο από ειδικό τηλεφωνικό κέντρο. Βέβαια δεν είχαμε πάρει μέρος σε κανένα διαγωνισμό, αλλά με κάποιο τρόπο είχαμε κερδίσει. Πατώντας το πλήκτρο 1, συνδεθήκαμε με εκπρόσωπο της εταιρείας, μία γυναίκα που δεν ανέφερε ούτε το όνομά της ή άλλα στοιχεία. Μιλούσε στο τηλέφωνο σαν να διάβαζε, προφανώς τις οδηγίες που της είχαν δώσει, λέγοντας το «ποίημα»: «Εχετε κερδίσει εκπτωτικά κουπόνια συνολικής αξίας 1.000 ευρώ, τα οποία μπορείτε να εξαργυρώσετε στο τάδε σούπερ μάρκετ (…)».
Προσποιηθήκαμε τους αδαείς, ρωτώντας από πού μπορούμε να παραλάβουμε τα κουπόνια, για να λάβουμε την απάντηση: «καλώντας στο 901xxxx», έναν τηλεφωνικό αριθμό υψηλής χρέωσης. Σύμφωνα με την ΕΕΤΤ, οι συγκεκριμένοι αριθμοί ονομάζονται Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ), είναι τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες υψηλής χρέωσης και δεν περιλαμβάνονται στον δωρεάν χρόνο ομιλίας/αριθμό sms που παρέχονται σε προγράμματα σταθερής και κινητής τηλεφωνίας και αναγράφονται διακριτά στους τηλεφωνικούς λογαριασμούς.
Ουσιαστικά πρόκειται για αριθμούς που το κόστος κλήσης τους καθορίζεται από την εμπορική εταιρεία που τους εκμεταλλεύεται. Ωστόσο, υπάρχουν και επιτήδειοι που χρησιμοποιούν αυτούς τους αριθμούς για να χρεώνουν υπέρογκα τους καταναλωτές. Στο νέο «κόλπο» που έχει κάνει την εμφάνισή του, οι «υπάλληλοι» της εταιρείας παραπλανούν τους πολίτες, χρησιμοποιώντας ως δόλωμα εκπτωτικά κουπόνια προσφορών, μεγάλης αξίας, που μπορούν να εξαργυρωθούν σε σούπερ μάρκετ.
Ταξίδια στην Ταϊλάνδη και στο Μπαλί, εκπτωτικές δωροεπιταγές για κινητά, ρολόγια, σετ καλλυντικών και δαχτυλίδια και κουπόνια για σούπερ μάρκετ υπόσχονται εταιρείες προκειμένου να πείσουν τον κόσμο να καλέσει σε γραμμές υψηλής χρέωσης.
Καμία επεξήγηση
Η εκπρόσωπος της «εταιρείας» με την οποία είχαμε συνδεθεί, αποφεύγει να απαντήσει σε οποιαδήποτε επεξηγηματική ερώτηση σχετικά με την εξαργύρωση των «δωροεπιταγών», παραπέμποντας κοφτά και μονότονα στο τηλεφωνικό κέντρο «901» με τον ισχυρισμό ότι όποιες απορίες έχουμε θα μας λυθούν καλώντας αυτόν τον αριθμό. Οσες φορές και αν προσπαθήσαμε να εκμαιεύσουμε πληροφορίες σχετικά με τις δωροεπιταγές και τα πλούσια δώρα, η υπάλληλος απαντούσε μηχανικά, σαν αυτόματος τηλεφωνητής, «καλέστε στο 901xxxx».
Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι θα υπάρξουν μεγάλες χρεώσεις στον λογαριασμό, προσπαθήσαμε να καλέσουμε από σταθερό τηλέφωνο, αλλά δεν ήταν εφικτή η πραγματοποίηση της κλήσης. Στη συνέχεια πήραμε από κινητό το «901xxxx» και ακούσαμε το εξής ηχογραφημένο μήνυμα: «Το τηλεφωνικό μας κέντρο λειτουργεί από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Σας ενημερώνουμε ότι η κλήση καταγράφεται και χρεώνεστε με 4,76 ευρώ το λεπτό».
Επειτα συνδεθήκαμε με «υπάλληλο» της εταιρείας. Αφού ενημερώσαμε για την «επιτυχία» μας, ότι είχαμε κερδίσει εκπτωτικές δωροεπιταγές, μας ζητήθηκαν στοιχεία ταυτότητας και τηλεφωνικός αριθμός και να επιβεβαιώσουμε ότι είμαστε άνω των 18 ετών. Στη συνέχεια, η «υπάλληλος» της εταιρείας, ξεκίνησε το «ποίημα»: «να σας ενημερώσω ότι έχετε κερδίσει την προωθητική ενέργεια εκπτωτικής κάρτας σούπερ μάρκετ. Εκπτωτικές δωροεπιταγές συνολικής αξίας 1.000 ευρώ, επίσης δωρεάν την εκπτωτική κάρτα στα τάδε σούπερ μάρκετ (…) αξίας 120 ευρώ, δωρεάν ένα τριήμερο πακέτο διαμονής στην Ταϊλάνδη για δύο άτομα με πρωινό και δωρεάν ένα τριήμερο πακέτο διαμονής στο Μπαλί για δύο άτομα με πρωινό».
Με αφέλεια μικρού παιδιού που μόλις είχε έρθει αντιμέτωπο με τον Αϊ-Βασίλη, ρωτήσαμε από πού μπορούμε να παραλάβουμε όλα αυτά τα υπέροχα και δωρεάν δώρα. «Εγώ θα τα στείλω, οι εκπτωτικές δωροεπιταγές είναι 9, δύο των 100, μία των 180, μία των 196, μία των 190, μία των 52, μία των 100, μία των 90 και μία των 85 ευρώ αντίστοιχα. Μ’ αυτές μπορείτε να έχετε έκπτωση για smartphone (…) 399 ευρώ, τετραπύρηνο με ενσωματωμένο GPS…».
«Θα τα στείλω»
Στον ατελείωτο κατάλογο των δωροεπιταγών και την εξαντλητική ανάλυση των χαρακτηριστικών του τηλεφώνου, που έμοιαζαν ως ενέργειες να μας κρατήσουν στο τηλέφωνο για περισσότερη ώρα, σταματήσαμε την υπάλληλο και ρωτήσαμε πλέον πιο κοφτά από πού θα παραλάβουμε αυτά τα προϊόντα και πού μπορούμε να τα δούμε. «Από το τάδε σούπερ μάρκετ (…). Εγώ θα τα στείλω και θα τα δείτε πάνω», ήταν η απάντησή της και αμέσως συνέχισε να απαριθμεί τις δυνατότητες του κινητού που ήταν σε προσφορά, μόνο 400 ευρώ!
Κάπου στην «αυτοματοποιημένη» ομιλία της υπαλλήλου έγινε μία αλλαγή. Πλέον μιλούσε για «έκπτωση σε κινητό, σε δαχτυλίδια, σε τάμπλετ, σετ καλλυντικών, ρολόγια χειρός…» και αν δεν τη σταματούσαμε θα συνέχιζε ο κατάλογος των «δωρεάν» προσφορών που είχαμε κερδίσει. Οταν «αγριέψαμε» και ζητήσαμε να μάθουμε τι ακριβώς είχαμε κερδίσει -όπως είχαμε ενημερωθεί και στην αρχή του τηλεφωνήματος, αλλά και στο προηγούμενο- επισημαίνοντας ότι χρεωνόμαστε αρκετά γι’ αυτή την κλήση, η υπάλληλος απάντησε: «υπάρχουν κάποιοι όροι γι’ αυτά τα δώρα. Τους αποδέχεστε εκ των προτέρων;».
Οταν ζητήσαμε να μάθουμε ποιοι είναι οι όροι, η υπάλληλος ξεκίνησε να επαναλαμβάνει ότι έχουμε κερδίσει ένα τριήμερο πακέτο για το Μπαλί και την Τυνησία και δωροεπιταγές. Ομως, προσέθεσε νέες πληροφορίες, που αποκάλυπταν την εξαπάτηση.
Επρεπε να αγοράσουμε τουλάχιστον 9 προϊόντα (κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ, ρολόγια κ.ά.) χρησιμοποιώντας για κάθε ένα μία «εκπτωτική» δωροεπιταγή, για να κερδίσουμε τα ταξίδια. Με απλά λόγια, θα αγοράζαμε ένα κινητό σε αξία μεγαλύτερη απ’ αυτήν ενός καταστήματος, για παράδειγμα από τα 300 ευρώ στα 400 ευρώ, αλλά χάρη στην «εκπτωτική δωροεπιταγή» θα μας έβγαινε φθηνότερα. Θα έπρεπε να δαπανήσουμε περί τις 4.000 ευρώ για να αξιοποιήσουμε τις δωροεπιταγές και να κερδίσουμε τα πλούσια δώρα…
Η ΕΕΤΤ έχει προχωρήσει σε ανάκληση αδειών διαφόρων εταιρειών, ύστερα από πλήθος καταγγελιών από καταναλωτές και αυτεπάγγελτους ελέγχους, καθώς διαπίστωσε σοβαρές και επανειλημμένες παραβάσεις του Κώδικα Δεοντολογίας για την παροχή Υπηρεσιών Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ), του Κανονισμού Γενικών Αδειών, καθώς και της νομοθεσίας περί προστασίας καταναλωτή.
Ερευνα-απάτη
«Απάτη» με τη χρήση των ονομάτων δύο μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ έχει παρατηρηθεί και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Κυκλοφορεί» ανάρτηση με υποτιθέμενο διαγωνισμό κουπονιών από γνωστά σούπερ μάρκετ, με την περιγραφή «έρευνα αγοράς». Με την απάντηση τριών ερωτήσεων η «έρευνα» υπόσχεται δωροεπιταγές των συγκεκριμένων αλυσίδων. Οι λογότυποι των δύο σούπερ μάρκετ «κυριαρχούν» στη δημοσίευση που ζητά από τους χρήστες να απαντήσουν σε τρεις απλές ερωτήσεις…
Αξιωματικοί της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος εξηγούν στο «Εθνος της Κυριακής» ότι οι πολίτες πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και υποψιασμένοι γιατί κανείς δεν χαρίζει τίποτα. Το τελευταίο χρονικό διάστημα το Διαδίκτυο έχει «πλημμυρίσει» με αγγελίες ιδιωτών, οι οποίοι πωλούν μεταχειρισμένα ή/και καινούργια τα νέα iPhone. Το «τυράκι» στην παγίδα που στήνουν οι «σπείρες» είναι η τιμή πώλησης, η οποία τις περισσότερες φορές είναι κάτω από τη μισή τιμή.
Οι καταγγελίες που αφορούν υποθέσεις απάτης μέσω αγγελιών έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ η νέα «μόδα» σ’ αυτόν τον τρόπο εξαπάτησης αφορά πώληση παπουτσιών μάρκας Timberland και επώνυμων προϊόντων ρουχισμού, σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή.
Οι δράστες επικαλούνται διάφορες, ευφάνταστες δικαιολογίες για να αποφύγουν να γίνει η συναλλαγή «χέρι με χέρι».
Σε ορισμένες περιπτώσεις ισχυρίζονται ότι βρίσκονται εκτός Αθηνών και θα αποστείλουν το κινητό με κούριερ. Σε άλλες στήνουν πιο πολύπλοκα σενάρια, σύμφωνα με τα οποία ένας υπάλληλος ταχυδρομικής εταιρείας που ταξιδεύει στο εξωτερικό δέχεται να τα εισαγάγει στην Ελλάδα και τα πουλάει σε μειωμένες τιμές γιατί δεν πληρώνει ΦΠΑ.
Ομως, επειδή μπορεί να φέρει περιορισμένο αριθμό κινητών, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να προπληρώσει. Στο τέλος, οι αγοραστές-θύματα πείθονται και δέχονται να καταβάλουν χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή να αποστείλουν ταχυδρομικές επιταγές.
Οπως επισημαίνουν στελέχη της ΔΗΕ, προκειμένου να μη θορυβηθούν τα θύματα και προχωρήσουν σε καταγγελία, οι δράστες στέλνουν δέματα στις διευθύνσεις που έχουν υποδειχθεί, ενώ δίνουν και τον αριθμό ηλεκτρονικής παρακολούθησης της αποστολής.
Μ’ αυτόν τον τρόπο κερδίζουν χρόνο για να σβήσουν τα ίχνη τους, αλλά όταν φτάνει το δέμα στον αγοραστή αυτός διαπιστώνει ότι στο εσωτερικό υπάρχει αντικείμενο μηδενικής αξίας.