Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος – Ερευνητής – Αναλυτής AEJ/IFJ
Συνήθως όταν εμφανισθεί τα φαινόμενο της κρίσης σε μια κοινωνία, τότε θα παρατηρήσουμε και την απομυθοποίηση της δήθεν κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτό βιώνει η ελληνική κοινωνία τα τελευταία 7 χρόνια. Όσοι μιλούν περί αντιθέτου πριν ξεσπάσει η οικονομική φιλελεύθερη κρίση, τότε που όλα ήταν καλυμμένα με τον μανδύα της επίπλαστης ευημερίας, τους χαρακτηρίζουν ως εκτός τόπου και χρόνου. Ακόμα και ως γραφικούς. Η αλήθεια είναι πικρή είτε αρέσει, είτε όχι.
Οι άνθρωποι μέσα τις κοινωνίες πρώτα γυρνούν την πλάτη στα κοινά μετά αποφεύγουν να κοιτάξουν το τι είναι δίκαιο, καθώς το φως του ήλιου της δικαιοσύνης είναι αφόρητο και τους καίει τα μάτια. Είναι βέβαια ενοχλητικό, γιατί πρέπει να κοπιάσουν και να σκεφτούν τον άλλον, τον συμπολίτη, τον γείτονα, τον σύντροφο.
Οι «ξύπνιοι» αναλαμβάνουν να κοροϊδέψουν τους πολλούς, δεν σέβονται τον άλλον ως πρόσωπο και ως υπόσταση.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ανακαλύπτεις με τον καιρό ότι η κοινωνία αποτελείται εκτός από ήρωες, από προδότες, καταδότες, αλλά και κυρ «Παντελήδες». Θέατρο σκιών αυτά που βλέπεις και γίνεσαι μάρτυρας κάθε λογής απαξίωσης της χώρας σου.
Η θεμελίωση και εδραίωση της Δημοκρατίας μέσα από ένα σωστό και δίκαιο μοίρασμα κοινωνικών ρόλων. Αυτό ήταν το απαραίτητο συστατικό για την ανασυγκρότηση ενός «κατεδαφισμένου» λαού και ενός καταρρακωμένου Έθνους. Πέρα δηλαδή από τις μεγάλες, τρανές και βαρύγδουπες επιστημονικές αναλύσεις της εκάστοτε αυθεντίας ή «αυθεντίας» προηγείται κάτι βασικό. Η ισορροπία της κοινωνικής ζωής, η οποία περιλαμβάνει ελευθερία, δικαιώματα, ανανέωση και αμφισβήτηση, κοινωνική δικαιοσύνη, ίσες ευκαιρίες για όλους. Αυτό επιτεύχθηκε εν μέρει από τις πρώτες κυβερνήσεις μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Ο ερχομός άλλωστε του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία το 1981 οδήγησε σε μια πραγματική επανάσταση κοινωνικών μεταρρυθμίσεων.
Παιδεία, Υγεία, Δικαιοσύνη, Κοινωνική Απελευθέρωση, δημιουργία της «μεσαίας» τάξης και πολλές άλλες κοινωνικές κατακτήσεις γνώρισαν αναγεννησιακή άνθηση την δεκαετία του 1980. Οι κοινωνικοί ρόλοι και η συμμετοχή όλων σε όλο το φάσμα της ελληνικής κοινωνίας ήταν πια γεγονός. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια της πραγματικής ευημερίας ενός ολόκληρου λαού ξεχάστηκε όμως για άλλη μια φορά το τι προηγήθηκε πριν από αυτή την κοινωνική επανάσταση.
Προηγήθηκε Εμφύλιος, ανωμαλία στην πολιτική ζωή και ως τελικό επιστέγασμα μια μαύρη επταετής Χούντα. Σε όλα αυτά τα γεγονότα πρωταγωνιστές υπήρξαν συγκεκριμένα πρόσωπα. Πέρα από τους βασικούς υπεύθυνους που οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη και τους αποδόθηκαν οι κατηγορίες και οι ανάλογες ποινές υπήρξαν και οι συνεργάτες τους. Η συγκεκριμένη κατηγορία, η οποία αριθμούσε αρκετές χιλιάδες ανθρώπων αφέθηκε στο απυρόβλητο είτε εσκεμμένα είτε όχι. Οι ίδιοι άνθρωποι που στήριξαν την δική τους ευημερία και «προκοπή» πατώντας επί πτωμάτων, οι άνθρωποι που πλούτισαν πάνω στη δυστυχία των άλλων, οι άνθρωποι που φορούσαν τις κουκούλες και κατέδιδαν τους Έλληνες πατριώτες στους Ναζί την περίοδο της γερμανικής Κατοχής, οι άνθρωποι που έλεγαν ότι ο κατακτητής είναι φίλος μας, οι άνθρωποι που έκαναν τους μαυραγορίτες και τους ενεχυροδανειστές παίρνοντας ολόκληρες περιουσίες κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί, οι άνθρωποι που βασάνισαν και σκότωσαν όσους αντιστάθηκαν στην Χούντα, οι άνθρωποι που έστειλαν χιλιάδες Ελλήνων αγωνιστών στα ξερονήσια, οι άνθρωποι που πούλησαν τη μισή Κύπρο, οι άνθρωποι που διέπραξαν αμέτρητα άλλα εγκλήματα κατά του ελληνικού λαού είχαν κυρίαρχο ρόλο και μετά την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Τούτος ο λαός όμως είναι γνωστός για την «κοντή» του μνήμη. Ίσως αυτός να είναι και ο πιο σημαντικός παράγοντας για όλα τα δεινά που έχει τραβήξει κατά το παρελθόν, στο παρόν και κατά πάσα πιθανότητα και στο μέλλον.
Είναι αλήθεια ότι σε τμήμα του ελληνικού λαού αρέσει να του χαϊδεύουν τα αυτιά. Θέλει να ακούει μόνο ευχάριστα πράγματα. Απεχθάνεται την αλήθεια. Ακόμα και την ίδια την ιστορική αλήθεια που είναι η μόνη που δεν χαλκεύεται. Δε θέλει να ακούει για λάθη και αμαρτίες του παρελθόντος. Μια κόκκινη βαθιά πληγή που δε λέει να κλείσει είναι που μας κυνηγά από τότε που γίναμε ανεξάρτητο και ελεύθερο κράτος. Ο ίδιος ο Καποδίστριας πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή ως πρώτος Κυβερνήτης της χώρας το λάθος να υποτιμήσει τη δύναμη της ντόπιας διαπλοκής στην προσπάθειά του να πει την αλήθεια και να φτιάξει κράτος. Τα ντόπια συμφέροντα ήταν αυτά που με το φευγιό των Τούρκων θέλησαν να υποκαταστήσουν τους Οθωμανούς σε ότι αφορούσε τη νομή της εξουσίας, της είσπραξης των φορολογικών εσόδων αλλά και τη διαχείριση και παράλληλα διασπάθιση των δανείων που είχαν συναφθεί κυρίως με την Αγγλία. Όσο ήταν βέβαια οι Τούρκοι στην Ελλάδα η συγκεκριμένη κάστα ήταν συνεργάτης τους και έπαιρνε ποσοστά. Με την απελευθέρωση θα έπαιρναν ολόκληρη την πίτα. Όσοι αντέδρασαν(κυρίως στον θεσσαλικό κάμπο) καταπνίγηκαν στο αίμα. Το ίδιο έγινε και πριν την Μικρασιατική καταστροφή. Το ίδιο και μετά την αποχώρηση των Γερμανών με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ίδιο και με τα Ιουλιανά του 1965, την αποστασία και την πορεία της χώρας προς την Χούντα και την κατάλυση της Δημοκρατίας. Στο πέρασμα όλων αυτών των ιστορικών γεγονότων πολλά πρόσωπα παρέμεναν στις ίδιες θέσεις εξουσίας κυβερνητικές και επιχειρηματικές.
Ευσυνείδητος συνεργάτης τους υπήρξε ο κυρ Παντελής. Ο κυρ Παντελής κατά τα άλλα «σοβαρός», «θεοσεβούμενος» και «καλός» άνθρωπος πάντα έπαιρνε το ξεροκόμματο της ιστορίας και λυσσαλέα προστάτευε τα αφεντικά του. Έζησε πολλές γενιές ο κυρ Παντελής και οι απόγονοί του. Φυσιολογικό καθώς ο κυρ Παντελής ζούσε με το «τι κι αν πεθαίνουνε πάνω στη γη χιλιάδες άνθρωποι χωρίς ψωμί, μαύροι, λευκοί ή κίτρινοι; Ο γιος σου μοναχά να ‘ναι καλά ν’ αφήσεις τ’ όνομα και τον παρά». Σήμερα μόνο δείχνει να ξεριζώνεται και αυτός ο ίδιος. Παρόλο που έκανε το κομπόδεμά του χάρη στην ανοχή των προϊσταμένων του έφτασε η στιγμή που ήρθαν να του τα πάρουν και αυτά. Από την πλειονότητα του λαού βέβαια τα έχουν ήδη πάρει εδώ και πολλά χρόνια αλλά αυτό δεν τον ενδιέφερε τον κυρ Παντελή. Ο κυρ Παντελής πια μουρμουρίζει αρκετά και στο τσακίρ κέφι ρίχνει και την ψήφο του στην Χρυσή Αυγή για να τους τιμωρήσει. Ναι. Ο κυρ Παντελής δε θα ψηφίσει ποτέ Αριστερά γιατί θα του πάρει το σπίτι και το κομπόδεμα. Το πετσί. Ξεχνά βέβαια ότι: «Ξέρεις πως δώσανε, κυρ-Παντελή, άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή να γίνει τ’ όνειρο φέτα ψωμί να φας κι εσύ, κυρ-Παντελή;» Ο ίδιος όμως ο κυρ Παντελής εξακολουθεί να αδιαφορεί και να διαπιστώνει μόνο πως αυτό που ψήφισε ήταν ακριβώς το ίδιο με αυτό που ψήφιζε τόσα χρόνια. Πάλι όμως μονολογεί και λέει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει την Αριστερά γιατί όταν έρθει στην εξουσία μπορεί να τον τιμωρήσει για όλα αυτά που έκανε τόσα χρόνια. Τέτοιοι άνθρωποι σαν τον κυρ Παντελή είναι παντού γύρω μας όπου και αν γυρίσεις το βλέμμα. Στα κόμματα, στις επιχειρήσεις, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Παντού. Ο κυρ Παντελής όμως βρίσκεται πια σε απόγνωση. Ξέρει ότι η αυριανή μέρα μπορεί να βρει τον ίδιο άνεργο από αυτούς που στήριξε με όλο του το «είναι» τόσα χρόνια. Τα τελευταία χρόνια ο κυρ Παντελής δεν ενδιαφέρθηκε που η χώρα πήγε στα βράχια. Δεν ενδιαφέρθηκε για το 1.500.000 ανέργων. Δεν ενδιαφέρθηκε για το ξεπούλημα της χώρας.
Δεν ενδιαφέρθηκε για αυτούς που χρόνια φώναζαν για την αδικία και αγωνίζονταν όχι μόνο για τη δική τους δουλειά και το ψωμί αλλά και για όλους εκείνους που δεν τα είχαν. Ο κυρ Παντελής πιστεύει ίσως ακόμα ότι κάτι θα γίνει και θα τη «γλιτώσει». Πλανάται. Το πιο σοβαρό από όλα είναι ότι ο κυρ Παντελής δε θα ψηφίσει ποτέ Αριστερά γιατί δε θα μπορέσει ποτέ να καταλάβει ότι η Αριστερά βαδίζει κατά το «Εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ’ τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο»…