Κοντά στο μέσο όρο βροχοπτώσεων στις περισσότερες περιοχές και πάνω από το μέσο όρο σε κάποιες άλλες κυμαίνονται οι βροχοπτώσεις της φετινής χρονιάς, με μπόρες σαν τη χθεσινή να έρχονται κατά διαστήματα και να προσφέρουν μια γερή δόση νερού στα εδάφη όπου πέφτουν, αναζωογονώντας τη φύση.
Από «κανονική» έως «καλή» χαρακτηρίζει στη «Νέα Κρήτη» την τρέχουσα περίοδο ο γεωλόγος, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ και αναπληρωτής διευθυντής της Περιφερειακής Μονάδας του ΙΓΜΕ στην Κρήτη Γιάννης Κοϊνάκης. Με απλοϊκό τρόπο, εξάλλου, εξηγεί στην κοινή γνώμη γιατί τα κρητικά εδάφη εμπλουτίστηκαν στις περισσότερες περιοχές με νερό, χωρίς αυτό να μεταφράζεται όμως και σε εμπλουτισμό των τεχνικών ταμιευτήρων.
«Θα πρέπει να ξεκινήσουμε πρώτα απ’ όλα από το περυσινό υδρολογικό έτος, που ήταν ένα κακό υδρολογικό έτος, αφού οι βροχοπτώσεις ήταν χαμηλές. Γενικά για την Κρήτη κυμάνθηκαν από το 50 έως το 70% του μέσου όρου.
Σε κάποιες περιπτώσεις ήταν και κάτω από το 50% του μέσου όρου», λέει στην εφημερίδα μας ο κ. Κοϊνάκης.
«Και βέβαια, αν δούμε και την προηγούμενη χρονιά, μπορούμε να μιλήσουμε για ένα καλό υδρολογικό έτος. Είχαμε πάνω από το μέσο όρο σχεδόν σε όλες τις περιοχές», προσθέτει ο αναπληρωτής διευθυντής της Περιφερειακής Μονάδας του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών.
Αναφορικά με τη φετινή χρονιά, ο ίδιος μας λέει: «Οι βροχοπτώσεις και οι χιονοπτώσεις μέχρι σήμερα μάς δίνουν την εικόνα για ένα κανονικό υδρολογικό έτος. Οι βροχοπτώσεις, δηλαδή, για τη δυτική Κρήτη είναι στις περισσότερες περιοχές πάνω από το μέσο όρο, ενώ για την ανατολική Κρήτη είναι στις περισσότερες περιοχές πολύ λίγο κάτω από το μέσο όρο. Δηλαδή γύρω από το μέσο όρο είναι οι βροχοπτώσεις για ολόκληρη την Κρήτη»…
Στο ερώτημά μας πώς οριοθετείται ο μέσος όρος βροχοπτώσεων σε μια περιοχή, ο Γιάννης Κοϊνάκης διευκρινίζει πως αυτός διαμορφώνεται με βάση τα τελευταία χρόνια σε μια περιοχή.
«Στις περισσότερες περιοχές λαμβάνουμε υπόψη κάποιες δεκαετίες. Σε άλλες περιοχές έχουμε δεδομένα για 100 ή και πάνω από 100 χρόνια. Αλλά στις περισσότερες περιοχές μιλάμε για 2-3 δεκαετίες. Όσο περισσότερα χρόνια έχουμε στη διάθεσή μας, τόσο ασφαλέστερα μπορούμε να διασφαλίσουμε την αντιπροσωπευτικότητα της κάθε περιοχής»…
Και στο σημείο αυτό, μας αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα:
«Μπορώ να σας πω, ας πούμε, για το Ρέθυμνο. Στην πόλη του Ρεθύμνου, ο μέσος όρος των τελευταίων 30-35 χρόνων είναι περίπου 720 χιλιοστά. Αν θα πάμε στα Λευκά Όρη στα Χανιά, εκεί μιλάμε για πάνω από 2.000 χιλιοστά μέσος όρος.
»Και αν πάμε στη Μεσαρά, θα μιλήσουμε για περίπου 200, 300 ή 350 χιλιοστά. Όσο χαμηλότερο χιλιόμετρο και όσο κινούμαστε προς ανατολικά και προς νότια, τόσο χαμηλώνει ο μέσος όρος.
»Φέτος, λοιπόν, μιλάμε για μια περίπου κανονική χρονιά, με καλύτερα δεδομένα για τη δυτική Κρήτη και λίγο χειρότερα για την ανατολική. Πάντως είμαστε κοντά, λίγο πάνω-λίγο κάτω, από το μέσο όρο»…
Ένα άλλο βασικότατο χαρακτηριστικό για τη φετινή χρονιά ήταν οι χιονοπτώσεις. «Φέτος ήταν κάπως εκτεταμένες και έπαιξαν σημαντικό ρόλο και αυτές στην τροφοδοσία των υδροφόρων οριζόντων».
Περιορισμένες οι πλημμύρες
Ο Γιάννης Κοϊνάκης λέει, εξάλλου, ότι ένα άλλο χαρακτηριστικό της φετινής χρονιάς ήταν ότι είχαμε πολύ περιορισμένης έκτασης πλημμυρικά φαινόμενα.
«Οι βροχοπτώσεις που είχαμε δεν ήταν ραγδαίες. Δεν είχαμε, δηλαδή, πολλές έντονες βροχοπτώσεις. Αυτό σημαίνει πολλά πράγματα για την τροφοδοσία των υπόγειων υδροφόρων. Δηλαδή, σημαίνει ότι είχαμε μεγάλη κατείσδυση. Δηλαδή πολύ από το νερό αυτό κατείσδυσε στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες. Επειδή δεν είχαμε και αέρηδες μαζί ή ενδιάμεσα στις βροχοπτώσεις, είχαμε μειωμένη εξάτμιση. Συγχρόνως, όμως, είχαμε και μειωμένη επιφανειακή απορροή. Σε πάρα πολλά ρέματα, ενώ είχε στην περιοχή τους βροχές, επειδή ακριβώς έπεφταν με χαμηλό ρυθμό, με αυξημένη κατείσδυση και ελαττωμένη εξάτμιση, δεν είχαμε επιφανειακή απορροή. Άρα νερό που επιφανειακά συνήθως ρέει από τα ποτάμια και από τα ρυάκια και κατεβαίνει σε χαμηλότερα σημεία, αυτό ήταν μειωμένο φέτος»…
Οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες
Τι σημαίνουν, όμως, όλα αυτά για τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, από τους οποίους είτε με τις πηγές είτε με τις γεωτρήσεις αντλούμε νερό και καλύπτουμε τις ανάγκες μας;
«Υπάρχουν υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες που τροφοδοτούνται κατευθείαν από τις βροχοπτώσεις. Πέφτει το νερό, δηλαδή, και κατεισδύει κατευθείαν στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες και το παίρνουμε εμείς το καλοκαίρι. Υπάρχουν κάποιοι άλλοι που τροφοδοτούνται και από γειτονικά πετρώματα. Δηλαδή, μπαίνουν στο γειτονικό πέτρωμα και από ‘κει κινείται είτε προς τα κάτω είτε πλευρικά και πηγαίνει σε αυτούς τους υδροφόρους ορίζοντες. Υπάρχουν και υδροφόροι ορίζοντες που τροφοδοτούνται κάπως πιο σύνθετα. Δηλαδή και κατευθείαν από τις βροχοπτώσεις και πλευρικά από πετρώματα, αλλά και από τις επιφανειακές απορροές»…
Παρακάτω, ο γεωλόγος Γιάννης Κοϊνάκης εξηγεί: «Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι αυτοί οι υδροφόροι ορίζοντες, που τροφοδοτούνται απευθείας από τις βροχοπτώσεις και τις χιονοπτώσεις, δε θα έχουν πρόβλημα φέτος. Υπολογίζουμε ότι έχουν δεχτεί σημαντικές ποσότητες νερού. Αυτοί οι υδροφόροι ορίζοντες είναι αρκετοί.
Χαρακτηριστικότεροι είναι οι μεγάλοι υδροφόροι ορίζοντες που αντιστοιχίζονται στους ορεινούς όγκους. Εκεί λοιπόν δε θα έχουμε κανένα πρόβλημα. Ίσα-ίσα που θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα από πολλά άλλα υδρολογικά έτη. Το ίδιο ισχύει και για κάποιους χαμηλότερα και σε χαμηλότερο υψόμετρο υδροφόρους ορίζοντες, που τροφοδοτούνται και αυτοί κατευθείαν από τις βροχοπτώσεις»…
Επιφανειακές απορροές: Τι συμβαίνει σε Μεσαρά και Αποσελέμη
Αντιθέτως, σύμφωνα με όσα καταθέτει ο αναπληρωτής διευθυντής του ΙΓΜΕ, υπάρχουν κάποιοι άλλοι μεγάλοι υδροφόροι ορίζοντες που ένα μεγάλο μέρος του νερού τους εξασφαλιζόταν ή εξασφαλίζεται συνήθως και από τις επιφανειακές απορροές.
«Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Μεσαρά. Σε μεγάλα τμήματα της Μεσαράς, η τροφοδοσία του υδροφόρου ορίζοντα οφείλεται και στις επιφανειακές απορροές. Δηλαδή, νερό που πέφτει από τα γύρω βουνά. Τρέχει από τα ρυάκια και τα ποτάμια και ένα μέρος του κατεισδύει στη Μεσαρά και τροφοδοτεί τους υδροφόρους ορίζοντες. Επειδή λοιπόν φέτος ήταν περιορισμένη αυτή η απορροή, γι’ αυτό ακριβώς σε κάποιες από αυτές τις περιοχές θα έχουν μειωμένη τροφοδοσία οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντές τους»…
Ακριβώς στον ίδιο λόγο οφείλεται φέτος και η μικρή τροφοδοσία ταμειευτήρων που έχουν κατασκευαστεί.
«Γι’ αυτό και στο φράγμα του Αποσελέμη έχουμε μειωμένη συσσώρευση νερού, πέρα βέβαια από το γεγονός ότι δεν έχει κατασκευαστεί ακόμα ο τεχνικός αγωγός του Οροπεδίου προς τον ταμιευτήρα», επισημαίνει ο κ. Κοϊνάκης.
neakriti.gr