11.8 C
Chania
Tuesday, December 23, 2025

Λαογραφία: Η επεξεργασία στα μαλλιά των προβάτων τα παλιά χρόνια στην Κρήτη μέσα από μαντινάδες

Ημερομηνία:

Στο το υπό έκδοση βιβλίο του συνεργάτης της εφημερίδας μας Κανάκη Γερωνυμάκη υπάρχει ένα απόσπασμα όπου με μαντινάδες εξιστορείται όλα όσα έκαναν οι παλιοί κρητικοί με το μαλλί των προβάτων.

Διαβάστε το:

Με των προβάτων τα μαλλιά πολλές νοικοκυράδες
ρούχα και προίκες κάνανε και ζώνες και γαμπάδες

1) Πρώτη φορά τα πλύνανε, τα’ αρέωναν στα χέρια
όταν εσυγκεντρώνουνταν και κάνανε νυχτέρια

2) Μετά, με τα χειρόχτενα τα επεξαργαζόταν,
τους «κόμπους» και τους βάζανε όπου εχρειαζόταν

Κάνανε κι «αλεκατισιές» που γίνονταν στιμόνια
μ’ αυτές τα ράσα φαίνανε εις τα δικά μου χρόνια

3) Όμως τ’ αρνίσια τα μαλλιά τα ξαίνανε στην ξάστρα
γιατί ‘ναι πιο μικρούλικα, πιο όμορφα πιο άσπρα.

4) Καμιά φορά τα ξαίνανε, τ’ αρνίσια στο «ντοξάρι»
και ύστερα τα κλώθανε και κάναν το κουβάρι

5) Ξασμένα η νοικοκερά, μαλλιά στη ρόκα βάνει
και κλώθει τα και με αυτά μεγάλο σπάγκο κάνει

Τα κλώθει και σιγά – σιγά τ’ αρδάχτι της γεμίζει
πως το δουλεύουν το μαλλί μόνο αυτή γνωρίζει

6) Ο άρδαχτος ένα μονό κάνει στο τυλιγάδι
στιμόνι, μ’ αλεκατισιές, και με τους κόμπους φάδι.

7) Όπου μετά και το μονό μπαίνει εις την ανέμη
γυρίζει με τον άρδαχτο και στο καλάμι μπαίνει

Το κόπανο έχει υποδοχή, κι απάνω του καθίζει,
και τα καλάμια ο άρδαχτος με φάδια τα γεμίζει.

 

Top

Το ξέρουμε…

Το να βλέπετε αυτά τα μηνύματα μπορεί να είναι κουραστικό. Και να είστε σίγουροί ότι ούτε κι εμείς βρίσκουμε κάποια ευχαρίστηση από το να τα γράφουμε... Όμως αυτό το μήνυμα δεν αφορά εμάς. Αφορά κάτι πολύ πιο σημαντικό: την επιβίωση της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας στην Kρήτη.

Η στήριξη σας είναι σημαντική γιατί μας επιτρέπει να:

  1. - Κάνουμε ρεπορτάζ χωρίς φόβο και εξαρτήσεις. Κανείς δεν μας υπαγορεύει τι να πούμε ή τι να αποσιωπήσουμε.
  2. - Κρατάμε τη δημοσιογραφία μας προσβάσιμη σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που δεν έχουν την ικανότητα να πληρώσουν. Χωρίς paywall, χωρίς προνόμια μόνο για όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα.

Η απλή αλήθεια είναι ότι τα έσοδα διαρκώς συρρικνώνονται. Αν πιστεύετε ότι μια πραγματικά ελεύθερη ενημέρωση είναι ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατία και τον έλεγχο της εξουσίας, τότε δώστε μας τη δύναμη να συνεχίσουμε.

Γίνε συνδρομητής

Σας ευχαριστούμε θερμά.

Ακολουθήστε το agonaskritis.gr στο Google News, στο facebook και στο twitter και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις - Γίνετε συνδρομητές!

Κανάκης Γερωνυμάκης
Γεννήθηκε στην κοινότητα Ασφένδου στις 31 Δεκεμβρίου 1926 και διετέλεσε για πολλά χρόνια γραμματέας της κοινότητας. Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων μέσω των οποίων μαθαίνουμε τα ήθη και τα έθιμα όχι μόνον των Σφακιών αλλά όλης της Κρήτης. Έργα του "Κοινότης Ασφένδου Σφακίων", "Περιπλοκάδια", "η Κρήτη στο πρόσφατο παρελθόν", "Σφακιανή Λαογραφία" κ.α. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του "Περιπλοκάδια" με Α΄έπαινο και το βιβλίο του "Μαντιναδοποιημένες παροιμίες τση Κρήτης" απέσπασε το Β΄έπαινο. | Περισσότερα άρθρα και δημοσιεύσεις μου θα βρείτε εδώ

Τελευταία Νέα

Περισσότερα σαν αυτό
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Η Κρήτη κορυφαίος γαστρονομικός προορισμός στην Ευρώπη

Σύμφωνα με τη νέα λίστα του Conde Nast Traveller,...

ΚΚΕ: “Αθλιότητα της κυβέρνησης να κλείνει τους δρόμους που οι αγρότες αφήνουν ανοιχτοί”

Κατηγορίες προς την κυβέρνηση και την αστυνομία, για το κλείσιμο των δρόμων...

Όταν η ανεξιθρησκεία κτυπούσε την πόρτα της Μεσογείου

Του Γιώργου Ουρανού Δεν γνωρίζουμε αν έχει υπάρξει ποτέ στον...