Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας διοργανώνει εκδήλωση για την επέτειο της Μάχης των Κεραμιών (Παναγιάς), της μεγαλύτερης κατά παράταξη μάχης, μεταξύ των δυνάμεων του τακτικού και εφεδρικού ΕΛΑΣ και των δυνάμεων των Ναζί Γερμανών τον Νοέμβρη του 1944. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12 Νοέμβρη 2017 στις 11.30πμ στο χώρο του μνημείου στο χωριό Παναγιά Κεραμιών.
Η εκδήλωση θα ξεκινήσει με ομιλία και θα παρουσιαστεί το χρονικό της μάχης. Θα υπάρξει μουσικοθεατρικό αφιέρωμα και παρουσίαση ριζίτικων τραγουδιών από το μουσικό σύλλογο «Κρητικές Μαδάρες».
Ιστορικό
H μάχη της Παναγιάς όπως έμεινε γνωστή και ιστορικά- έγινε με μοναδικό σκοπό να χτυπηθεί και να αποδυναμωθεί ο ΕΛΑΣ, ύστερα από συμφωνία των Γερμανών κατακτητών και των Άγγλων “συμμάχων” μας. Οι Ναζί έχοντας χάσει τον πόλεμο και σχεδόν υποχωρήσει σε όλα τα μέτωπα, προτού αποχωρήσουν από τα Χανιά συμφώνησαν να χτυπήσουν τον ΕΛΑΣ, προκειμένου το κενό που θα δημιουργηθεί από την αποχώρησή τους να καλυφθεί από εκλεκτούς αστούς πολιτικούς- εγκάθετους των Άγγλων ιμπεριαλιστών.»
H μάχη των Κεραμειών, που καταγράφηκε στην τοπική ιστορία της Εθνικής Αντίστασης ως μάχη της Παναγιάς, αποτέλεσε το κυριότερο αντιστασιακό γεγονός στο Ν. Χανίων και σε όλη Κρήτη. Διήμερη μάχη εκ παρατάξεως (από τις μεγαλύτερες εκ παρατάξεως μάχη στην Ελλάδα) που ξεκίνησε στις 12 Νοέμβρη το 1944 και ολοκληρώθηκε στις 14, με χαρακτηριστικό στοιχείο την υπερβολική δύναμη πυρός του εχθρού.
Της μεγάλης μάχης προηγήθηκαν μάχες με τους ναζιστές κατακτητές στις περιοχές Αχλάδες, Αλετρουβάρι, Λούλος και Μυλωνιανά Βαρυπέτρου. Στη μεγάλη αυτή σύγκρουση που συμμετείχαν ο ΕΛΑΣ Χανίων και ένας λόχος του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου με λιγοστούς Ηρακλιώτες, το μήκος σύγκρουσης με τον εχθρό έφτανε από τους Κάμπους δυτικά μέχρι το Κλεφτοπέραμα ανατολικά, συνολικό μήκος 15 χιλιομέτρων. Η δύναμη του ΕΛΑΣ που κατείχε τις θέσεις Κάμπους-Λούλο-Αχλάδες-Παναγιά-Κλεφτοπέραμα-Δέπλα μέχρι τον αμαξωτό δρόμο Φουρνέ-Μεσκλών δεν ξεπερνούσε τους 1000 άνδρες, ενώ στη μάχη δεν πήραν μέρος πάνω από 650 άνδρες, αφού το 3ο Τάγμα στα δυτικά δεν δέχτηκε επίθεση. Επίσης στη μάχη πήραν μέρος έφεδροι του ΕΛΑΣ και μεμονωμένοι κάτοικοι της περιοχής. Η ΕΟΚ (Εθνική Οργάνωση Κρήτης – ένοπλη οργάνωση που στηριζόταν από αστούς πολιτικούς και είχε συνταχθεί με τη βοήθεια των Άγγλων) άφησαν αφύλακτους τους τομείς που είχαν αναλάβει και έγιναν καπνός. Το ίδιο και το σύνταγμα του Βελεγρή, ευχόμενοι την ήττα του ΕΛΑΣ και την οριστική διάλυσή του.
Στην μάχη αυτή ο ΕΛΑΣ δε διέθετε ούτε ένα πυροβόλο όπλο, ούτε ένα όλμο. Από ελαφρύ οπλισμό διέθετε 4 βαριά πολυβόλα, 20 οπλοπολυβόλα και άλλα τόσα περίπου λιανοτούφεκα και λιγοστές σφαίρες, απέναντι σε ένα εχθρό που ήταν οπλισμένος σαν αστακός. Η δύναμη πυρός δεν επαρκούσε σε μια τέτοιου εύρους φονική επίθεση, στην οποία οι ναζί υποστηρίζονταν από περίπου 50 πυροβόλα όπλα όλων των διαμετρημάτων, χώρια τις “σωλήνες κανονιών” και όλμων (υπολογίζονται πάνω από 100) που έβαλαν από τα τανκς και τα τεθωρακισμένα οχήματά τους, εναντίον των θέσεων που κατείχε ο ΕΛΑΣ. Τη2η μέρα μάλιστα χρησιμοποίησαν μέχρι και αντιαεροπορικές οβίδες.»
