Το έργο που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας, αποτελεί μια συνεργασία του ITE/IEXMH με το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών.
Την καινοτόμο αξιοποίηση του γραφένιου για την προστασία των έργων τέχνης προωθεί το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα GRAPHENART.
Το πρόγραμμα συντονίζει ένας πρωτοπόρος του υλικού-θαύματος στην Ελλάδα, ο καθηγητής Κώστας Γαλιώτης του τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και συνεργαζόμενος ερευνητής του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής (IEXMH) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ITE).
Το έργο “Graphene as effective anti-fading agent for the protection of artworks (GRAPHENART)”, που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας, αποτελεί μια συνεργασία του ITE/IEXMH με το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών.
Όλα σχεδόν τα έργα τέχνης είναι ευάλωτα στο ξεθώριασμα, στο κιτρίνισμα, στον αποχρωματισμό και γενικότερα στη σταδιακή αποσύνθεση των συστατικών τους, καθώς με το πέρασμα του χρόνου εκτίθενται σε ποικίλους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου (UV), το απλό φως και διάφοροι οξειδωτικοί παράγοντες.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στα έργα τέχνης είναι επιρρεπή σε υποβάθμιση των χαρακτηριστικών και της ποιότητάς τους, ιδίως μετά την εφαρμογή νέων δημιουργικών τεχνικών στον 20ο αιώνα, που έχουν ως αποτέλεσμα το προσδόκιμο ζωής αυτών τών έργων να έχει γίνει ακόμη πιο σύντομο από ό,τι στο παρελθόν.
Αυτό έχει ως συνέπεια να προκαλούνται μη αναστρέψιμες αλλαγές στην εμφάνιση των έργων τέχνης και να απειλούνται μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το GRAPHENART αποσκοπεί στην ανάπτυξη πολυλειτουργικών «πέπλων» και βαφών με βάση μεμβράνες γραφένιου, που θα παρέχουν μια ασπίδα προστασίας έναντι της ακτινοβολίας UV, της οξείδωσης και της υγρασίας τόσο για τα παλαιά όσο και για τα σύγχρονα έργα τέχνης, ιδίως για τους πίνακες ζωγραφικής.
Το διαφανές προστατευτικό πέπλο από γραφένιο μπορεί εύκολα να αφαιρεθεί, αν χρειασθεί, συνεπώς δεν συνιστά μια μη αναστρέψιμη επέμβαση πάνω στο έργο τέχνης.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν τη δημιουργία δύο διαφορετικών προϊόντων: αφενός μεμβρανών γραφενίου που έχουν παραχθεί μέσω της τεχνικής της «εναπόθεσης χημικής εξάτμισης» (CVD) και οι οποίες θα τοποθετούνται απευθείας πάνω στα έργα τέχνης, ιδίως όταν απαιτείται η διαφάνειά τους.
Αφετέρου, την ανάπτυξη ‘νανο-νιφάδων’ γραφένιου που θα διασπείρονται μέσα στις βαφές και στα βερνίκια, ώστε να τους προσδίδουν βελτιωμένη ανθεκτικότητα στην υπεριώδη ακτινοβολία, στην οξείδωση και στην υγρασία.
Η δεύτερη εφαρμογή θα ανοίξει το δρόμο και για την ευρύτερη αξιοποίηση των νέων προστατευτικών υλικών στην πολύ μεγαλύτερη αγορά των αρχιτεκτονικών βαφών.
Οι ερευνητές θα διερευνήσουν τις δυνατότητες συνεργασίας με επιχειρήσεις για την εμπορική αξιοποίηση των προστατευτικών με γραφένιο.
