Του Κώστα Μανιάτη
Η έκφραση “τα 30 είναι τα νέα 20”, πέρα απ’ το ότι είναι ανόητα νεοκωστοπουλική, είναι και θλιβερή στην ουσία της. Και αυτό γιατί πλέον, λόγω της δύσκολης πραγματικότητας, αναφέρεται σε όλα τα άσχημα που μπορεί να έχει ένας μικρομέγαλος 30άρης και όχι σε θετικά του στιλ “ο 30άρης είναι ένας πιο έμπειρος 20άρης”. D’you know what I mean?
Οι σημερινοί 30ηδες δεν έχουν καμία σχέση με όσους βρέθηκαν σε αυτήν την ηλικία στα mid 00s και πιο πίσω, στα 90s και στα 80s. Δεν είναι παντρεμένοι, δεν έχουν ακόμα παιδιά και δεν έχουν σταθερή καριέρα ή για να μην αεροβατούμε και να καταλαβαίνουμε σε ποια χώρα ζούμε, ας πούμε ότι πολλοί από μας δεν έχουμε καν δουλειά.
Φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις και φυσικά δεν ισχύει αυτό για όλους. Εξαιρούνται όσοι στάθηκαν πιο τυχεροί, όσοι έκαναν από μόνοι τους την “επαγγελματική τους φάση” και αυτή απέδωσε, όσοι έφυγαν για το εξωτερικό νωρίς και δεν ξέρω κι εγώ πόσοι ακόμη εξαιρούνται. Ωστόσο, εγώ θα σταθώ σε εμάς τους υπόλοιπους.
Ο 30άρης σήμερα έχει διαφορετικές απαιτήσεις απ’ τον εαυτό του, διαφορετικούς στόχους και προσδοκίες. Και δυστυχώς τα στάνταρ έχουν κατέβει πολύ χαμηλά, χωρίς να φταίει ωστόσο ο ίδιος. Έχουν κατέβει τόσο χαμηλά που οι προσδοκίες είναι ίδιες με αυτές ενός 20άρη. “Έχουμε χρόνο”, “ντάξει, κάτι θα γίνει, ας περιμένουμε λίγο ακόμα” είναι εκφράσεις που λες στον εαυτό σου για να μην αγχώνεται. Είναι όμως οι ίδιες σκέψεις που έκανες και στα 20 σου, όταν ακόμα πειραματιζόσουν, γνωριζόσουν με κάθε πτυχή του εαυτού σου και φυσικά είχες την πολυτέλεια του χρόνου και των μηδενικών ευθυνών.
Ναι, είμαστε ακόμα 20άρηδες και αυτό δεν είναι τόσο καλό όσο ακούγεται.
Γιατί λοιπόν αυτή η γενιά των 30 something είναι τόσο διαφορετική απ’ την αντίστοιχη προηγούμενη;
Δεν υπάρχουν γενετικά χαρακτηριστικά που να κάνει τη γενιά μας ή οποιαδήποτε γενιά να φταίει για την αργή ωρίμανσή της (αν και η έκφραση “το DNA των Millennials” πολύ θα μου άρεσε αν επικρατούσε. Πόσο τέλεια γραφική θα ήταν, Θεέ μου).
Τι μεσολάβησε λοιπόν ανάμεσα σε αυτήν την γενιά 30άρηδων και σε αυτή που προηγήθηκε και μας κάνει να μικροδείχνουμε αρνητικά;
Η Οικονομική Κρίση, προφανώς.
Οι 30άρηδες που ζούμε σαν 20άρηδες ακόμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είμαστε “θύματα” εξωγενών συνθηκών.
Κανείς μας δεν το διάλεξε. Η οικονομία το διάλεξε για μας. Και η ωρίμανση μας πήγε λίγο πίσω.
Και για να το κάνουμε και λίγο πιο παραστατικό:
Έστω ότι υπάρχουν 5 μεγάλα βήματα ωρίμανσης, 5 μεγάλα στάδια απ’ τα οποία “πρέπει” να περάσουμε σχεδόν όλοι:
Να τελειώσουμε το σχολείο, να φύγουμε απ’ το πατρικό μας, να γίνουμε οικονομικά ανεξάρτητοι, να παντρευτούμε και να κάνουμε παιδιά.
Κοιτώντας λοιπόν τους προηγούμενους, όταν είχαν φτάσει στα 30-35 ήταν απόλυτα φυσιολογικό να τα έχουν κάνει όλα αυτά. Ή μάλλον, όχι ήταν απλά φυσιολογικό, αλλά η κοινωνία ΑΠΑΙΤΟΥΣΕ να τα έχουν κάνει όλα αυτά. Στα 90s και στα 80s, οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας είχαν παντρευτεί και κανείς δεν γύριζε να τους πει “γιατί βιάστηκες; Μικρός είσαι ακόμα”. Το αντίθετο, μάλιστα.
Η δική μας γενιά όμως ήρθε αντιμέτωπη με ένα bug στο τρίτο βήμα, σε αυτό που λέει “να γίνουμε οικονομικά ανεξάρτητοι”. Το bug έχει καθυστερήσει την εμπειρία μας στη ζωή – βασικά, την έχει κάνει να σέρνεται – και η σταθερή καριέρα και ο γάμος μας φαίνονται τόσο μακρινά, όσο όταν ήμαστε μικρότεροι.
Επαγγελματικά βρισκόμαστε στη φάση που βρισκόταν η προηγούμενη γενιά στα 20 της. Αυτή ήταν η κατάλληλη ηλικία για να δεις ποιες επιπλέον σπουδές χρειάζεσαι, σε ποιον τομέα θες να σταδιοδρομήσεις, να πάρεις τα ρίσκα σου και να μη σε νοιάζει αν αποτύχεις, γιατί “έτσι μαθαίνεις”. Στα 20 δεν έχεις δάνεια ή παιδιά. Ρισκάρεις, χάνεις και ξαναξεκινάς μέχρι να βρεις αυτό που σου ταιριάζει.
Για να μην παρεξηγηθώ πάντως, θεωρώ ότι το ρίσκο και ο επαναπροσδιορισμός των στόχων, θα πρέπει να γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, αν κάποιος θέλει να εξελίσσεται και ως άνθρωπος και ως προσωπικότητα. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία.
Το ίδιο κάνεις λοιπόν και τώρα στα 30, με τη μόνη διαφορά ότι το κάνεις από ανάγκη. Και μιλάμε για τους πιο τυχερούς. Η ανεργία, η κακοπληρωμένη εργασία και οι δουλειές χωρίς μέλλον έχουν γίνει σχεδόν ο κανόνας πια.
Και το ερώτημα είναι πάντα το ίδιο: τι κάνουμε εμείς γι’ αυτό;
Το ότι ο χρόνος μας πιέζει, το ότι έχουμε μείνει πίσω στους στόχους μας, μας κάνει να δραστηριοποιηθούμε, μας δίνει επιπλέον κίνητρο ή το αφήνουμε να μας παραλύει;
Δεχόμαστε την ήττα άνευ όρων και ζούμε εκτός στόχων από τόσο μικροί;
Ή μήπως το ότι “τα 30 είναι τα νέα 20” (πόσο τη μισώ αυτήν την έκφραση, Θεέ μου) σημαίνει ότι και τώρα και στα 40 και στα 50 έχουμε την ευκαιρία να αναγεννηθούμε απ’ τις στάχτες μας; Μήπως είναι μία γενικότερη φιλοσοφική προσέγγιση επιβίωσης και αναζωογόνησης;
Ρητορικό το ερώτημα.