Του Παναγιώτη Αλεβιζάκη *
Η πρώτη Μαΐου έχει οριστεί ως η ημερομηνία όπου απελευθερώνονται οι πλειστηριασμοί.
Τριάντα δυο δις κόκκινων δανείων αναμένεται να δοθούν σε εταιρείες που εξειδικεύονται με τα κόκκινα δάνεια. Από τα οποία 10 δις, που αφορούν πρώτες κατοικίες και εκτιμάται ότι τα 140.000 νοικοκυριά θα χάσουν τα σπίτια τους, δηλαδή περίπου πάνω από 500.000 συμπολίτες μας θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα.
Τα υπόλοιπα 20 δις, από τα 32 δις, είναι δάνεια επιχειρήσεων και καταναλωτικών δανείων, όπου ένας επιχειρηματίας έβαλε σε εγγύηση το ακίνητο της επιχείρησης του και το σπίτι του για να πάρει δάνειο, έτσι ώστε να μπορεί να δουλέψει. Και αυτοί οι άνθρωποι που δίνουν δουλειά σε μεγάλο αριθμό συνανθρώπων μας θα βρεθούν σε δύσκολη θέση.
Θα λέγαμε ότι ανοίγουν οι ασκοί του Αιόλου.
Θα μεταβιβαστούν χιλιάδες ακίνητα είτε πρώτης κατοικίας είτε επαγγελματικές στέγες.
Ενώ εκτιμάμε ότι δεν έχουν υπολογίσει ,
Το κόστος της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες για την κοινωνία, τους πολίτες, και τις επιχειρήσεις και για τραπεζική πίστη;
Να διευκρινίσουμε προκαταβολικά ότι δεν είμαστε με την πλευρά αυτών που πήραν δάνεια και είτε τα έχουν στα σεντούκια, είτε σε θυρίδες, είτε στο εξωτερικό. Οι τράπεζες κακώς τους έχουν ανεχτεί και κακώς δεν τους έχουν υποχρεώσει να πληρώσουν.
Οι τράπεζες έχουν στα χέρια τους, όλα τα κατάλληλα εργαλεία για να εντοπίσουν, σχεδόν σε απόλυτο βαθμό, τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και να τους αναγκάσουν να εξοφλήσουν τις οφειλές τους (παγκόσμιο πόθεν έσχες, άνοιγμα λογαριασμών σε Ελλάδα και εξωτερικό αλλά και θυρίδων). Γιατί δεν έκαναν χρήση των εργαλείων και μας μιλούν συνεχώς για στρατηγικούς κακοπληρωτές;
Οποίος φέρνει χρήμα στην χώρα να έχει την υποχρέωση να αναρτά την σύμβαση – δανείου , συμμέτοχης κλπ. – στην ΑΑΔΕ και η ΑΑΔΕ με την σειρά της να ψάχνει ποιοι κρύβονται σε funds του εξωτερικού ή αν είναι πραγματική χρηματοδότηση ή πρόκειται για επαν- εισαγωγή χρήματων που κινήθηκαν και αποκτήθηκαν παράνομα.
Όλα αυτά δεν έγιναν η δεν έγιναν με την απαιτούμενη επιμέλεια και αυτοί που έχουν την δυνατότητα και δεν πληρώνουν κυκλοφορούν ανάμεσα μας και σε πολλές των περιπτώσεων εμφανίζονται και ως επενδυτές. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το 75 % των κόκκινων δανείων ανήκουν σε στρατηγικούς κακοπληρωτές και το υπόλοιπό 25 % ανήκει σε όλους εμάς που κάνουμε αγώνα να επιβιώσουμε και η απελευθέρωση από την 1η του Μάη θα μας δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα.
Τι προτείνει το ΟΕΕ.
1.Στεγαστικά:
Τα δάνεια θα πρέπει να τα χειρίζονται οι τράπεζες και σε καμία περίπτωση να μην πωληθούν σε funds.
Αν αναπόφευκτα, οδηγηθεί σε εκποίηση το ακίνητο θα πρέπει να εξαντληθούν οι υποχρεώσεις του οφειλέτη στην αξία του εκποιθεντος ακινήτου.
Επίσης δεν μπορεί για τον υπολογισμό της αρχικής αξία του πλειστηριασμού να θεωρείται εμπορική τιμή του και το κράτος για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ να χρησιμοποιεί τις αντικειμενική αξία.
2.Επιχειρήσεις
Πρέπει να δούμε ποιες επιχειρήσεις είναι βιώσιμες και τι απαιτείται για να συνεχίσουν να λειτουργούν.
Πρέπει να δούμε ποια ρύθμιση πρέπει να έχουν τα δάνεια των βιώσιμων επιχειρήσεων και τι άλλο απαιτείται για να συνεχίσουν την λειτουργία τους.
Αυτό δεν είναι δουλεία, ούτε των τράπεζων που απέτυχαν και έχουν την ευθύνη που φτάσαμε εδώ, ούτε δουλεία των funds που έχουν έλθει εδώ για να κερδίσουν ή καλυτέρα να κερδοσκοπήσουν με κάθε δυνατό τρόπο. Οι τράπεζες, πριν την κρίση, δάνειζαν χωρίς σοβαρά κριτήριά και ούτε είχαν στο επίκεντρο της χρηματοδοτικής πολιτικής την βιωσιμότητα και το μέλλον της επιχείρησης. Τα funds έχουν δείξει, από την μέχρι σήμερα πορεία τους, ότι δεν προσπαθούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις. Έρχονται, αγοράζοντας ένα δάνειο έως το 10 % της αξίας του και προσπαθούν με όλα τα μέσα να πάρουν πολλαπλάσια της τιμής που έδωσαν.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο Νόμο 169/2015 της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ρυθμίζει την αγορά και πώληση πιστωτικών διευκολύνσεων και συναφή θέματα, αλλά και στην οδηγία του 2016 περί της 5 διαδικασίας κοινοποίησης προς τους δανειολήπτες και εγγυητές της πρόθεσης πώλησης πιστωτικών διευκολύνσεων.
Στην παράγραφο 18 του νόμου 169/2015, αλλά και στην οδηγία του 2016 με τίτλο, «Η περί της Διαδικασίας Κοινοποίησης Οδηγία του 2016», ορίζει τη διαδικασία και τα βήματα, που αφορούν στην κοινοποίηση από το χρηματοδοτικό ή πιστωτικό ίδρυμα προς τους δανειολήπτες και τους εγγυητές της πρόθεσής του να προβεί σε πώληση πιστωτικών διευκολύνσεων.
Κάθε κοινοποίηση, είτε μέσω δημοσίευσης, είτε μέσω συστημένης επιστολής, πρέπει να προσδιορίζει τουλάχιστον ότι: (α) μέσα σε σαράντα πέντε (45) εργάσιμες μέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης, οι δανειολήπτες ή/και, οι εγγυητές αυτών, έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν γραπτή προσφορά προς το ίδρυμα για την ιδία απόκτηση της πιστωτικής διευκόλυνσης, (β) η γραπτή προσφορά θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα: το χρηματικό ποσό της προσφοράς για εξόφληση ή απόκτηση της πιστωτικής διευκόλυνσης, την χρονική περίοδο, εντός της οποίας οι δανειολήπτες ή/και οι εγγυητές προτίθενται να εξοφλήσουν ή να αποκτήσουν την πιστωτική διευκόλυνση και, την πηγή της χρηματοδότησης της εξόφλησης ή απόκτησης της πιστωτικής διευκόλυνσης, τον τρόπο (π.χ. με συστημένη επιστολή/ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) και τα στοιχεία επικοινωνίας (όνομα και διεύθυνση) όπου θα πρέπει να υποβληθεί η εν λόγω προσφορά, η προσφορά για την εξόφληση ή απόκτηση της πιστωτικής διευκόλυνσης από τους δανειολήπτες ή/και τους εγγυητές αυτών μπορεί να υποβληθεί μόνο μία φορά και ότι εάν μια τέτοια πρόταση δεν υποβληθεί μέσα στο χρονικό διάστημα των σαράντα πέντε (45) εργάσιμων ημερών από την ημέρα της κοινοποίησης, θα θεωρηθεί ότι ο οφειλέτης και οι εγγυητές δεν επιθυμούν να υποβάλουν προσφορά. Κάτι αντίστοιχο, λοιπόν, μπορεί να γίνει και στη χώρα μας. Δεδομένου ότι έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο, όπου η πώληση των δανειακών χαρτοφυλακίων σε funds, πρέπει ο δανειολήπτης να έχει μια τελευταία ευκαιρία.
Σ’ αυτό το σημείο, θα πρέπει εμφατικά να τονίσουμε ότι αναφερόμαστε στους οφειλέτες, που θέλουν να πληρώσουν, αλλά λόγω της κρίσης και της μείωσης των εισοδημάτων τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους. Η διάσωση της πρώτη κατοικίας χιλιάδων συμπολιτών μας και η αποτροπή κατάρρευσης της αξίας των ακίνητων είναι αναγκαία.
Σωστό θα είναι να δούμε την μέχρι σήμερα διαδικασία και στο σχέδιο Ηρακλής που φέρνει η νέα κυβέρνηση. Να ελεγχθούν πραγματικά οι τράπεζες:
Αν εξάντλησαν την δυνατότητα να γίνει μια επιχείρηση βιώσιμη και μέσα από αυτή την διαδικασία κατορθώσουν να πάρουν πίσω το μέρος του δανείου που θα μπορεί να δώσει η επιχείρηση.
Να ελεγχθούν για τα ποσά το κόκκινων που βγάζουν από τους Ισολογισμούς τους αν δίνουν ανάλογα ποσά σε δάνεια που είναι δέσμευση τους και μάλιστα ποιο είναι το ποσοστό αυτού του ποσού πηγαίνει σε ΜΜΕ & νοικοκυριά;
Να δούμε ποια δάνεια πάνε σήμερα στα funds; Γιατί πάνε και πράσινα δάνεια; Πως θα προστατεύσουμε τους ανθρώπους των οποίων τα δάνεια πήγαν σε funds;
Γιατί να πάνε δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου;
Σε σχέση με το σχέδιο Ηρακλής:
Αν αυτό ήταν ενέργεια για δημιουργία εταιρείας του Ελληνικού δημοσίου που θα αναλάμβανε την απορρόφηση των κόκκινων δανείων θα ήταν κατανοητό. Τώρα σε εταιρείες που θα αναλάβουν τα δάνεια ή στις τράπεζες που έχουμε δώσει τόσα να τους δώσουμε και επι πλέον εγγυήσεις δεν είναι λογικό.
Να μην δοθεί το μαξιλάρι των 12 δις ως εγγύηση ή και οποίο ποσό τελικά θα δοθεί.
Αν δώσουμε 12 δις εγγυήσεις στις ΜΜΕ επιχειρήσεις ποιο θα είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα; Γιατί να μη στηρίξουμε τις ΜΜΕ επιχειρήσεις και αντί αυτού να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις τράπεζες που οδήγησαν τον τόπο εδώ που βρίσκεται σήμερα;
Ίσως θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τις μέχρι σήμερα επιλογές και να πάρουμε την πρωτοβουλία που έπρεπε να είχαμε πάρει. Να στηρίξουμε ένα φορέα μια κρατική επιχείρηση που θα αναλάβει τα κόκκινα δάνεια με την οποία δεν θα βγουν στο δρόμο χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Οι μέθοδοι και τα εργαλεία υπάρχουν. Βούληση υπάρχει;
Και αν υπάρχει πολιτική βούληση είναι για τους πολλούς ή τους λίγους;
* Οικονομολόγος
Μέλος της Κεντρικής Διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος
Εκπρόσωπος της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας (Α.ΚΙ.Ο.Ε.)