Τον Απρίλιο του 2019, έναν μήνα πριν από τις ευρωεκλογές και δύο πριν από τις εθνικές, η τότε κυβέρνηση της χώρας αποδέχτηκε (δεν άσκησε βέτο) την πρόταση της Ε.Ε. με την οποία αναγνωρίστηκε ως η νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης η κυβέρνηση του Φαγέζ Αλ Σάρατζ.
Η… απάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων, αυτής του ΣΥΡΙΖΑ που απήλθε και αυτής της Ν.Δ. που «θριάμβευσε» στις εκλογές του Ιουλίου του 2019, μετέτρεψε τη χώρα σε παρατηρητή και κομπάρσο των εξελίξεων στο συγκλονιστικό μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή.
Αυτή η… απάθεια επέτρεψε στην Τουρκία να συνάψει συμφωνίες με την αναγνωρισμένη ως νόμιμη λιβυκή κυβέρνηση και να εμφανιστεί στην πολλά υποσχόμενη ενεργειακή σκακιέρα όχι μόνο νότια της Κρήτης αλλά και νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου, εκεί όπου κάποια στιγμή θα οριοθετηθούν οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.
Μετά την αποτύπωση του τουρκικού ενδιαφέροντος σε περιοχές που εφάπτονται των ελληνικών χωρικών υδάτων (6 ναυτικά μίλια) στα νησιά Ρόδος (το Καστελλόριζο έχει απαλειφθεί ως ελληνικό νησί από τους τουρκικούς χάρτες), Κάρπαθος, Κάσος και Κρήτη, στην Αθήνα οι… στρατηγικά ψύχραιμοι όλων των κομματικών αποχρώσεων άρχισαν να αντιλαμβάνονται πως βρίσκονται πια αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να πρέπει – διότι δεν γίνεται διαφορετικά, καθώς υπάρχουν και τα δικαστήρια (όχι μόνο της Ιστορίας) – να πολεμήσουν για την υπεράσπιση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Αυτή η αγωνία εξηγεί την όψιμη διπλωματική εγρήγορση της κυβέρνησης, αλλά και τη συναίνεση που εμφανίζεται να διατυπώνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα δύο αυτά κόμματα αντιμετωπίζουν εξάλλου των κοινό παρονομαστή βαρύτατων ευθυνών για το ότι η χώρα βρίσκεται στριμωγμένη στη γωνία των εξελίξεων.
Μεγάλο παιχνίδι
Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος του «παιχνιδιού» για τη διανομή (ή μήπως αρπαγή;) των ενεργειακών πόρων στην περιοχή, θα πρέπει να θυμηθεί ποιοι και με ποιον τρόπο οδήγησαν τη Λιβύη στον εμφύλιο και στο σημερινό χάος.
Όσοι… αφελείς θεωρούν τη δυτική επέμβαση για την εκθρόνιση του δικτάτορα Καντάφι αποτέλεσμα ευαισθησιών για την προστασία πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων προφανώς θα αγνοούν τις επιστημονικές μελέτες οι οποίες έχουν δημοσιοποιηθεί και περιγράφουν ένα ενεργειακό Ελντοράντο, το μέγιστο απ’ όσα αναμένουν την εκμετάλλευσή τους, υποσχόμενο τρισεκατομμύρια κερδών.
Σ’ αυτό το μεγάλο παιχνίδι, στο οποίο συμμετέχουν οι ισχυροί και οι κομπάρσοι (τους), η Τουρκία οργανώθηκε και φιλοδοξεί να παίξει πρώτο ρόλο. Η συμφωνία που υπέγραψε με τη Λιβύη, την οποία η Αθήνα χαρακτηρίζει παράνομη, θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχει συναφθεί με τη νόμιμη και μόνη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης.
Κάτι που επίσης θα πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι αυτή η νόμιμη λιβυκή κυβέρνηση έχει δικαιοπρακτικά δικαιώματα, δηλαδή μπορεί να εκχωρήσει, για παράδειγμα, θαλάσσιες περιοχές για έρευνα και εκμετάλλευση στην Κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου, η οποία παρεμπιπτόντως διαθέτει ήδη και τρία πλωτά γεωτρύπανα.
Οι γαρίδες… κανονίστηκαν
Αντιμέτωπη με αυτά τα απτά δεδομένα, οι στρατηγικά ψύχραιμοι των Αθηνών πανηγυρίζουν επειδή ρύθμισαν το θέμα της αλιείας της κόκκινης γαρίδας υπογράφοντας μια συμφωνία που ήταν ουσιαστικά έτοιμη από το 1977 με την Ιταλία.
Στην Αθήνα, αναζητώντας λόγους (ή δικαιολογίες) για πανηγύρια, υπογραμμίζουν ότι η εν λόγω ελληνοϊταλική συμφωνία για την ΑΟΖ είναι καλή διότι αναγνωρίζει (το αυτονόητο, ακόμη και ο… Πάιατ το λέει κάθε μέρα!) ότι τα νησιά έχουν δικαιώματα σε ΑΟΖ, άρα αυτό ισχύει και στο Αιγαίο…
Το δίκαιο, το οποίο επικαλούνται οι κυβερνώντες (νυν και πρώην) στην Ελλάδα, είναι πράγματι το καταφύγιο των αδυνάμων, οι οποίοι ωστόσο με οδυνηρό τρόπο διαπιστώνουν πως τελικά και στην πράξη δίκαιο είναι αυτό που μπορεί κάποιος να υπερασπιστεί ή να επιβάλει.
Με άλλα λόγια, η ρύθμιση του ψαρέματος της κόκκινης γαρίδας, την οποία κατάφεραν με τις άοκνες προσπάθειές τους ο Νίκος Δένδιας και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, σε τίποτε δεν θα βοηθήσει τα ελληνικά συμφέροντα στο Αιγαίο ή την ανατολική Μεσόγειο για έναν απλούστατο λόγο: η Τουρκία έχει δηλώσει ότι θα κάνει πόλεμο στην περίπτωση που η Ελλάδα επιχειρήσει να ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα (επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια).
Η ελληνική υποταγή στην τουρκική απειλή διαμορφώνει και τις συμπεριφορές των τρίτων χωρών έναντι των προβλημάτων που συσσωρεύει η αδυναμία της Ελλάδας να υπερασπιστεί τα δίκαια και συμφέροντα. Υπ’ αυτήν την έννοια τα όσα ακούγονται σήμερα για την επικείμενη ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία για την ΑΟΖ είναι στην καλύτερη περίπτωση όνειρα θερινής νυκτός και στη χειρότερη μια εσκεμμένη σπέκουλα – έτσι, για να κυλάει ο πολιτικός χρόνος.
Κάτι που επίσης αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός είναι τα υπονοούμενα που αφήνουν οι κυβερνώντες μας για τις ισχυρές συμμαχίες της χώρας, οι οποίες δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο και να αρπάξει κομμάτια της ελληνικής κυριαρχίας.
Προφανώς όλοι αυτοί αγνοούν τις επισημάνσεις αυτών που εδώ και καιρό φωνάζουν πως, αν γίνει πόλεμος με την Τουρκία, κανείς δεν θα πολεμήσει στο πλευρό μας, πράγμα το οποίο, με τον «ρεαλισμό» που τη διακρίνει, έχει διαβιβάσει στην Αθήνα και η ηγεσία του συμμάχου Ισραήλ: εδώ στην περιοχή κανείς δεν πολεμά στον πόλεμο του άλλου…
Κατά τα λοιπά, καθώς οι κύριοι Μητσοτάκης και Δένδιας κατάφεραν να διευθετήσουν το θέμα με την κόκκινη γαρίδα κερδίζοντας και το (ήπιο) χειροκρότημα του Αλέξη Τσίπρα, ίσως είναι ευκαιρία για το πολιτικό σύστημα, έστω την τελευταία στιγμή, να καθίσει και να αναζητήσει τρόπους να περισωθεί ό,τι ακόμη περισώζεται, διότι πολλά από τα δίκαιά μας έχουν ήδη κατασπαραχθεί από τα μαζεμένα μαύρα σκυλόψαρα που βολτάρουν στην περιοχή…