Eπιμέλεια: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΤΖΩΡΤΖ ΟΥΑΣΙΓΚΤΩΝ – GEORGE WASHINGTON
(Γουεστμόρλαντ, Βιρτζίνια 1732
– Μάουντ Βέρνον, Βιρτζίνια 1799)
Πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, από πλούσια οικογένεια της Βιρτζίνια, τοπογράφος, ταγματάρχης πολιτοφυλακής, συνταγματάρχης στον πόλεμο κατά των γάλλων και στρατηγός διοικητής της Βιρτζίνια, ανέλαβε αρχιστράτηγος της αμερικάνικης επανάστασης, οργανώνοντας τακτικό στρατό και πυροβολικό κατά το πενταετή πόλεμο και αναδείχθηκε εθνικός ήρωας της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Ως πρόεδρος των Η.Π.Α. δύο φορές (1789, 1792), υποστήριξε την ισχυροποίηση της ομοσπονδίας και την οικονομική ανεξαρτησία της χώρας ενώ στην εξωτερική πολιτική διακήρυξε την ουδετερότητα των Η.Π.Α. Αποσύρθηκε από την πολιτική το 1797, καθιερώνοντας το αμερικανικό έθιμο του αποκλεισμού της τρίτης επανεκλογής του προέδρου.
Έργα: Ομιλίαι.
Βιβλιογραφία: [Έκδ. J.C. Fitzpatrick, The writings of George Washington 1745-1799 (1931-1944), Abbot et al, The papers of George Washington, 1748-1799 (1976)], Jared Sparks, The life of George Washington, 1846, D.S. Freeman, George Washington, A biography, 1948-1957, Forrest McDonald, The presidency of George Washington, 1988, Fritz Hirschfeld, George Washington and slavery, 1997, Don. Higginbotham, George Washington, Uniting a nation, 2002, Βικιπαίδεια.
Εικονογραφία: Προσωπογραφία, αντίγραφο, F. Stuart-R. Peale, (S. and F. Clark) 1795, Ινστιτούτο Τέχνης Williamstown, Μνημείο, 1932, Όρος Ράσμορ, Ανδριάντας, Federal Hall, N.Y.
ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΩΦ – MICHAIL SERGEJEWITSCH GORBATSCHOW
(Πριβολόνογε, Σταυρούπολη, Ρωσία 1931-)
Ο τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ενώσεως, από αγροτική οικογένεια μπολσεβίκων, σπούδασε νομικά και αγροτική οικονομία, και αναδείχθηκε από γραμματέας της τοπικής επιτροπής Σταυρούπολης το 1966 σε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, μέλος του Πολιτικού Γραφείου και Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος και Αρχηγός του Κράτους το 1988. Συνειδητοποιώντας τα μεγάλα προβλήματα της σοβιετικής κοινωνίας, επιχείρησε μια σημαντική μεταρρύθμιση για την οικοδόμηση ενός νέου μοντέλου σοσιαλισμού με διαφάνεια, πολιτικές ελευθερίες και οικονομικές πρωτοβουλίες. Όμως η «περεστρόικα», εξασθενώντας τις συνεκτικές δυνάμεις του συστήματος, οδήγησε στην απώλεια ελέγχου, συνδέοντας το όνομα του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ με την αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης, τη διάλυση του ανατολικού μπλοκ και το τέλος του ψυχρού πολέμου.
Έργα: Περεστρόικα, Η δεύτερη ρώσικη επανάσταση, Μια νέα πολιτική για την Ευρώπη και τον κόσμο (1987), Το κοινό σπίτι της Ευρώπης και το μέλλον της περεστρόικα (1989), Ομιλίες και δοκίμια για την γκλάσνοστ και την περεστρόικα (1989), Glasnot, Ο νέος τρόπος σκέψης (1989), Οι άνθρωποι χρειάζονται όλη την αλήθεια (1990), Σχετικά με τη χώρα μου, Το μέλλον της Ρωσίας στον 21ο αιώνα (2000).
Βιβλιογραφία: Gerd. Ruge, Michail Gorbatschow, Biographie, 1990, Karl Held, Von dereform des “realen sozialismus” zur zerstörung der sowjetunion, Das lebenswerk des Michail Gorbatschow, 1992, Archie Brown, Der Gorbatschow-Faktor, Wandel einer Weltmacht, 2000, Klaus Rüdiger Mai, Michail Gorbatschow, Sein Leben und seine Bedeutung für Russlands zukunft, 2005.
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΜΙΧΑΗΛ ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΩΦ, ΠΕΡΕΣΤΡΟΪΚΑ (ΜΕΡ. ΠΡΩΤΟ, ΚΕΦ. 1)
** ** **
Στην ίδια τη Σοβιετική Ένωση, ο αυταρχικός συγκεντρωτισμός, και η μονολιθικότητα, η εξάρτηση των κομμουνιστικών κομμάτων από την κομμουνιστική διεθνή, οι αλλεπάλληλες εκκαθαρίσεις, η αναντιστοιχία κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων και πολιτικής έκφρασής τους, οδήγησαν τα πράγματα στη δραματική τους πορεία. Από τις ιδεολογικές αμφισβητήσεις μεταφερθήκαμε στο πολιτικό επίπεδο της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε σοσιαλιστικές χώρες και σοσιαλιστικά κόμματα. Από την Ανοιξη της Πράγας φθάσαμε στον Ευρωκομμουνισμό και στον Ιστορικό Συμβιβασμό, στην Περεστρόικα και στη Γκλάσνοστ, για να καταλήξομε στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου και στην ανατροπή της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων.
Η σοσιαλιστική όμως πορεία που άρχισε από την χαραυγή της ιστορίας και κορυφώθηκε με δραματική ένταση τους δύο τελευταίους αιώνες, δεν μπορεί βέβαια να τελειώσει εδώ. Κανείς λόγος δεν υπάρχει για να σταματήσει αυτή η διαδικασία, που αναζητά νέες ισορροπίες για μια ζωή καλύτερη για τους πολλούς, για την εξασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ευημερίας. Από τη θέση και την άρνηση παράγεται πάντα η διαλεκτική σύνθεση. Κανείς, και πολύ περισσότερο οι σοσιαλιστές, δεν μπορούν να πεισθούν για το αντίθετο. Στο ανθρώπινο πνεύμα δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει η διάθεση για αλλαγή. Όταν δημιουργείται ένα κοινωνικό πρόβλημα ο άνθρωπος αρχίζει αμέσως να σκέφτεται την επίλυσή του. Τη στιγμή που ξεκινά η διαδικασία της σκέψης, αρχίζει ταυτόχρονα και η διαδικασία της αλλαγής.