Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, επιμένοντας δημιουργικά παρά τις δυσκολίες της πανδημίας, αποδέχτηκε την πρόταση της εκπαιδευτικού Κατερίνας Χρυσάνθου του Δημοτικού Σχολείου Παζινού Χανίων για την δημιουργία ενός κοινού ντοκιμαντέρ, σε συνεργασία με Σχολείο της Κύπρου, για την τουρκική εισβολή, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων cineΜαθήματα και CreDoc. Αφορμή για τη δράση τα οικογενειακά βιώματα της εκπαιδευτικού, καθώς οι γονείς της έζησαν την εισβολή και στη συνέχεια βρέθηκαν πρόσφυγες στην Κρήτη.
Το εγχείρημα σύνθετο, αφού έπρεπε να υπηρετηθούν οι δύο βασικοί στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος του Φεστιβάλ. Αφενός, να γνωρίσουν οι συμμετέχοντες ένα ιστορικό θέμα και αφετέρου να αποκτήσουν βασικές γνώσεις στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ. Αρχικά, αναζητήθηκε Σχολείο της Κύπρου που θα ενδιαφερόταν να έχει συμμετοχή στο πρόγραμμα – μαζί με το Δημοτικό Σχολείο Παζινού Χανίων.
Ανταποκρίθηκε με θέρμη το Δημοτικό Σχολείο Δερύνειας B. Η δασκάλα του Δ.Σ. Δερύνειας, Χιονούλα Τριανταφυλλή και η καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας, Κατερίνα Χρυσάνθου από το Δ.Σ. Παζινού ήρθαν σε επικοινωνία από τις αρχές του Φεβρουαρίου 2021 και με το συντονισμό του Διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, Ματθαίου Φραντζεσκάκη ξεκίνησαν να οργανώνουν το ιδιαίτερα σύνθετο εγχείρημα.
Αρχικά, τα δυο Σχολεία συγκρότησαν τις Κινηματογραφικές Ομάδες με μαθητές της ΣΤ΄ Τάξης. Στην συνέχεια, ξεκίνησαν μια σειρά από διαδικτυακές κοινές συναντήσεις στο πλαίσιο των οποίων διαδοχικά:
α) οι ομάδες γνωρίστηκαν και οι μαθητές της μιας περιοχής ανέλαβαν να γνωρίσουν τον τόπο τους στους μαθητές της άλλης.
β) γνώρισαν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και τις δράσεις του, ιδιαίτερα όσο αφορά στη δημιουργία ντοκιμαντέρ που εστιάζουν σε θέματα τοπικής ιστορίας.
γ) διαχειρίστηκαν το θέμα τους, δηλαδή την τούρκικη εισβολή του 1974.
δ) οι μαθητές και των δυο Σχολείων ανέλαβαν να ερευνήσουν και να μάθουν βασικά θέματα για την εισβολή.
ε) οι μαθητές και η εκπαιδευτικός της Κύπρου ανέλαβαν να παρουσιάσουν στα παιδιά του Παζινού τα γεγονότα, παρουσιάζοντας παράλληλα τον τόπο τους.
στ) το στάδιο αυτό ολοκληρώθηκε με μια ιδιαίτερα φορτισμένη συγκινησιακά διαδικτυακή συνάντηση, στο πλαίσιο της οποίας Κύπριοι και Κύπριες που βίωσαν την εισβολή μίλησαν στα μέλη των δυο κινηματογραφικών ομάδων για τις εμπειρίες και τις μνήμες τους.
Παράλληλα με τα παραπάνω, οργανώθηκε και το πιο σύνθετο μέρος αυτής της δράσης. Η μετάβαση της Κινηματογραφικής Ομάδας του Δ.Σ. Παζινού στην Δερύνεια της Κύπρου για την πραγματοποίηση των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ. Μια υπόσχεση που είχε δοθεί από την αρχή της χρονιάς και στις δύο ομάδες, παρά τις δυσκολίες. Για την πραγματοποίηση του ταξιδιού ξεκίνησε ένας μαραθώνιος συνεννοήσεων με εκπροσώπους φορέων και αρχών ώστε να γίνει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η μετάβαση στην Κύπρο και η υλοποίηση της φάσης αυτής του προγράμματος. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων ανέλαβε την οργάνωση και την παραγωγή του εγχειρήματος, επικοινωνώντας με Φορείς της Εκπαίδευσης και της Αυτοδιοίκησης σε Ελλάδα και Κύπρο.
Καθοριστική η συμβολή του Δημοτικού Σχολείου Δερύνειας Β΄ καθώς και του οικείου Συνδέσμου Γονέων, οι οποίοι ανέλαβαν το βάρος των συννενοήσεων με τους φορείς της Κύπρου,ενώ η κα Κατερίνα Χρυσάνθου συντόνισε την προετοιμασία της αποστολής για το ταξίδι. Από τους φορείς της Κρήτης ανταποκρίθηκαν η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του εγχειρήματος ως μια έμπρακτη ενέργεια – δράση αδελφοποίησης περιοχών και η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίωνεντοπίζοντας τη σημαντική παιδαγωγική «γέφυρα» επικοινωνίας που δημιουργήθηκε από τη συγκεκριμένη δράση.
Από την Κύπρο ανταποκρίθηκαν και στήριξαν ποικιλοτρόπως την παραγωγή του ντοκιμαντέρ ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου κ. Γιάννης Καρούσος, οι Δήμοι Δερύνειας και Αμμοχώστου, τοΕπαρχιακό Γραφείο Παιδείας Λάρνακας–Αμμοχώστου, η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης, η Ομοσπονδία Συνδέσμων Γονέων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης Αμμοχώστου, ο Σύνδεσμος Γονέων Δημοτικού Σχολείου Δερύνειας Β΄, και αριθμός ιδιωτικών φορέων. Η πιο πάνω ένθερμη στήριξη αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα της δράσης ,καθότι μέσα από μια κινηματογραφική δράση που έρχεται να διδάξει την δημιουργία του ντοκιμαντέρ και την προσέγγιση της τοπικής ιστορίας, συναντώνται δύο σχολεία από την Κρήτη και την Κύπρο.
Μετά από μεγάλες προσπάθειες, το ταξίδι ορίστηκε 12-15 Ιουλίου 2021. Περίπου 15 άτομα από τα Χανιά ταξιδέψαν για την Δερύνεια και την Αμμόχωστο για το επόμενο βήμα της δράσης. Η αποστολή αποτελείται από τους μαθητές της Κινηματογραφικής Ομάδας του Δ.Σ. Παζινού, τους συνοδούς τους, την εκπαιδευτικό τους, κ. Κατερίνα Χρυσάνθου, την Προϊσταμένη της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, κ. Πόπη Ψαρουδάκη – Κασσωτάκη, την εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλο για θέματα Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Σοφία Μαλανδράκη – Κρασουδάκη, τον συντονιστή της δημιουργικής ομάδας του CFF κ. Κώστα Κοσμαδάκη, το μέλος της ομάδας κ. Φρόσω Εμμανουηλίδου και τον Διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, κ. Ματθαίο Φραντζεσκάκη.
Οι Μέρες στην Κύπρο
Την Δευτέρα 12 Ιουλίου η ομάδα των Χανίων έφτασε στην Κύπρο για την ολοκλήρωση της δράσης. Σε ιδιαίτερα εγκάρδιο κλίμα ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου κ. Γιάννης Καρούσος, οι εκπρόσωποι των Δήμων και των εκπαιδευτικών και των γονεϊκών φορέων της Κύπρου υποδέχτηκαν και δεξιώθηκαν την Χανιώτικη αποστολή. Η Τρίτη 13 Ιουλίου ξεκίνησε με συνάντηση της ομάδας (μαθητές και γονείς από Χανιά και Δερύνεια, ομάδα Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, εκπρόσωποι φορέων) στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμμοχώστου στο οποίο πραγματοποιήθηκε βιωματικό εργαστήρι για όλους όπως και προβολή ταινίας για την Αμμόχωστο καθώς και παρατήρηση με κιάλια της κατεχόμενης περιοχής. Ακολούθησε επίσκεψη σε λαογραφικό μουσείο της περιοχής καθώς και συνάντηση με τον κ. Άνδρο Καραγιάννη Δήμαρχο Δερύνειας ο οποίος θέλησε να ενημερωθεί και να παρακολουθήσει μέρος από την δραστηριότητα της συνάντησης.
Ακολούθησε επίσκεψη της ομάδας στην περιοχή της Δερύνειας μέχρι και το σημείο όπου αναπτύσσονται τα συρματοπλέγματα και είναι ορατή η κατεχόμενη Αμμόχωστος. Στην περιοχή έγινε ξενάγηση από τα μέλη της Κυπριακής ομάδας προς τα παιδιά και τους συνοδούς τους από την Κρήτη. Το απόγευμα της ίδιας μέρας καθώς και η Τετάρτη αφιερώθηκαν εξ ολοκλήρου στην καταγραφή μαρτυριών Κυπρίων με βιώματα από την εισβολή. Δώδεκα Κύπριοι με έντονα βιώματα εμπιστεύτηκαν στην ομάδα τις μαρτυρίες τους αλλά και το βάρος ζωής που μεταφέρουν. Περίπου 15 ώρες με μαρτυρίες καταγράφηκαν. Μαρτυρίες ζωής που καθήλωσαν και συγκίνησαν την ομάδα. Μια εμπειρία που απ΄ όλους καταγράφεται ως ανεπανάληπτη. Τις εργασίες της ομάδας παρακολούθησαν από το Επαρχιακό Γραφείο Παιδείας Λάρνακας-Αμμοχώστου η ΕΔΕ κ. Ελένη Παπανικολα, η διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Δερύνειας Β΄ κ. Εύα Αναστασίου Τακούσιη, από την Ομοσπονδία Συνδέσμων Γονέων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης Αμμοχώστου ο πρόεδρος κ. Στέλιος Βαρδάκης και από τον Σύνδεσμο Γονέων Δημοτικού Σχολείου Δερύνειας Β΄ ο πρόεδρος κ. Αντώνης Κυρμίτσης.
Οι εργασίες έκλεισαν με δεξίωση από τους φορείς που στήριξαν την όλη δράση, παρουσία όλων των εμπλεκόμενων καθώς και των Κυπρίων που κατέθεσαν τις προσωπικές τους ιστορίες, σε ένα κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης επισφραγίζοντας την θερμή φιλοξενία. Αντίο δεν ειπώθηκε, αντί αυτού ανανεώθηκε το ραντεβού– επανένωση των ομάδων τον Οκτώβριο 2021 στα Χανιά στο πλαίσιο του 9ου CFF που θα πραγματοποιηθεί 20-30 Οκτωβρίου 2021.