Του Δημήτρη Πατέλη *
Την Δευτέρα 2021.10.25 το απόγευμα γίναμε μάρτυρες άλλου ενός αποτρόπαιου ταξικού εγκλήματος: από γερανογέφυρα τεμαχίστηκε ο 45χρονος εργαζόμενος Δημήτρης Δαγκλής, στην προβλήτα 2 του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά.
Δεν ήταν «ατύχημα», ούτε «δυστύχημα». Ήταν ένα ακόμα περιστατικό στο μαζικό, επαναλαμβανόμενο και σαφώς ταξικό έγκλημα του κεφαλαίου κατά της εργατικής τάξης! Η Υγιεινή και η Ασφάλεια της Εργασίας δεν είναι φυσικά φαινόμενα. Είναι δομικά στοιχεία των κυρίαρχων εργασιακών σχέσεων/σχέσεων παραγωγής, τεχνολογική και οργανωτική έκφραση των όρων υπαγωγής της εργασίας στο κεφάλαιο. Συμβαίνουν 19 εργατικά «ατυχήματα» κάθε εργάσιμη μέρα, ενώ κάθε τρεις εργάσιμες μέρες ένας εργάτης χάνει τη ζωή του! Πρόκειται για ένα μακελειό διαρκείας, που είναι σε εξέλιξη στους χώρους δουλειάς
Το έγκλημα αυτό οφείλουμε να το δούμε και ως αφορμή για την ανάδειξη άκρως σκοτεινών πλευρών των εργασιακών σχέσεων στο ιδιωτικοποιημένο λιμάνι. Σχέσεων, τις οποίες με πολιορκητικό κριό το σαφώς θανατηφόρο καθεστώς που έχει επιβληθεί στον Πειραιά, το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου επιδιώκει απροκάλυπτα να γενικεύσει στο σύνολο της επικράτειας.
Τα ελεγχόμενα ΜΜΕ μετέδιδαν συντονισμένα μια ψευδή είδηση: δήθεν ο εργαζόμενος «μόλις είχε σχολάσει και επέστρεψε να πάρει προσωπικά αντικείμενα». Το έκαναν αυτό ώστε να παρουσιαστεί ο θάνατος ως «συμβάν εκτός ωραρίου εργασίας», ώστε να συγκαλυφθεί το εγκληματικό καθεστώς και συνολικά οι συνθήκες «ευέλικτης» εργασίας των «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων.
Την είδηση διέψευσε έντονα το σωματείο εργαζομένων. Ο Δ. Δαγκλής, όπως και ο χειριστής της γερανογέφυρας που τον τεμάχισε, δούλευε εξαντλητικά σε «κόντρα βάρδια», δηλαδή σε συνεχόμενη βάρδια με 8 ώρες διαφορά από προηγηθείσα δωδεκάωρη βάρδια!
Η ανακοίνωση της Ένωσης Εργαζομένων Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων στις προβλήτες του Πειραιά αναφέρει: «Είναι αποτέλεσμα της εντατικοποίησης της εργασίας, των ελλιπών μέτρων ασφάλειας της υγείας μας και της ακεραιότητας μας. Είναι αποτέλεσμα των απανωτών κόντρα βαρδιών, των υπερωριών, το πετάμε «νέους εργάτες» να κολυμπήσουν χωρίς την απαραίτητη εκπαίδευση. Είναι αποτέλεσμα των εκβιασμών από την εργοδοσία μπροστά στις ανανεώσεις των συμβάσεων, να μην υπολογίζεται κούραση, ασθένειες, να «φοβόμαστε» να πούμε όχι. Είναι αποτέλεσμα να θυσιάζονται ζωές για τα κέρδη της COSCO».
Το σωματείο εργαζομένων καταγγέλλει ότι η εταιρεία επιλέγει προσωπικό με ελλιπή εκπαίδευση, το οποίο ανανεώνει συχνά, αυξάνοντας την επικινδυνότητα στο χώρο εργασίας και καθιστώντας τα ατυχήματα καθημερινότητα. Οι απανωτές βάρδιες, τα «ευέλικτα» και απρόβλεπτα ωράρια, οδηγούν σε μακροχρόνια κόπωση και επαγγελματικές ασθένειες, ενώ οι υπεργολαβίες και οι επισφαλείς σχέσεις εργασίας επιτρέπουν στην εργοδοσία να εκβιάζει τους εργαζόμενους και να επιβάλλει με το φόβητρο της απόλυσης άθλιες συνθήκες.
Επιδίωξη της εργοδοσίας είναι η επιβολή ανεξέλεγκτου καθεστώτος «ενοικίασης» εργαζομένων από εργολαβικές εταιρείες, χωρίς κλαδικά δικαιώματα, με αποσιώπηση των συνθηκών υγιεινής και ασφαλείας, των εργατικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων. Μετά από μαζική και μαχητική κινητοποίηση των λιμενεργατών θεσπίστηκε κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας, δημιουργήθηκε σωματείο και κανονισμός εργασίας, που επέτρεψε τη δήλωση των ατυχημάτων.
Ωστόσο, ακόμα και σήμερα οι εργαζόμενοι είναι μονίμως σε κατάσταση αναμονής-επιφυλακής. Καλούνται για εργασία λίγες ώρες πριν τη βάρδια, ανάλογα με τις εκάστοτε αφίξεις των πλοίων. Έτσι, καλούνται να κάνουν διπλοβάρδιες, με ολιγόωρα διαλείμματα, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τον εξαναγκασμό τους να επιστρέφουν κατάκοποι σε μια σκληρή εργασία. Εδώ έγκειται κατά τους εργαζομένους η βασική αιτία των ατυχημάτων. Οι έλεγχοι, τους οποίους θα όφειλε να διενεργεί το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) έχουν σταματήσει τα τελευταία δυο χρόνια, ενώ η ένταξη των εργαζομένων του λιμανιού στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών δεν πραγματώθηκε ποτέ.
Είναι απαραίτητη λοιπόν η άνευ όρων στήριξη του αγώνα των εργαζομένων, αυτών που για τον βιοπορισμό τους εμπλέκονται ως ζωντανή εργασία σε μια από τις μεγαλύτερες λιμενικές εγκαταστάσεις/υποδομές φορτοεκφορτωτικής βιομηχανίας της Μεσογείου, με όρους ουσιαστικά «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων, με όρους που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ίδια τη ζωή τους.
Είναι επιτακτικότατα και ζωτικής σημασίας τα αιτήματα των λιμενεργατών της COSCO, τα οποία διεκδικούν με μαχητικότητα συσπειρωμένοι στο σωματείο τους. Πρόκειται για διεκδικήσεις προστασίας από τους σοβαρούς κινδύνους, που, όπως αποδείχθηκε από τον τραγικό χαμό του συναδέλφου τους, δεν παίρνουν άλλη αναβολή. Τα αιτήματα της απεργίας του Σωματείου ξεκινούν από το μείζον ζήτημα της ασφάλειας των εργαζομένων και φτάνουν ως την υπογραφή συλλογικής σύμβασης:
– Κανένας εργαζόμενος να μην ξαναδουλέψει 12 ώρες και κόντρα βάρδιες.
– Να γίνουν όλες οι απαραίτητες προσλήψεις σε συνεννόηση με το Σωματείο, με πλήρη απασχόληση και εργασιακά δικαιώματα.
– Τέρμα οι εργατικές ομάδες με μόνο 4 άτομα. Να είναι 6, γιατί έχουμε και πολλούς σακατεμένους.
– Άμεση σύσταση Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας με τη συμμετοχή των εργαζομένων.
– Σε κάθε πόστο και ειδικότητα να υπάρχει εκπαίδευση από τους αρμόδιους φορείς.
– Κυρίως ζήτημα είναι τα μηχανήματα που λειτουργούν να είναι τα πλέον ασφαλή.
– Αυτά τα αιτήματα πρέπει να συνδεθούν με την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για να είναι δεσμευτικά, με μόνιμη, σταθερή εργασία με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Επιπλέον, επιτακτική είναι και η ανάγκη διεκδίκησης πλήρους διαφάνειας περί των συμβάσεων που διέπουν το ιδιοκτησιακό και διαχειριστικό καθεστώς στο λιμάνι του Πειραιά.
Από την ειδησεογραφία γνωρίζουμε ότι βασικός ιδιοκτήτης του πακέτου μετοχών του ΟΛΠ σήμερα έχει καταστεί ο κρατικός κολοσσός από την Λ.Δ. Κίνας COSCO.
Βάσει της προσπελάσιμης πληροφορίας, κατ’ απαίτηση της πλευράς του ελληνικού δημοσίου/κυβέρνησης, το όλο πλαίσιο των προσλήψεων και των εργασιακών σχέσεων στο λιμάνι δεν εναπόκειται ευθέως στην COSCO, αλλά στην ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΔΡΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ, με πρώτη και κύρια την Εταιρεία-φούσκα DPort Services https://www.dport.gr/about-us/ , πίσω από την οποία -όπως διαβεβαιώνουν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του λιμανιού- κρύβεται με όρους κατεστημένου κράτους/παρακράτους και η μανιάτικη μαφία, με την γνωστή ιστορία και τις διασυνδέσεις της και το εξ ίσου γνωστό φάσμα οικονομικών, κρατικών, παρακρατικών και ιδεολογικών λειτουργιών της…
Ωστόσο, είναι εντυπωσιακή η συστηματική αποσιώπηση αυτού του καθεστώτος, ουσιαστικοί όροι του οποίου συνδέονται ακριβώς με την δομή και τις λειτουργίες της σκοτεινής DPort Services, η οποία -περιέργως πως- ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΑΠΥΡΟΒΛΗΤΟ. Είναι αναμενόμενο από τους φορείς του κεφαλαίου να επιδιώκουν τέτοιου τύπου συσκότιση του άθλιου καθεστώτος των εργασιακών σχέσεων στο λιμάνι προς συγκάλυψη των εγκληματικών ευθυνών τους.
Όσο πιο ασαφές, αδιαφανές και πολυπλόκαμο είναι το κύκλωμα των εμπλεκόμενων στις εργασιακές σχέσεις των λιμενεργατών, τόσο πιο πολύ διαχέονται οι αρμοδιότητες, οι δικαιοδοσίες και οι ευθύνες, ενώ δυσχεραίνεται, χειραγωγείται και αποπροσανατολίζεται εύκολα ο αγώνας για συλλογικές διεκδικήσεις.
Έχουν και επιπλέον λόγους να στήνουν σκοτεινούς μεσάζοντες τύπου DPort Services οι ιθύνοντες του κατεστημένου, δεδομένων των ιδιοτελών συμφερόντων τους και της ιστορίας του ακροδεξιού κράτους/παρακράτους στον Πειραιά.
Το εργατικό κίνημα και οι φορείς του οφείλουν να διεκδικήσουν πλήρη διαφάνεια σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις, τη θέση και το ρόλο των μεσαζόντων σε αυτές. Δεν μπορεί να θεωρείται κανονικότητα το ότι σχεδόν απουσιάζει κάθε αναφορά στη DPort Services, είτε όπου γίνεται μνεία σε αυτήν, την παρουσιάζουν ως συνέχεια/συνώνυμο ή και «συνεταίρο κατ’ επιλογήν της COSCO», χωρίς διεκδίκηση διαφάνειας, χωρίς αναφορά στο όλο συμβατικό/ρυθμιστικό πλαίσιο. Ποιον εξυπηρετεί αυτή η στάση;
Όχι άλλο εργατικό αίμα στο βωμό του κεφαλαίου!
Μηδενική ανοχή στις αδιαφανείς και εγκληματικές εργασιακές σχέσεις στο λιμάνι και παντού!
Νίκη στον αγώνα των λιμενεργατών του Πειραιά!
* Αν. καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλους της Διεθνούς Σχολής «Η Λογική της Ιστορίας», του «Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας», του Γ.Σ. του Επιστημονικού Συλλόγου «Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό».