Το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), το Ινστιτούτο Θεωρητικών Σπουδών της Χαϊδελβέργης (HITS) και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καρλσρούης ανακοινώνουν ότι ο Καθ. Αλέξανδρος Σταματάκης (Γερμανία), με σημαντική οικονομική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα ηγηθεί των προσπαθειών για τη δημιουργία μιας νέας ερευνητικής κατεύθυνσης στο ΙΤΕ, στον τομέα της Υπολογιστικής Βιοποικιλότητας.
Η νέα ομάδα Υπολογιστικής Βιοποικιλότητας (Biodiversity Computing Group – BCG), η εγκατάσταση της οποιας θα ξεκινήσει στις αρχές του 2023, θα βασίζεται στην τεχνογνωσία του ΙΠ-ΙΤΕ στην ανάπτυξη μεθόδων υπολογιστών υψηλής απόδοσης και πληθυσμιακής γενετικής.
Ο βασικός στόχος του BCG θα είναι να αναπτύξει νέα υπολογιστικά εργαλεία, αλγόριθμους και μοντέλα για την ανάλυση της Βιοποικιλότητας σε ένα ευρωπαϊκό hotspot βιοποικιλότητας, την Κρητη. Για τον λόγο αυτό θα συνεργαστεί στενά με Ερευνητικά Κέντρα στον τομέα της Βιοποικιλότητας, όπως το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, θα δημιουργήσει στενούς δεσμούς με την ερευνητική ομάδα Υπολογιστικής Μοριακής Εξέλιξης στο HITS, καθώς και με το Τμήμα Πληροφορικής του KIT.
“Για να προστατεύσουμε το περιβάλλον μας, είναι απολύτως απαραίτητη η διεθνής συνεργασία και ιδιαίτερα στον τομέα της βιοποικιλότητας. Άλλωστε, θα βρούμε παγκόσμιες λύσεις μόνο εάν διεξάγουμε έρευνα πέρα από τα εθνικά σύνορα”, λέει ο καθηγητής Oliver Kraft, Αντιπρόεδρος Έρευνας στο KIT. “Η έδρα ERA για τον Αλέξανδρο Σταματάκη τιμά τα εξαιρετικά του επιτεύγματα στην έρευνα. Με την τεχνογνωσία του, όχι μόνο ενισχύει την έρευνα για τη βιοποικιλότητα στην Ελλάδα, αλλά και τη διεθνή δικτύωση με ιδρύματα όπως το KIT και το HITS”.
“Η Έδρα ERA για τον διευθύντη μιας από τις ερευνητικές ομάδες μας, Αλέξανδρο Σταματάκη, αποτελεί μια περαιτέρω απόδειξη του εξέχοντα ρόλου του στα σύνορα μεταξύ βιολογίας και επιστήμης των υπολογιστών”, δήλωσε η Frauke Gräter, επιστημονική διευθύντρια του HITS. “Συγκαταλέγεται εδώ και χρόνια στους ερευνητές με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως και τα υπολογιστικά προγράμματα για την ανάλυση μοριακών δεδομενων (DNA) που έχει αναπτύξει με την ομάδα του είναι από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα στον κοσμο. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τους Έλληνες εταίρους.”
“Είμαι στην ευχάριστη θέση να επιστρέψω στο ΙΤΕ και στην Κρήτη, όπου πραγματοποίησα τα πρώτα μεταδιδακτορικά μου ερευνητικά βηματα πριν από 16 χρόνια. Ανυπομονώ να διεξαγάγω διεπιστημονική έρευνα με τα εξαιρετικά ινστιτούτα του ΙΤΕ, αλλά και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) και του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)” είπε ο Καθ. Σταματάκης, ο οποίος συνέχισε: “Είμαι επίσης ευγνώμων στο KIT και στη διεύθυνση του HITS που υποστήριξε πλήρως αυτή την προσπάθεια και θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την ερευνητική ομάδα Υπολογιστικης Μοριακής Εξέλιξης στο HITS για να ενισχύσει την υπολογιστική έρευνα για τη βιοποικιλότητα στην Ελλάδα, την πρόληψη του brain drain και την εμβάθυνση των θεσμικών δεσμών”.
Οι σχέσεις όμως του Αλέξανδρου Σταματάκη με τα κρητικά ερευνητικά ιδρύματα συνεχίστηκαν και μετά το μεταδιδακτορικό του. Διοργανώνει κάθε δύο χρόνια θερινό σχολείο για την υπολογιστική μοριακή εξέλιξη στο ΕΛΚΕΘΕ Κρήτης, χρηματοδοτούμενο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Μοριακή Βιολογίας (ΕΜΒΟ) και το HITS, για πάνω από δέκα χρόνια.
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Πληροφορικης του ΙΤΕ, Καθ. Δημήτρης Πλεξουσάκης χαιρέτισε τη νέα δραστηριότητα και πρόσθεσε: “Η Υπολογιστική Βιοποικιλότητα θα ενισχύσει την ικανότητα του Ινστιτούτου μας να αναπτύσσει και να εφαρμόζει τεχνολογίες μεγάλων δεδομένων σε έναν τομέα που υπόσχεται την αντιμετώπιση των σύγχρονων παγκόσμιων προκλήσεων. Η νέα δραστηριότητα συμπληρώνει τις τρέχουσες δραστηριότητες στον τομέα της Βιοπληροφορικής και αναμένεται να προσφέρει συναρπαστικά νέα αποτελέσματα και πρόσφορο έδαφος για συνεργασίες με διάφορα εργαστήρια του Ινστιτούτου Πληροφορικής αλλά και του ΙΤΕ γενικότερα. Προσβλέπω με χαρά στην έλευση του Καθ. Σταματάκη ως κατόχου της έδρας ERA στο Ινστιτούτο μας και στην έναρξη της συνεργασίας με το KIT και το HITS.”
Ο Διευθυντής και Πρόεδρος του ΔΣ του ΕΛΚΕΘΕ, Δρ. Αντώνης Μαγούλας, υπογράμμισε: “Είμαστε πολύ χαρούμενοι που ο μακροχρόνιος συνοδοιπόρος και συνάδελφός μας Α. Σταματάκης θα μετακομίσει στην Κρήτη και θα εμπλουτίσει τα έργα έρευνας και ανάλυσης δεδομένων για τη Βιοποικιλότητα στο ΕΛΚΕΘΕ από την υπολογιστική του οπτική γωνία για τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας. Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η εξέλιξη θα ενισχύσει ουσιαστικά την ερευνητική ικανότητα του ΕΛΚΕΘΕ στους τομείς της φυλογένεσης, της πληθυσμιακής γενετικής και γονιδιωματικής και της πληροφορικής της βιοποικιλότητας. ”
Κατά την περίοδο της επόμενης πενταετίας, το BCG θα χρηματοδοτηθεί με συνολικά 2,4 εκατ. ευρώ. Το έργο θα χρηματοδοτήσει αρκετούς μεταδιδακτορικούς ερευνητές και διδακτορικούς φοιτητές που θα διεξάγουν έρευνα πάνω σε όλες τις πτυχές της υπολογιστικής βιοποικιλότητας, καλύπτοντας θέματα όπως η εξέλιξη των ιών, η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων και η αξιολόγηση της αβεβαιότητας στις αναλύσεις δεδομένων Βιοποικιλότητας. Περαιτέρω, θα χρηματοδοτήσει τον Καθ. Αλέξανδρο Σταματάκη που θα εργάζεται μόνιμα στην Κρήτη, καθ’ολη τη διάρκεια του έργου.