του Γιώργου Μητραλιά
Μπορεί τα ελληνικά ΜΜΕ να μην λένε σχεδόν ούτε λέξη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Γαλλία δεν συγκλονίζεται, αυτές τις μέρες, από τη μεγαλύτερη κοινωνική της έκρηξη των τελευταίων αρκετών δεκαετιών! Συγκεκριμένα, οι διαδηλώσεις της Τρίτης 31 Ιανουαρίου ενάντια στη συνταξιοδοτική (αντι)μεταρρύθμιση του Μακρόν, ήταν οι μαζικότερες που έχουν γίνει στη χώρα εδώ και 30 χρόνια (συνολικά 2,5 εκατομμύρια διαδηλωτές), μεγαλύτερες ακόμα και από εκείνες της ιστορικής νικηφόρας κινητοποίησης διαρκείας του 1995, που επιτάχυνε τότε την πτώση του Σιράκ! Και αυτό όχι επειδή το λένε τα εργατικά συνδικάτα και η αριστερά, αλλά, σύμφωνα με την εκτίμηση του αριθμού των διαδηλωτών που έδωσε στη δημοσιότητα η ίδια η κυβέρνηση του προέδρου Μακρόν και η αστυνομία της!
Αν λοιπόν λάβουμε υπόψην και ότι οι πάντες διαπιστώνουν πως δεν είμαστε παρά στην αρχή μιας κοινωνικής έκρηξης που είναι “καταδικασμένη”να ριζοσπαστικοποιηθεί και να διαρκέσει, τότε μπορούμε ίσως να αντιληφθούμε τις ιστορικές διαστάσεις των γεγονότων που διαδραματίζονται και θα διαδραματιστούν στη Γαλλία. Σε αυτή τη Γαλλία που, ας μην το ξεχνάμε, είναι εδώ και μερικούς αιώνες, το μόνιμο κοινωνικό και επαναστατικό “βαρόμετρο” ολάκερης της Ευρώπης…
Όμως, τι κάνει την παρούσα γαλλική κοινωνική έκρηξη να είναι τόσο ξεχωριστή και τόσα πολλά υποσχόμενη; Κατ’αρχήν, είναι τα (πρωτόγνωρα) ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Συγκεκριμένα, είναι η ενότητα όλων των εργατικών συνδικάτων, γεγονός που είχαμε να δούμε εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Και δεν είναι μόνον ότι αποφασίζουν από κοινού οι ταξικές εργατικές συνομοσπονδίες όπως η ιστορική CGT και τα πολύ πιο νεαρά και ριζοσπαστικά SUD μαζί με την παραδοσιακά μετριοπαθέστατη CFDT. Είναι και ότι μαζί τους συναποφασίζουν και φυσικά μετέχουν μαζικά στις απεργίες και στις διαδηλώσεις, τα συνδικάτα που οργανώνουν στελέχη επιχειρήσεων, αλλά και ειδικές κατηγορίες μισθωτών. Είναι ότι εντυπωσιάζει η διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Και ότι από κοντά, μετέχουν αγωνιστικά και στηρίζουν πλήθος άλλων συνδικάτων και επαγγελματικών ενώσεων, από τους αγρότες της Αγροτικής Συνομοσπονδίας μέχρι τους αρτοποιούς της Γαλλίας που χρεωκοπούν καθώς μαστίζονται από πρωτοφανή κρίση, και προβλέπεται να κλείσουν οι μισοί μέχρι τον προσεχή Μάρτη-Απρίλη! Και φυσικά, είναι ότι η γαλλική κοινή γνώμη υποστηρίζει τις κινητοποιήσεις και είναι σταθερά (σε ποσοστά 70%-80%) κατά της (αντι)μεταρρύθμισης του Μακρόν, ενώ ο ίδιος βλέπει την ήδη φτωχή δημοτικότητά του να καταρρέει από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Είναι επίσης, ότι γινόμαστε μάρτυρες του -αδιανόητου πριν από 20-30 χρόνια- φαινομένου ότι οι πιο μαζικές διαδηλώσεις γίνονται στην επαρχία, στις μικρομεσαίες πόλεις, και ακόμα περισσότερο στις κωμοπόλεις των 10.000-20.000 κατοίκων, που παραδοσιακά ψηφίζουν δεξιά! Τόσο στις πρώτες κινητοποιήσεις στις 19 Ιανουαρίου, όσο και σ’εκείνες 11 μέρες αργότερα, υπήρξαν πάμπολλες περιπτώσεις επαρχιακών πόλεων 10.000-30.000 κατοίκων, όπου οι διαδηλώσεις συγκέντρωσαν το 1/4 ή ακόμα και το 1/3 του πληθυσμού τους. Και αυτό μάλιστα σε όλη τη Γαλλία…
Και είναι τέλος, ότι πέρα από τις λίγο-πολύ γνωστές πρωτοπορίες και τα μέλη των εργατικών συνδικάτων, σε αυτές τις διαδηλώσεις μετέχουν άνθρωποι κάθε ηλικίας και κάθε επαγγέλματος και απασχόλησης, καθώς και εκείνοι, οι πάρα πολλοί, που κατεβαίνουν σε διαδήλωση για πρώτη φορά στη ζωή τους, οι λεγόμενοι (νέος όρος) “πρωτο-διαδηλωτές”. Όμως, τι προδίδουν και πώς εξηγούνται όλα αυτά τα πρωτοφανή γεγονότα; Καταρχήν, προδίδουν αυτό που είναι πασίγνωστο στην Γαλλία του Μακρόν: το τρομακτικό μίσος που τρέφει η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών για τον πρόεδρο της χώρας και το σινάφι του. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με κάποια αντιπάθεια ή έστω με το γνωστό μας αντιπολιτευτικό μένος. Εδώ πρόκειται για ένα αβυσσαλέο μίσος που τροφοδοτεί μόνιμα η αλαζονεία του φαντασμένου και εγωπαθούς νεοφιλελεύθερου προέδρου-μονάρχη που συνηθίζει να ταπεινώνει τους “υπηκόους” του, και το οποίο μίσος βρίσκει τώρα τη χρυσή ευκαιρία για να εκδηλωθεί κεντρικά σε μια κοινωνική έκρηξη που έχει επιπλέον πάρα πολλές πιθανότητες γενίκευσης και νικηφόρας κατάληξης. Και αυτό καθώς μάλιστα αφορά ένα ζήτημα υπαρξιακών διαστάσεων, όπως είναι η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 χρόνια, γεγονός που μεταφράζεται στο ευρηματικό αλλά και μακάβριο σύνθημα των σημερινών διαδηλωτών “metro-boulot-tombeau”, δηλαδή “μετρό-δουλειά-τάφος”. Αλλά και στο αγωνιστικό και τόσο εύγλωττο συμπέρασμα τους, στο ακόμα πιο ευρηματικό λογοπαίγνιο “Tu nous mets 64-on te mai68”. Δηλαδή, “εσύ μας βάζεις 64, εμείς σου βάζουμε Μάης 68”…
Τι κάνει όμως όλους -ακόμα και τους δεξιούς- σχολιαστές και “αναλυτές” να πιστεύουν ότι δεν είμαστε ακόμα παρά στην αρχή της κοινωνικής κινητοποίησης, και ότι αυτή θα κλιμακωθεί και θα ριζοσπαστικοποιηθεί. Καταρχήν, είναι όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που αναφέραμε εντελώς συνοπτικά, δηλαδή η σπάνια ποιότητά της. Είναι όμως και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ίδιου του Μακρόν και της κυβέρνησης της πρωθυπουργού του Ελιζαμπέτ Μπορν, που τους κάνουν ούτε να θέλουν ούτε να μπορούν πια να κάνουν την παραμικρή ουσιαστική παραχώρηση. Ειδικά ο Μακρόν γνωρίζει πολύ καλά ότι οποιαδήποτε υποχώρηση του θα σήμαινε το τέλος του, και γι’αυτό δείχνει και λέει ότι είναι αποφασισμένος να μην κάνει βήμα πίσω στα 64 χρόνια της αντιμεταρρύθμισης του που “δεν είναι διαπραγματεύσιμα”.
Το αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, είναι ότι στο δεξιότατο γαλλικό αστικό κατεστημένο αρχίζει να πνέει άνεμος πανικού, καθώς όλο και πιο πολλοί παράγοντες του (ΜΜΕ, ποικίλες ελίτ, πολιτικοί,,,) ακόμα και η γαλλική εργοδοσία, δείχνουν να τραβάνε κυριολεκτικά τα μαλλιά τους με τον “ανεύθυνο πρόεδρο” που “οδηγεί τη χώρα κατευθείαν στον τοίχο”, με εντελώς αβέβαιη κατάληξη. Άμεση συνέπεια είναι ότι ακόμα και βουλευτές του προεδρικού κόμματος -που πολιορκούνται από τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους τους- αρχίζουν να κάνουν νερά και να απειλούν ότι θα μπορούσαν να μην ψηφίσουν το διαβόητο νομοσχέδιο σε ένα γαλλικό Κοινοβούλιο όπου -ας μην το ξεχνάμε- ο Μακρόν και το κόμμα του είναι μειοψηφία και χρειάζονται επιτακτικά την υποστήριξη των βουλευτών της παραδοσιακής δεξιάς των Ρεπουμπλικάνων (LR, το κόμμα του Σαρκοζί) που και αυτοί δείχνουν να μην είναι πια τόσοι σίγουροι σύμμαχοι…
Το συμπέρασμα είναι ότι οι συνθήκες που διαμορφώνονται είναι περίπου ιδανικές για την κλιμάκωση και ριζοσπαστικοποίηση του ιστορικού ξεσπάσματος της γαλλικής κοινωνίας, που μπορεί εξάλλου να καυχηθεί και για μια πρόσθετη και καθόλου αμελητέα παράπλευρη πολιτική επιτυχία: την εξόφθαλμη απομόνωση της Κας Λε Πεν και του ακροδεξιού κόμματος της, που απέχει επιδεικτικά από τις κινητοποιήσεις. Όμως, κοινή είναι η διαπίστωση ότι η παραπέρα ανάπτυξη, γενίκευση και ριζοσπαστικοποίηση του θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτό που ο ίδιος ο Μακρόν φοβάται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: την ενίσχυση του μαζικού κινήματος από τη νεολαία των γυμνασίων και των πανεπιστημίων, που κάνει ήδη τα πρώτα της βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, μπλοκάροντας σχολές, κάνοντας καταλήψεις σε σχολεία και οργανώνοντας γενικές συνελεύσεις που αποφασίζουν δημοκρατικά για τη συνέχεια του αγώνα.
Λοιπόν, προσοχή στη Γαλλία που αρχίζει να μοιάζει με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί. Ήδη τις αμέσως επόμενες μέρες αρχίζουν απεργίες και μπλοκαρίσματα σε διυλιστήρια, συγκοινωνίες και άλλες υπηρεσίες δημόσιας ωφέλειας που μπορεί να έχουν για αποτέλεσμα την αρχή παράλυσης της χώρας. Τα επόμενα ραντεβού στους δρόμους της Γαλλίας, που αποφάσισαν από κοινού τα εργατικά συνδικάτα, είναι για τις 7 και 11 Φεβρουαρίου. Χωρίς αμφιβολία, κάτι πολύ μεγάλο αρχίζει ήδη να διαγράφεται στον κοινωνικό ορίζοντα της Γαλλίας του 1791, της Κομμούνας και του Μάη ‘68…
Σημείωση
1. Μια γεύση από τις διαδηλώσεις της 31ης Ιανουαρίου, δίνουν τα βίντεο και οι φωτογραφίες και τα (χιουμοριστικά) σχόλια από όλη τη Γαλλία που έστειλαν οι απλοί πολίτες και φιλοξενεί το twitter : https://twitter.com/hashtag/