Αντιμέτωποι με το «ηλεκτρονικό σφυρί» θα βρεθούν πλέουν σύντομα εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες ύστερα από το «πράσινο φως» που άναψε χθες βράδυ η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στους servicers προκειμένου να μπορούν πραγματοποιούν πλειστηριασμούς για λογαριασμό των funds.
Όπως εξηγούν πηγές με γνώση της διαδικασίας, οι δανειολήπτες χάνουν πλέον το νομικό επιχείρημα, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να ανακόψουν τους πλειστηριασμούς, αφού ακόμη και εκείνοι που κέρδισαν στο επίπεδο του Εφετείου πλέον κινδυνεύουν να βρεθούν εκ νέου αντιμέτωποι με την διαδικασία του πλειστηριασμού. Κι αυτό γιατί οι servicers θα μπορούν είτε να συνεχίσουν είτε να επανεκκινήσουν τις νομικές ενέργειες, έχοντας πλέον ένα δυνατό «χαρτί» στα χέρια τους που δεν είναι άλλο την οριστική απόφαση του Αρείου Πάγου.
Οι επιλογές
Σε κάθε περίπτωση, οι δανειολήπτες και δη, όσοι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων, προκειμένου να προστατεύουν τα περιουσιακά τους στοιχεία από ενδεχόμενο πλειστηριασμό έχουν τις εξής επιλογές:
1) Να υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση των οφειλών τους, χρησιμοποιώντας είτε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων είτε τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε προσφάτως ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταικούρας, μέσω του επίμαχου εργαλείου έχουν κάνει ρυθμίσεις περισσότεροι από 3.320 οφειλέτες, με οφειλές, ύψους 1,08 δισ. ευρώ, προς το Δημόσιο και τους χρηματοδοτικούς φορείς, ενώ το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογούνται αλλαγές, οι βασικότερες εκ των οποίων είναι αφενός, η μείωση του επιτοκίου των ρυθμίσεων του Δημοσίου από 5% σε 3%, με, ταυτόχρονη, κατάργηση και του πέναλτι προεξόφλησης και αφετέρου, η υποχρεωτικότητα, τόσο για τους πιστωτές όσο και για τους οφειλέτες, της αιτιολόγησης γιατί δεν κάνουν αποδεκτή την πρόταση ρύθμισης που παράγει αυτόματα ο μηχανισμός μέσω αλγορίθμου, με τη δικαιολογία της απόρριψης να αναρτάται δημόσια μέσα στην πλατφόρμα.
2) Να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα. Η πλατφόρμα θα δέχεται αιτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια των 15 μηνών που είναι σε ισχύ το επίμαχο πρόγραμμα – μέχρι δηλαδή να τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο Φορέας. Όπως επισημαίνεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), όταν η επιβολή της κατάσχεσης ή η κήρυξη της πτώχευσης λάβει χώρα σε μεταγενέστερο χρόνο από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας το περιθώριο υποβολής της αίτησης είναι εντός 60 ημερολογιακών ημερών από την ημέρα αυτή. Βάσει του προγράμματος οι δανειολήπτες δικαιούνται:
- Κρατική επιδότηση έως 80% της δόσης του στεγαστικού δανείου της κύριας κατοικίας, από 70 ευρώ έως 210 ευρώ μηνιαίως.
- Αναστολή μέτρων των πιστωτών για την κύρια κατοικία (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).
3) Να λάβουν τη 2η Ευκαιρία, με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας τους, διεκδικώντας την επανάκτηση της κυριότητας του ακινήτου από τον Φορέα, ο οποίος θα τεθεί σε λειτουργία εντός του τρέχοντος έτους. Εφόσον ένας ευάλωτος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει τις οφειλές του, τότε έχει τη δυνατότητα να προβεί στη διαδικασία της απαλλαγής οφειλών, ήτοι να διαγράψει όλες τις οφειλές του, με, ταυτόχρονη, ρευστοποίηση (δηλαδή, απώλεια) της ιδιοκτησίας της περιουσίας του, έτσι ώστε να λάβει τη 2η Ευκαιρία. Ακολούθως, ένας ιδιωτικός Φορέας αγοράζει την πρώτη κατοικία του και του την επαναμισθώνει (δηλαδή, ενοικιάζει) για 12 έτη, με τον οφειλέτη να διατηρεί το δικαίωμα επαναγοράς της στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση που φέρεται να έλαβαν οι πέντε ενδιαφερόμενοι (Bain, Cristofferson, Fortress, KAICAN και LCM Capital) για την απόκτηση του Φορέα, αυτός θα μπορούσε να καλύψει περί τους 136.000 ευάλωτους δανειολήπτες, με «κόκκινες» οφειλές που ξεπερνούν τα 11,3 δισ. ευρώ.
Τι απαντούν οι Servicers
Οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων (servicers) πάντως, δοθείσης ευκαιρίας ξεκαθαρίζουν πως οι πλειστηριασμοί δεν είναι αυτοσκοπός, γεγονός που αποδεικνύεται από τα στοιχεία για τις ρυθμίσεις. Σύμφωνα με αυτά, το συνολικό υπό διαχείριση ρυθμισμένο χαρτοφυλάκιο δανείων και απαιτήσεων υπό διαχείριση ξεπερνά τα 27 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 590.000 δανειολήπτες, ενώ την τελευταία τριετία έχουν επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα ρυθμισμένα δάνεια, συνολικού ύψους άνω των οκτώ δισ. ευρώ (115.000 δανειολήπτες). Όσον αφορά στα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, αυτά αντικατοπτρίζουν μόλις το 17% των ανακτήσεων έναντι ποσοστού άνω του 83% που αφορούν σε διμερείς ρυθμίσεις (στοιχεία 2020-2022). Για το πρώτο εξάμηνο του 2023, μάλιστα, στοχεύουν σε ρυθμίσεις και διευθετήσεις δανείων, ύψους 3,2 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας «ταχύτητες» κατά 30% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.