H κακή κατάσταση των σιδηροδρομικών γραμμών και τα μεγάλα προβλήματα ασφάλειας ήταν γνωστά σε όλους τους αρμοδίους εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο, καθώς τον Απρίλιο του 2022, παραιτήθηκε από την θέση του ο ο πρόεδρος της επιτροπής ETCS, η οποία είναι αρμόδια για τα έργα σηματοδότησης και ασφάλειας στο σιδηροδρομικό δίκτυο, Χρήστος Κατσιούλης. Προειδοποιήσεις απηύθυναν συνεχώς και οι εργαζόμενοι: «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις». Ενώ λίγες μόνο ώρες πριν την τραγωδία, ο Πρόεδρος των Μηχανοδηγών, Κώστας Γενηδουνιάς σχολίαζε με ανάρτησή του την προγραμματισμένη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκης στο Κέντρο Τηλεδιοίκησης – Σηματοδότησης στη Θεσσαλονίκη, καταγγέλλοντας ότι ούτε η τηλεδιοίκηση, ούτε η σηματοδότηση λειτουργεί στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Βορείου Ελλάδας.
Στην δισέλιδη επιστολή του ο κ.Κατσιούλης, κατέγραφε την ημιτελή συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου και έκρουε κώδωνα κινδύνου για την ασφάλεια, αναφέροντας ότι συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου, στο οποίο θα γίνεται «κυκλοφορία τρένων με 200 km/h, χωρίς σε αυτό να υπάρχει καμία ένδειξη της κατάστασης της γραμμής, ακόμα και θραύση αυτής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων».
Συγκεκριμένα στην επιστολή του τότε ο κ. Κατσιούλης διαφωνούσε στα εξής:
- Στη μη τήρηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 και του τρόπου υλοποίησης του ETCS στα τμήματα Αχαρνές – Οινόη, Δομοκός — Λάρισα και Λάρισα — Πλατύ, διότι καταργούνται συμβατικά δρομολόγια και συμβατικές ενδείξεις φωτοσημάτων.
- Στη μη τήρηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 με την αναίτια αποξήλωση των εν λειτουργία (χρηματοδοτούμενων με ευρωπαϊκά κονδύλια) υφιστάμενων συστημάτων αλληλεξάρτησης στους Σ. Σ.Τανάγρα, Ελεώνα, Θήβα, Σφίγγα, Αλίαρτο, Αλαλκομενές, Λιβαδειά, Δαύλεια και την αντικατάστασή τους με ένα σύστημα αλληλεξάρτησης, διότι επιφέρουν τεράστιες καθυστερήσεις στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
- Στην κακοδιαχείριση της σύμβασης ανάταξης της σηματοδότησης στο τμήμα Δομοκός — Λάρισα και τις τεράστιες καθυστερήσεις που αυτή ακόμα επιφέρει στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
- Στη μη τήρηση του συμβατικού αντικειμένου της σύμβασης 717 στο τμήμα Οινόη — Τιθορέα με την κατάργηση της συμβατικά προβλεπόμενης τμηματοποίησης της γραμμής και την αντικατάσταση των συμβατικά προβλεπόμενων κυκλώματων γραμμής με μετρητές αξόνων, διότι με την υλοποίηση του ETCS θα επιτρέπεται η κυκλοφορία των τρένων στο εν λόγω τμήμα με 200Κm/h, χωρίς σε αυτό να υπάρχει καμία ένδειξη της κατάστασης της γραμμής, ακόμα και θραύση αυτής’ με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων.
- Και στις δεσμεύσεις προς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προς την αποπεράτωση του ETCS τον Οκτώβριο του 2022, δεδομένου ότι η παράταση της σύμβασης ανάταξης της σηματοδότησης (Σ.717) λήγει το Μάιο του 2022, χωρίς να έχει σημειωθεί πρόοδος στην εξέλιξή της».
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι προειδοποιήσεις των εργαζομένων στον σιδηρόδρομο. Η συνδικαλιστική οργάνωση ΔΕΣΚ-Σ (Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση Σιδηροδρόμων) είχε προειδοποιήσει με σχετικές ανακοινώσεις.
Η πιο χαρακτηριστική εξ αυτών δόθηκε στη δημοσιότητα μόλις στις 7 Φεβρουαρίου του 2023, με τη ΔΕΣΚ-Σ να στηλιτεύει την έλλειψη μέτρων προστασίας «στην ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων» επ’ αφορμή δύο ατυχημάτων που είχαν σημειωθεί στις αμαξοστοιχίες 51 και 61.
«Είναι πλέον εξοργιστικό αυτά να αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και να μην παίρνεται κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μη δρομολογείται καμία βελτίωση στην υποδομή και λειτουργία, να μην ελέγχονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και να μην αναζητούνται ευθύνες» σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Και προστίθεται: «Όπως οι προηγούμενες κυβερνήσεις έτσι και η σημερινή έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την ασφαλή μετακίνηση των πολιτών. Αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος.
Ενώ λίγες μόνο ώρες πριν την τραγωδία, ο Πρόεδρος των Μηχανοδηγών, Κώστας Γενηδουνιάς σχολίαζε με ανάρτησή του την προγραμματισμένη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκης στο Κέντρο Τηλεδιοίκησης – Σηματοδότησης στη Θεσσαλονίκη, καταγγέλλοντας ότι ούτε η τηλεδιοίκηση, ούτε η σηματοδότηση λειτουργεί στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Βορείου Ελλάδας.
«Ο Κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί αύριο στο Κέντρο τηλεδιοίκησης – σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου βορείου Ελλάδος διαβάζω μόλις σε site. Μπορεί κάποιος να μας πει που είναι και που λειτουργεί η σηματοδότηση & τηλεδιοικηση στην βόρεια Ελλάδα ; Προς Δράμα δεν υπάρχει, μετά το Πλατύ, προς Φλώρινα μονή γραμμή, ενώ προς Αθήνα όλα σβηστά, μετά το τχ1 κόκκινο, σε λειτουργία η Σίνδος, η γραμμή προς Στρυμώνα ζούγκλα. Στην φωτό, οι ετοιμασίες.. Ρε τι ζούμε;», σημείωνε ο κ. Γενηδουνιάς.