«Ο Μακρόν συμπεριφέρεται σαν βασιλιάς. Δεν ακούει. Τον ψήφισα στον δεύτερο γύρο κυρίως γιατί ήθελα να καταψηφίσω κάποιον άλλο», λέει ο Αμπντέλ Γιουσφί, ένας 55χρονος εργάτης στην αυτοκινητοβιομηχανία, ο οποίος κατέβηκε σε όλες τις διαδηλώσεις που οργάνωσαν τα γαλλικά συνδικάτα .
Ο Αμπντέλ Γιουσφί διαφωνεί με τα έκτροπα, αλλά ανήκει σε μιαν άλλη γενιά. Στους δρόμους των γαλλικών πόλεων συναντήθηκαν αυτή τη φορά ο Αμπντέλ Γιουσφί, αλλά και ο 18χρονος Αντριέν, που δηλώνει «εξοργισμένος» από όσα άκουσε στη συνέντευξη Μακρόν. Ο Αντριέν δεν υιοθετεί τις βίαιες αντιδράσεις των συνομήλικων του, αλλά πιστεύει πως «είναι αναπόφευκτα εδώ που έχει φτάσει η αντιπαράθεση».
Protesters angry at French President Emmanuel Macron are continuing scattered actions on Friday following mass demonstrations the previous day. Over 450 protesters were arrested as some 300 demonstrations drew more than a million people nationwide. https://t.co/RzUlPfASAX
— The Associated Press (@AP) March 24, 2023
Η οργή για τη νέα «Μαρία Αντουανέτα»
Η γαλλική κοινωνία εμφανίζεται στη συντριπτική πλειοψηφία θυμωμένη με την στάση του Μακρόν. Γι αυτό οι Γάλλοι αισθάνονται δικαιωμένοι από το γεγονός ότι ο Γάλλος πρόεδρος υποχρεώθηκε να τηλεφωνήσει στον βασιλιά Κάρολο για να αναβάλει την επίσκεψή του στο Παρίσι.
French President Emmanuel Macron says “common sense and friendship” led to the cancellation of King Charles III’s upcoming visit due to the anti-government protests in France. https://t.co/0FNVMlutnv
— The Associated Press (@AP) March 24, 2023
Ένας πρόεδρος με ύφος Λουδοβίκου, που δηλώνει θαυμαστής της βρετανικής μοναρχίας, επρόκειτο να υποδεχτεί τον βασιλιά Κάρολο στην πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό αφότου ανέβηκε στον θρόνο. Ο πρόεδρος είχε προγραμματίσει ένα δείπνο προς τιμή του βρετανικού βασιλικού ζεύγους στις Βερσαλλίες, στο παλάτι των Γάλλων βασιλιάδων, αλλά κάποιοι σύμβουλοι του είπαν πως η εικόνα θα χειροτέρευε τα πράγματα. Θα έδινε την εικόνα της Μαρίας Αντουανέτας, που ενώ η γαλλική κοινωνία έβραζε εκείνη ζούσε στον κόσμο της. Ο Μακρόν θα είχε την τύχη της Μαρίας Αντουανέτας, ίσως αυτός ήταν ο λόγος που οι σύμβουλοί του τον έβαλαν να σηκώσει το τηλέφωνο και να ζητήσει την αναβολή της βασιλικής επίσκεψης.
«Ταπείνωση», έγραψαν οι Βρετανοί αναλυτές. «Φοβήθηκαν ότι το λαμπερό δείπνο στις Βερσαλλίες θα επιδείνωνε την κατάσταση», σχολίασε η Le Monde. «Οι ακτιβιστές στη Γαλλία έβαλαν στόχο το βασιλικό ταξίδι», αποφάνθηκε η Sun. «Ο ντροπιασμένος Μακρόν φοβήθηκε τον συμβολισμό της Μαρίας Αντουανέτας», κατά τη Daily Mail, που υπενθύμισε ότι ο Βρετανός μονάρχης ήθελε να γίνει το ταξίδι γιατί πιστεύει πως «δεν πρέπει να υποκύπτεις στον όχλο». Οι βασιλιάδες, με ή χωρίς εισαγωγικά, τελικά έλκουν την καταγωγή τους από κάποια … Μαρία Αντουανέτα.
Γιατί έφτασε στην «ταπείνωση»
Η δυσάρεστη – για τον Μακρόν – τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα είναι αποτέλεσμα της δικής του πολιτικής – και μόνο. Έδωσε μια συνέντευξη Τύπου υποτίθεται για να κατευνάσει τις αντιδράσεις και τελικά με την εμμονή του σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού πυροδότησε περισσότερες αντιδράσεις.
Η αντιπολίτευση του καταλογίζει αλαζονεία και εμμονή. Τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση συντάχθηκαν με την προεδρική επιλογή και έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση – ένδειξη ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία μάλλον δεν έχει επαφή με την κοινωνία. Η αντιπολίτευση δείχνει αποφασισμένη για πολιτική σύγκρουση μέχρις εσχάτων. Αλλά κι αυτή δεν υπολόγισε πως πέρα από τις συντεταγμένες δυνάμεις υπάρχουν και οι ομάδες που δρουν καταδρομικά. Είναι η γενιά που δεν έχει τίποτα να χάσει , αντίθετα έχει πολλά να πει (με τον τρόπο της, που συνήθως είναι αντισυμβατικός).
Ο 28χρονος Αξέλ, δικηγόρος, κατεβαίνει στις πορείες και λέει πως «δεν είναι έκπληξη η τροπή που παίρνουν τα πράγματα». Αν και το μπλοκ με το οποίο διαδήλωσε ήταν απολύτως συντεταγμένο, περίμενε πως τελικά κάποιοι άλλοι θα ξεσπούσαν. Ο Αξέλ λέει ότι το κίνημα θα συνεχιστεί και φοβάται «ότι υπάρχουν κίνδυνοι για ατυχήματα… γιατί βλέπουμε πολλούς νέους ανθρώπους που δείχνουν διαδηλωτές που κατεβαίνουν για πρώτη φορά στον δρόμο».
Ο Αξέλ ελπίζει ότι τη λύση θα δώσει το Συνταγματικό Συμβούλιο, που θα κρίνει τη συνταγματικότητα της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, του Εμανουέλ Μακρόν.
Ριζοσπαστικοποίηση
Αλλά όποια κι αν είναι η απόφαση του Συνταγματικού Συμβουλίου, τόσο η κυβέρνηση και ο Μακρόν, όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιλαμβάνονται ότι κάτι άλλο συμβαίνει στη γαλλική κοινωνία.
Ο γενικός γραμματέας του μετριοπαθούς συνδικάτου CFDT, Λοράν Μπερζέρ ζήτησε «μη βίαιες» εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για να μην στραφεί η κοινή γνώμη κατά του κινήματος.
Όμως ο ομόλογός του της σκληροπυρηνικής συνδικαλιστικής ένωσης CGT, Φιλίπ Μαρτίνες, προειδοποίησε ότι ο Μακρόν με την στάση του «έριξε ένα μπιτόνι βενζίνης στη φωτιά». Ούτε ο Μαρτίνες εγκρίνει το ξέσπασμα των νέων. Αλλά δεν μπορεί και να τους ελέγξει.
Η νεολαία βγήκε στους δρόμους με αφορμή το συνταξιοδοτικό, αλλά δεν ενοχλείται από αυτή καθ εαυτή την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 62 στ 64 έτη. Οι νέοι αμφισβητούν όλο το οικοδόμημα μέσα στο οποίο μεγαλώνουν, ακριβώς επειδή δεν βλέπουν κάτι στον ορίζοντα που να τους εμπνέει.
«Ο πρόεδρος δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα», λέει ο 19χρονος Τζον Ρος Μερό, και επιρρίπτει στον Μακρόν την ευθύνη για το ξέσπασμα της βίας. «Οι άνθρωποι απαντούν στις ιδέες με ιδέες και αντιδρούν στη βία με την βία», προσθέτει, «υπάρχει πραγματικός θυμός. Πολλοί δεν έχουν τίποτα άλλο να κάνουν»… Κι ίσως κάποιοι φορέσουν και πάλι κίτρινα γιλέκα και αρχίσουν να δίνουν ραντεβού στις πλατείες.