Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγαν οι New York Times, όλο και περισσότεροι νεαροί Κινέζοι αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τις καλοπληρωμένες δουλειές τους και να στραφούν στις χειρονακτικές εξαιτίας της τρομερής πίεσης.
Τα κοινά στάνταρ για τους Κινέζους είναι απλά: άριστοι βαθμοί στο σχολείο, καλό Πανεπιστήμιο, καλοπληρωμένη δουλειά. Το ίδιο ίσχυε και για τη Λορέτα Λιου, η οποία το 2018 αποφοίτησε από ένα κορυφαίο Πανεπιστήμιο της Κίνας και ξεκίνησε να εργάζεται ως γραφίστρια σε εταιρίες μεγάλου κύρους με υψηλές απολαβές.
Όπως εξομολογείται και η ίδια: «Κουράστηκα να ζω έτσι. Αισθανόμουν πως αυτή η δουλειά δεν μου προσέφερε κάτι». Στην προηγούμενή της δουλειά η Λιου είχε ελάχιστη καλλιτεχνική ελευθερία και συχνά εργαζόταν υπερωρίες, πράγμα που κόστιζε στην ψυχική και σωματική της υγεία: «Έτσι σκέφτηκα πως δεν αξίζει να το περνάω όλο αυτό». Αφού παραιτήθηκε έπιασε δουλειά ως groomer σκύλων.
Η Λιου είναι μέρος ενός κινήματος που έχει ξεκινήσει καιρό στην Κίνα. Οι νέοι ανταλλάσσουν τις δουλειές του «λευκού κολάρου» (όπως αποκαλούνται οι δουλειές γραφείου) και την μεγάλη πίεση με χειρονακτικές δουλειές και λιγότερο μισθό. Το μέγεθος του φαινομένου δεν μπορεί ακόμα να φανεί καθαρά όμως τα social media δίνουν τον σφυγμό με posts στα οποία οι εργαζόμενοι επιβεβαιώνουν ότι από τον τομέα της τεχνολογίας μεταπήδησαν στο να γίνουν υπάλληλοι σε παντοπωλείο για παράδειγμα.
Στην εφαρμογή Xiaohongshu, που είναι παρόμοια με το Instagram, το hashtag «η πρώτη μου εμπειρία από τη χειρονακτική εργασία» έχει πάνω από 28 εκατομμύρια προβολές.
Βασικό «συν» της χειρονακτικής εργασίας είναι το καθορισμένο ωράριο και η πιο «χαλαρή» ατμόσφαιρα- χωρίς τον σκληρό ανταγωνισμό. Όσοι επιλέγουν τον δρόμο της παραίτησης δεν το κάνουν με ελαφριά καρδιά καθώς ο μισθός τους μπορεί να μειωθεί στο 1/5. Η Λιου για παράδειγμα είπε πως πριν δηλώσει παραίτηση είχε καταφέρει να εξοικονομήσει 15.000 δολάρια και να συνηθίσει σε ένα άλλο τρόπο ζωής μειώνοντας τις καθημερινές της δαπάνες.
Το φαινόμενο που παρατηρούμε στην Κίνα είναι παρόμοιο με εκείνο της «Μεγάλης Παραίτησης» που είδαμε να συμβαίνει πριν λίγο καιρό στην Αμερική. Η ψυχική υγεία και η ποιότητα ζωής μπαίνουν σε πρώτο πλάνο ενώ η οικονομική ευημερία σε δεύτερο.
Στην περίπτωση της Κίνας η διαφορά με τις ΗΠΑ είναι πως το αίσθημα της δυσαρέσκειας είναι ακόμα εντονότερο. Οι ώρες εργασίες είναι εξοντωτικές, οι μάνατζερ είναι σκληροί, έχουν το ελεύθερο να δρουν ανεξέλεγκτα και με λίγα λόγια η εταιρία έρχεται πάντα πρώτη- ο εργαζόμενος βρίσκεται εκεί για να πετύχει η εταιρία.
Η «μεγάλη παραίτηση» των Κινέζων οδηγεί στην επιβράνδυνση της οικονομίας, μειώνοντας την προοπτική ανοδικής κινητικότητας για μια γενιά που γνώρισε μόνο εκρηκτικά υψηλή ανάπτυξη.
Το restart που έγινε με τα τρία χρόνια Covid ανάγκασε πολλούς να υπομείνουν τα βασανιστικά και παρατεταμένα lock-down, τις μαζικές απολύσεις και τελικά να συνειδητοποιήσουν τον ελάχιστο έλεγχο που είχαν οι άνθρωποι πάνω στη δουλειά τους αλλά και γενικότερα στο μέλλον τους.
Η τάση αλλαγής καριέρας έχει κάνει τους επικριτές να μιλούν για «αχάριστη γενιά που απαξιώνει τις θυσίες και τις προσδοκίες των γονιών τους». Οι πιο παλιοί κατηγορούν τους νέους ότι σπατάλησαν τους πόρους των γονιών τους κι ότι εγκατέλειψαν το «ιδανικό» της εργατικότητας το οποίο βοήθησε την Κίνα να γίνει υπερδύναμη. Άλλοι όμως κατηγορούν το σύστημα που προωθεί, σε μια κομουνιστική Κίνα, έναν σκληρό καπιταλιστικό τρόπο ζωής όπου επιτυχία είναι τα υψηλά εισοδήματα και ο καταναλωτισμός.
Η εταιρική κουλτούρα στην Κίνα είναι γνωστή για τις απαιτήσεις της, με θανάτους εργαζομένων σε εταιρίες- κυρίως τεχνολογίας – κι όλα αυτά προκαλούν ερωτήματα σχετικά με την υπερκόπωση και την ψυχική υγεία, η διαφύλαξη της οποίας έχει αρχίσει και κερδίζει έδαφος. Αργά ή γρήγορα όλες οι δυτικόστροφες χώρες θα ακολουθήσουν ένα μοτίβο μιας πιο υγιούς και τελικά πιο αποτελεσματικής εργασίας.