Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κατάφεραν τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή να πείσουν την Ουγγαρία να άρει το βέτο της στο νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία, αξίας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, αφού πάντως χθες ενέκριναν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την εμπόλεμη χώρα.
Βέτο Όρμπαν στα 50 δισ.
Ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ανακοίνωσε πως άσκησε το βέτο του, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των 27, για να μην υιοθετηθεί νέα οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουκρανία, αξίας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
«Περίληψη της νυχτερινής βάρδιας: βέτο στα επιπλέον κεφάλαια στην Ουκρανία, βέτο στην αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου», συνόψισε μέσω X (του πρώην Twitter) ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα επιστρέψουν στις αρχές του 2024 στο τραπέζι για να συζητήσουν εκ νέου την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Σαρλ Μισέλ τόνισε μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής ότι 26 ηγέτες συμφώνησαν με την πρόταση σε όλα τα στοιχεία.
«Θα πρέπει να είμαι πολύ ακριβής, ένας ηγέτης, αυτός της Σουηδίας, πρέπει να συμβουλευτεί το κοινοβούλιο της χώρας του κατά τη συνήθη διαδικασία για τη χώρα αυτή και (άλλος) ένας ηγέτης δεν μπόρεσε να συμφωνήσει», διευκρίνισε ο κ. Μισέλ.
Σημείωσε ότι «όλες οι προτεραιότητες, η υποστήριξη για την Ουκρανία, η μετανάστευση, το ταμείο αλληλεγγύης, η άμυνα, είναι μέρος (του πλαισίου διαπραγμάτευσης), που σημαίνει ότι θα επανέλθουμε στο ζήτημα στις αρχές του επόμενου έτους και θα προσπαθήσουμε να επιτύχουμε ομοφωνία για να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε το σχέδιο».
Ο κ. Μισέλ επισήμανε πάντως ότι απόψε εστάλη «πολύ ισχυρό μήνυμα στους Ευρωπαίους πολίτες, πολύ ισχυρό μήνυμα στους Ουκρανούς πολίτες, επειδή αποφασίσαμε να χορηγήσουμε το καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία, να ξεκινήσουμε ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και με την Μολδαβία, να κάνουμε ένα πολύ σημαντικό βήμα με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη».
Οι υπόλοιπες 26 χώρες μέλη δεν ήταν σε θέση να ξεπεράσουν την εναντίωση του εθνικιστή ούγγρου ηγέτη, καθώς για τη λήψη της απόφασης απαιτείται ομοφωνία.
«Θα επανέλθουμε στο ζήτημα στις αρχές Ιανουαρίου», ανήγγειλε κατά τη διάρκεια της νύχτας ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Σαρλ Μισέλ.
«Οι 26 χώρες δώσαμε το πράσινο φως. Ο Βίκτορ Όρμπαν, η Ουγγαρία, δεν μπόρεσε να συμφωνήσει προς το παρόν. Είμαι όμως αρκετά σίγουρος πως μπορούμε να κλείσουμε τη συμφωνία στις αρχές της επόμενης χρονιάς, εκτιμάμε στα τέλη Ιανουαρίου», υπερθεμάτισε ο ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Η ΕΕ σκόπευε να διαθέσει στην Ουκρανία βοήθεια 50 δισεκ. ευρώ —33 δισεκ. υπό μορφή δανείων, 17 δισεκ. ως δωρεές— σε τέσσερα χρόνια, ξεκινώντας από το 2024.
Η χορήγηση της βοήθειας αυτής χαρακτηρίζεται κρίσιμη για το Κίεβο, καθώς η αμερικανική βοήθεια 60 δισεκ. δολαρίων που ζήτησε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν να εγκριθεί από το Κογκρέσο παραμένει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, λόγω των επιφυλάξεων Ρεπουμπλικανών.
Απών για την Ουκρανία
Οι ευρωπαίοι ηγέτες πάντως κατάφεραν μερικές ώρες νωρίτερα να καταλήξουν σε συμφωνία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία.
Σε αυτή την περίπτωση ο κ. Όρμπαν επέλεξε την αποχή από τη διαδικασία, για να μην υιοθετήσει την απόφαση που δεν έχει πάψει να χαρακτηρίζει καταστροφική για το μέλλον της ΕΕ.
Ο ούγγρος πρωθυπουργός «δεν βρισκόταν στην αίθουσα όταν υιοθετήθηκε το κείμενο, αυτό είχε συμφωνηθεί μαζί του», εξήγησε ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή υπό τον όρο να μην κατονομαστεί. «Πρόκειται για πραγματιστική λύση (…) Το πολιτικό μήνυμα στάλθηκε», συνέχισε.
Μέσω βίντεο που μεταφόρτωσε στο Facebook ο Βίκτορ Όρμπαν τόνισε πως η κυβέρνησή του δεν ήθελε να «μοιραστεί την ευθύνη» για την «παράλογη» επιλογή των υπολοίπων 26 κρατών μελών και για αυτό αποφάσισε να «απέχει».
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είδε «νίκη για την Ουκρανία, για όλη την Ευρώπη, νίκη που μας δίνει κίνητρο, έμπνευση και μας κάνει πιο δυνατούς».
Ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαιρέτισαν την «ιστορική» απόφαση για την Ευρώπη και τη «διατλαντική εταιρική σχέση».
Αν και η διαδικασία αναγγέλλεται μακρά, ο συμβολισμός χαρακτηρίζεται ισχυρός για τη χώρα, εμπόλεμη από την 24η Φεβρουαρίου 2022, όταν εισέβαλε ο ρωσικός στρατός στην ουκρανική επικράτεια.
Για τον Σαρλ Μισέλ, η απόφαση να αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και με τη Μολδαβία είναι «ισχυρό μήνυμα ελπίδας για τους πολίτες αυτών των χωρών και για την ήπειρό μας».
Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς εξήρε «το ισχυρό μήνυμα υποστήριξης» στην Ουκρανία που προσφέρει «προοπτική» στη χώρα αυτή. Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έκανε λόγο περί «λογικής, δίκαιης και απαραίτητης» απάντησης στους πόθους των Ουκρανών.
Μερικές ώρες νωρίτερα ο κ. Όρμπαν εξέφραζε την άρνησή του να αποδεχθεί το βήμα αυτό: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συζητήσουμε με οποιονδήποτε, οι προϋποθέσεις δεν εκπληρώνονται», δήλωνε προσερχόμενος στη σύνοδο.
Ο κ. Ζελένσκι περίμενε καλά νέα από τις Βρυξέλλες, τη στιγμή που τα αρνητικά σινιάλα από την Ουάσιγκτον πολλαπλασιάζονται.
Τις τελευταίες εβδομάδες μαζεύονται σύννεφα πάνω από την Ουκρανία, η αντεπίθεση της οποίας δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, καθώς η δυτική βοήθεια, απόλυτα απαραίτητη για την πολεμική της προσπάθεια, είναι μπλοκαρισμένη.
Την ώρα που άρχιζε η κρίσιμη σύνοδος των Βρυξελλών ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν επεδείκνυε την πίστη του στη νίκη της Μόσχας. «Πρακτικά σε όλο το μήκος της γραμμής επαφής οι δυνάμεις μας βελτιώνουν τις θέσεις τους», διαβεβαίωνε.
«Αν ο Πούτιν νικήσει στην Ουκρανία, υπάρχει αληθινός κίνδυνος πως δεν θα σταματήσει εκεί», προειδοποίησε για άλλη μια φορά από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του NATO, ο Γενς Στόλτενμπεργκ.
Η ΕΕ αποφάσισε επίσης να χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στη Γεωργία και να αρχίσει, όταν διαπιστώσει επαρκή συμμόρφωση προς τους όρους που έχει θέσει, ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.