Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης σπεύδουν να καταφύγουν κάτω από την ομπρέλα ασφαλείας της Ουάσιγκτον.
«Ένα κύμα νέων αμυντικών συμφωνιών μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων στη Βόρεια Ευρώπη επιτρέπει την ταχεία ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων, σηματοδοτώντας μία τελική απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία», μεταδίδει το Politico.
Νέες πολυετείς συμφωνίες με τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Δανία, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία που υπεγράφησαν αυτόν τον μήνα σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή που συνέβη στο ΝΑΤΟ τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς τα κράτη μέλη αγωνίζονται να επανεφοδιάσουν τα οπλοστάσιά τους, αφού έστειλαν ό,τι είχαν και δεν είχαν στην Ουκρανία.
Στο επίκεντρο και των έξι συμφωνιών συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής ασφάλειας βρίσκονται οι κατευθυντήριες γραμμές που επιτρέπουν στα στρατεύματα των ΗΠΑ να επιχειρούν στην εκάστοτε χώρα για εκπαιδευτικές αποστολές και τη χαλάρωση της γραφειοκρατίας για το προσωπικό και τον εξοπλισμό του για γρήγορη ανάπτυξη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
«Αυτό επιτρέπει στις ΗΠΑ να πουν: Ολόκληρη αυτή η περιοχή είναι μια αμυντική περιοχή. Πώς μπορούμε να συνεργαστούμε, τόσο σε σχεδιασμό, ασκήσεις, αποτρεπτικές επιχειρήσεις; Τώρα μπορείτε να τα κάνετε όλα με ορθολογικό τρόπο, αντί να χρειάζεται να πείτε – δεν μπορούμε να ανεφοδιάζουμε καύσιμα στη Σουηδία», δήλωσε ο Charly Salonius-Pasternak, κορυφαίος ερευνητής στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.
Στον απόηχο της αρχικής ρωσικής κατάληψης της Κριμαίας το 2014, η Σουηδία και η Φινλανδία άρχισαν να ασκούνται και να εκπαιδεύονται πιο στενά με το ΝΑΤΟ και μεμονωμένα έθνη, παρέχοντας de facto συμμαχική παρουσία στον Υψηλό Βορρά που δεν υπήρχε προηγουμένως.
Οι χώρες, μαζί με τους γείτονές τους στη Βαλτική στο νότο, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, παρακολουθώντας με αγωνία τις ακτές της Βαλτικής για τη ρωσική δραστηριότητα και θα καλωσορίσουν την αυξημένη παρουσία των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ υπέγραψαν την πιο πρόσφατη συμφωνία με τη Φινλανδία τη Δευτέρα. Η Μόσχα έσπευσε να απαντήσει και κάλεσε τον Φινλανδό πρεσβευτή στη Ρωσία για να διαμαρτυρηθεί. Η είσοδος της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ τον Απρίλιο ήταν ένα ιδιαίτερα πικρό χάπι για τη Μόσχα, η οποία προτίμησε το αδέσμευτο καθεστώς της χώρας. Τώρα, η Φινλανδία κατέχει τα μακρύτερα σύνορα του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, που εκτείνονται 800 μίλια από τη Βαλτική Θάλασσα μέχρι την Αρκτική.
Το Ελσίνκι λέει ότι η Μόσχα έχει χρησιμοποιήσει ως όπλο τη μετανάστευση κατά μήκος των ρωσο-φινλανδικών συνόρων, ενθαρρύνοντας τους μετανάστες από άλλες χώρες να προσπαθήσουν να περάσουν στη Φινλανδία, προκαλώντας μια σειρά κλεισίματος σημείων διέλευσης από την πλευρά της Φινλανδίας. Αυτό έχει προσθέσει μια αίσθηση επείγοντος για την υπογραφή συμφωνίας ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον για την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας, ο Φινλανδός υπουργός Άμυνας Antti Häkkänen χαρακτήρισε την κίνηση «υβριδική επιχείρηση» της Μόσχας για την αποσταθεροποίηση της Φινλανδίας. «Η Ρωσία χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που μπορεί».
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι η Ρωσία θα αναστήσει τη στρατιωτική περιοχή του Λένινγκραντ, μια μακροχρόνια ρωσική στρατιωτική ομάδα που συνορεύει με τη Φινλανδία, και θα δημιουργήσει νέες στρατιωτικές μονάδες εκεί. Οι κινήσεις έδωσαν νέα ώθηση για τη στάθμευση αμερικανικών στρατευμάτων στο φινλανδικό έδαφος.
Η παραδοσιακή πράξη εξισορρόπησης του Ελσίνκι μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης σταμάτησε πλήρως όταν ρωσικά τανκς εισέβαλαν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οδηγώντας τη Φινλανδία να μεταπηδήσει στη συμμαχία του ΝΑΤΟ μαζί με τη Σουηδία, η οποία εξακολουθεί να περιμένει την ψήφο της Τουρκίας και της Ουγγαρίας για την ένταξή της.
Η Ουάσιγκτον έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες με την Ισλανδία και τη Νορβηγία τα προηγούμενα χρόνια – πράγμα που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να σταθμευσουν στρατεύματα σε όλες τις χώρες της βόρειας περιοχής της Ευρώπης. Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν επίσης αμυντικούς δεσμούς μεταξύ τους – είναι όλες μέρος της σκανδιναβικής συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, μαζί με την Ισλανδία και τη Νορβηγία, ένα σύμφωνο που αφαιρεί τα εμπόδια στην αμυντική συνεργασία μεταξύ των χωρών.
Οι αλλαγές στην Ευρώπη από το 2022 ήταν ιστορικές. Όχι μόνο η Φινλανδία και η Σουηδία ανέτρεψαν δεκαετίες ουδετερότητας, αλλά φέτος η Δανία τερμάτισε τρεις δεκαετίες εξαίρεσης από την αμυντική συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσχωρώντας στη συμφωνία μόνιμης δομημένης συνεργασίας της ΕΕ – το πλαίσιο για την αμυντική συνεργασία μεταξύ των χωρών – καθώς και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας.
Ο Tuuli Duneton, υφυπουργός αμυντικής πολιτικής για το υπουργείο Άμυνας της Εσθονίας, δήλωσε μετά την υπογραφή ότι η συμφωνία, η οποία διαρκεί μέχρι το 2028, αφορά τη «στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Εσθονία, τη συμβολή στην ανάπτυξη του τμήματος, τη συνεργασία στον κυβερνοχώρο και την κοινή άμυνα της Βαλτικής».
Η ευρύτερη εστίαση στην ανάπτυξη στρατευμάτων υπογραμμίστηκε τη Δευτέρα, όταν η Γερμανία και η Λιθουανία υπέγραψαν ένα ιστορικό σύμφωνο για τη μόνιμη στάθμευση 5.000 γερμανικών στρατευμάτων στο έθνος της Βαλτικής, μια κίνηση σχεδόν αδιανόητη μόλις πριν από δύο χρόνια.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen περιέγραψε τη νέα 10ετή συμφωνία της χώρας της με τις ΗΠΑ που υπογράφηκε την Τρίτη ως «σημαντική πρόοδο στην άμυνα της Δανίας». Πράγματι, η πολιτική της χώρας από το 1953 ήταν να μην έχει «βάσεις, πυρηνικές κεφαλές και συμμαχική στρατιωτική δραστηριότητα» στο έδαφός της.
Μόλις οι Δανοί νομοθέτες εγκρίνουν επίσημα τη συμφωνία των ΗΠΑ, θα ανοίξει την πόρτα στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία σε αεροπορικές βάσεις στο Karup, το Skrydstrup και το Aalborg.
Πάνω από αυτές τις νέες συμφωνίες κρέμεται μια ανανεωμένη πολιτική αβεβαιότητα στην Ουάσινγκτον, όπου ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προηγείται του Μπάιντεν σε ορισμένες δημοσκοπήσεις και κανείς δεν είναι σίγουρος τι θα φέρουν οι εκλογές του 2024.
Η Anna Wieslander, διευθύντρια για τη Βόρεια Ευρώπη στο Ατλαντικό Συμβούλιο, δήλωσε ότι συνολικά, οι νέες αμυντικές συμφωνίες που εκτείνονται κατά μήκος της Βαλτικής Θάλασσας θα δημιουργήσουν μια περιοχή που θα έχει μεγαλύτερη παρουσία των ΗΠΑ «όταν πρόκειται να αντιδράσει έγκαιρα, έχοντας πληροφορίες και επιτήρηση για να δράσει έγκαιρα και να είναι σε θέση να αποτρέψει».
«Οι σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, θα θέλουν να κινηθούν πέρα από τα σύνορα και οι σκανδιναβικές χώρες θα θέλουν να επιχειρούν μαζί τόσο στον αέρα, όσο και στη γη και στη θάλασσα», πρόσθεσε. «Γι’ αυτό προετοιμαζόμαστε».