Γράφει η Τερέζα Βαλαβάνη, ψυχοθεραπεύτρια
Θα σας απογοητεύσω. Από μένα δεν θ’ακούσετε σήμερα αναλύσεις για οικονομικού τύπου θέματα. Το βιβλίο του οικονομολόγου-αναλυτή Δημήτρη Καζάκη με τον εύστοχο τίτλο «Η ελληνική Πομπηία», επιτυγχάνει μέσα από τα 87 παρατιθέμενα άρθρα του, όλα δημοσιευμένα στην εφημερίδα «το ποντίκι», να μας ταξιδέψει πίσω στην κρίσιμη περίοδο από 4.3.2010 έως 10.11.2011, υπενθυμίζοντας μας ξανά και ξανά «το χρονικό μιας προαναγγελθείσας χρεοκοπίας». 
Εγώ είμαι σήμερα εδώ για να δούμε μαζί τον ανθρώπινο παράγοντα, που συνήθως ξεχνιέται όταν μιλάμε για οικονομικά μεγέθη. Εννοώ εκείνους τους άτυχους κατοίκους της Πομπηίας, που ενώ άκουγαν τους βρυχηθμούς, ταρακουνιόταν με τις σεισμικές δονήσεις και εισέπνεαν τους δηλητηριώδεις καπνούς, που ξερνούσε δίπλα τους το φονικό ηφαίστειο, δεν αποκωδικοποίησαν εγκαίρως τα προειδοποιητικά μηνύματα, ώστε να τα καταφέρουν να προστατευθούν. Τα σχήματα των κορμιών τους, αποτυπωμένα κάτω από τις στάχτες, αιώνες μετά την καταστροφή, υπάρχουν εκεί για να μας θυμίζουν ότι η αποκοτιά του ανθρώπου πληρώνεται ακριβά. Και ο πιο λαμπρός πολιτισμός καταρρέει, ιδιαίτερα εάν στηρίζεται σε ξύλινα πόδια, πατάει σε σαθρό έδαφος, έχει διαβρωθεί μέσα από την ίδια του την έπαρση και την αλαζονεία
Τέλος εποχής. Καλούμαστε όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά σαν άνθρωποι, που βρεθήκαμε να συμβιώνουμε εν έτει 2012 στον πλανήτη γη, που συνδέεται άρρηκτα εδώ και χιλιετίες με τα έργα και τις ημέρες του ανθρώπινου είδους, καλούμαστε ν’ αντέξουμε μια κρίση, που δεν είναι μια κάποια κρίση, αλλά ταυτόχρονα πολλές μαζί. Σαν ένα μεγάλο κρεμμύδι με πολλές φλοίδες, την μια καλά κρυμμένη μέσα στην άλλη, ένα κρεμμύδι με δυνητικά πολύ κλάμα, μέχρι να καταφέρεις να το ξεφλουδίσεις . Δεν θ’ αναφερθώ ούτε στην γνωστή καταστροφολογία και κινδυνολογία, που συνοδεύει την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ούτε στην σίγουρα από οικολογικής άποψης εξαιρετικά βεβαρυμμένη κατάσταση του πλανήτη. Θα παραλείψω την διεθνή πολιτικοκοινωνικοοικονομική κρίση σαν αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης και θα κλείσω τα’ αφτιά μου στα σενάρια ενός επικείμενου τρίτου παγκόσμιου πόλεμου, με χρήση πυρηνικών όπλων. Επειδή το μυαλό μου δεν τα χωράει και η καρδιά μου δεν τα αντέχει όλα τούτα, θα περιοριστώ σ’ ένα ψυχογράφημα της ελληνικής κρίσης.
Αναλογιστείτε ότι ο μέσος Έλληνας, που είναι και ιδιαίτερα συναισθηματικά ευαίσθητος, αντιμετωπίζει κατά την διάρκεια της ζωής του διάφορες κρίσεις και προσωπικά προβλήματα, συνήθως ψυχονευρώσεις, που μπορεί ν’ απορρέουν από κάποια παραμέληση ή κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία, ένα μη ικανοποιητικό επάγγελμα, κάποια οικονομική δυσπραγία, ένα συμβατικό γάμο ή χωρισμό, την ευθύνη κάποιου δύσκολου ή διαταραγμένου παιδιού, παρεμβάσεις ή κληρονομικές διαφορές με τα πεθερικά ή την οικογένεια, έναν φίλο ή συνεργάτη που τον πρόδωσε κ.α. Αυτά από μόνα τους μέχρι πρόσφατα παρήγαγαν συμπτώματα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, εξαρτήσεις, φοβίες, αγχώδη διαταραχή, κατάθλιψη, ψυχαναγκασμούς, προβλήματα σχέσεων και αποτελούσαν συχνά αντικείμενο μιας θεραπευτικής προσέγγισης. Και όλα αυτά ενώ μέχρι πρότινος ζούσαμε σαν Νεοέλληνες μέσα σε μια επίπλαστη φούσκα ευημερίας με απαραίτητα ιδιόκτητο σπίτι γεμάτο με τις πιο σύγχρονες οικοσυσκεύες, με οπωσδήποτε παρκαρισμένο απ’ έξω τουλάχιστον ένα Ι.Χ., με συνολικά φιγουρατζίδικο τρόπο ζωής περιστρεφόμενο γύρω από την επίδειξη ενός γυαλιστερού περιτυλίγματος. Ρούχα από φίρμες, ακριβά κέντρα διασκέδασης, πανάκριβη φροντιστηριακή εκπαίδευση, σπουδές και γάμοι του αιώνα για τα παιδιά μας, που μας σνομπάρανε εκ του ασφαλούς, βλέποντας μας να τρέχουμε σαν να μας κυνηγούσε η ίδια μας η σκιά. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη παγίδα για τον άνθρωπο, από την προσδοκία, την ελπίδα, το ψεύτικο όνειρο. Ζούσαμε μια ζωή «δανεική», που δεν ήταν δική μας, αφού την χρωστούσαμε στο μεγαλύτερο μέρος της. Που οι απατηλοί απόηχοι της ακόμα μας βομβαρδίζουν μέσα από τις διαφημίσεις και τα περιοδικά μόδας.
Τώρα λοιπόν που οξύνεται η πολιτικοοικονομική κρίση και μαζί της η πολιτισμική ,καθώς και η κρίση αξιών και ταυτότητας, ο Νεοέλληνας συνθλίβεται κάτω από μια δυσβάστακτη χιονόμπαλα, που εμπεριέχει βαθιά ανασφάλεια, αίσθηση προδοσίας και αδικίας, υπαρξιακό φόβο, ενοχές, αναξιότητα, αδυναμία, ταπείνωση, παθητικότητα, πανικό, θλίψη και τρόμο. Έχουμε χάσει τη ζωντάνια μας ,τον αυθορμητισμό μας, την ερωτική μας διάθεση, το χιούμορ μας, το γέλιο μας, την χαρά της ζωής. Το τηλέφωνο χτυπάει και δεν είναι η φίλη να μας ρωτήσει τι κάνουμε, αλλά ο «δοσατζής» που μας απειλεί σε περίπτωση καθυστέ- ρησης κάποιου χρέους. Η διαρκής στείρα καταναγκαστική ενασχόληση με τα οικονομικά θέματα, τα δάνεια, τις κάρτες, τις ασφαλιστικές εισφορές, τους δυσβάστακτους φόρους και τα χαράτσια, η
κατάρρευση της γεωργίας, της οικοδομής, του τουρισμού, του εμπορίου, των ελευθερίων επαγγελμάτων,
το φάσμα της ανεργίας και της εξαθλίωσης, η έλλειψη μελλοντικών προοπτικών για τους νέους, το αρχόμενο μεταναστευτικό κύμα ,η πλημμυρίδα λαθρομεταναστών, η υποαπασχόληση, οι μισθοί και οι συντάξεις πείνας, η κατάρρευση του κράτους δικαίου, ιδιαίτερα των κλάδων της παιδείας, της υγεία, της πρόνοιας, συνθέτουν μια εικόνα αποδόμησης τόσο της προσωπικής, όσο και της κοινωνικής ζωής. Και όλα αυτά ενώ η Ελλάδα μετατρέπεται σε «έρημη χώρα» ,προδίδεται, πλειοδοτείται και ξεπουλιέται μισοτιμής από τους ίδιους τους πολιτικούς της με όρους τόσο εξευτελιστικούς, που ξεπερνούν ακόμα και τα πιο τρελά όνειρα των ξένων επικυρίαρχων.
Αναρωτιέμαι συχνά και λόγο της συνάφειας της δουλειάς μου με τ’ ανθρώπινα προβλήματα, ποια είναι τα όρια της αντοχής ενός ανθρώπου. Η ζωή με δίδαξε ότι ο άνθρωπος μπορεί ν’ αντέξει πολλά. Έχει γερό στομάχι και απεριόριστες αντοχές, εάν βρεθεί σε δεινή θέση, εάν βρεθεί στην ανάγκη. Άλλωστε στην ανάγκη ακόμα και οι θεοί πείθονται. Συνήθως ο μέσος άνθρωπος κάτω από συνθήκες εφησυχασμού γίνεται ευπαθής, μπίζιλος, αρρωστιάρης, «μη μου άπτου». Θυμάστε την ταινία «Η ζωή είναι ωραία» με την αριστοτεχνική ερμηνεία του Μπελίνι; Που κατάφερε να κρύψει τον μικρό του γιο μέσα σ’ ένα φασιστικό στρατόπεδο θανάτου, παραμυθιάζοντας τον, μαζί και τον εαυτό του, ότι όλα είναι εντάξει και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα; Νομίζω ότι αυτόν τον ψυχικό μηχανισμό της απώθησης χρειάζεται να μελετήσουμε για να κατανοήσουμε το γιατί οι κάτοικοι της Πομπηίας δεν εγκατέλειψαν την καταδικασμένη πόλη τους, ενώ έβλεπαν και άκουγαν καθημερινά το ξύπνημα του πύρινου θηρίου, που ετοιμαζόταν να τους καταπιεί. Αυτός ο ίδιος μηχανισμός πιστεύω ότι ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό και στην περίπτωση της δικής μας «της ελληνικής Πομπηίας», σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις του ομαδικού σοκ, που έχουμε υποστεί. Ο κοινός νους αδυνατεί ακόμα να αποδεχτεί την πραγματικότητα, λόγο του απρόβλεπτου μεγέθους της προδοσίας, αλλά και της ολοκληρωτικής καταστροφής, που επιφέρει μαζί με τις μελλοντικές επιπτώσεις της. Μας πιάσανε στον ύπνο. Ύπνο διαρκείας. Κι εμείς αρνούμαστε να ξυπνήσουμε.
Προσπαθούμε να διασώσουμε την αιώρα και ότι έχει απομείνει από την αστραφτερή φούσκα, που την θεωρούσαμε το «ασφαλές» σπιτικό μας για τόσο μεγάλο διάστημα. Εδώ τίθεται το ρητορικό ερώτημα, ποιος ευθύνεται περισσότερο, ο λύκος που κυνηγάει να φάει τα τρυφερά γουρουνάκια ή τα γουρουνάκια, που φτιάχνουνε σπίτια-μεζέδες για τον κακό λύκο; Και οι κάτοικοι της Πομπηίας χτίσανε την πόλη τους και την ζωή τους στις παρυφές ενός ηφαιστείου. Συμπράξανε στην επικείμενη καταστροφή τους. Όποιος θέλει ν ’αποφύγει τα δόντια του λύκου δεν εκλέγει λύκο με δορά χαζού προβάτου να τον κυβερνά,ούτε επιδιώκει «λυκοφιλίες», με δήθεν πιο εξευγενισμένους λύκους. Ο καρκινοπαθής αρνείται ν’ αποδεχτεί τον μεταστατικό καρκίνο του. Θα απωθήσει το γεγονός, θα οργιστεί, θα διαπραγματευτεί. Είναι πολύ σημαντικό για την ψυχική ισορροπία όλων των «εξαπατημένων» αυτού του κόσμου, να εξακολουθούν να συμπεριφέρονται τόσο ως προς τον εαυτό τους όσο και ως προς τους άλλους σαν να μην τρέχει τίποτα. Δοκιμάσατε ποτέ να πείσετε «μεστό» εργένη φίλο σας που ξεμυαλίστηκε από τα θέλγητρα νεαρής ύπαρξης, ότι εκείνη μάλλον έλκεται περισσότερο από το βιβλιάριο καταθέσεων του, παρά από την γοητεία της φαλάκρας του; Για δοκιμάστε, θα σας κόψει την καλημέρα! Η απώθηση ανήκει στους μηχανισμούς επιβίωσης για να μας προστατεύει απ’ όσα δεν αντέχει η ψυχή μας. Μια παρατεταμένη απώθηση όμως, και μάλιστα συλλογική, μπορεί να γίνει η ταφόπλακα ενός ολόκληρου έθνους.
Η εικόνα που παρουσιάζουν οι Νεοέλληνες της κρίσης είναι η τυπική εικόνα εκείνων που μετά από μια δήθεν ζωή με εντελώς λάθος προτεραιότητες του στυλ « έχω άρα είμαι» ή «ποιος είμαι εγώ, ρε!», προσπαθούν να συμπεριφερθούν όσο πιο «φυσιολογικά» γίνεται, να περισώσουν δηλαδή τα προσχήματα. Αυτή η εικόνα θυμίζει πορεία υπνοβάτη Η συνειδητοποίηση της προδοσίας θα έπρεπε να τους ωθήσει στους δρόμους σε απεργίες και διαδηλώσεις διαρκείας. Ανταυτού οι άνθρωποι ξυπνούν και προστρέχουν στις εργασίες τους, φοβούμενοι μελλοντική απόλυση ή ότι θα χάσουν τον πελάτη, πληρώνουνε όπως μπορούν από το υστέρημα και τις πενιχρές οικονομίες τους λογαριασμούς και χαράτσια, συντρώγουν το μεσημέρι μπροστά σε μια οθόνη τηλεόρασης και στο νέο επεισόδιο του θρίλερ «Η ελληνική Πομπηία», τσακώνονται με τους συζύγους και τα παιδιά τους, κοιμούνται ξανά τον μεσημεριανό ύπνο του δικαίου, ξαναδουλεύουν το απόγεμα όσοι δουλεύουν, τους υπόλοιπους τους «δουλεύουν» μπροστά ξανά σε μια οθόνη τηλεόρασης ή υπολογιστή παρακολουθώντας την επανάληψη για καλύτερη εμπέδωση του γνωστού θρίλερ, ριζωμένοι στον καναπέ τους και τουρτουρίζοντας ελαφρώς όχι από την φρίκη γι’ αυτά που ακούν και βλέπουν, αλλά από το κρύο τους σπίτι, αφού το πετρέλαιο και η θέρμανση αλλά και η ερωτική αγκαλιά, έγιναν είδος πολυτελείας και υπό εξαφάνιση. Θα σχολιάσουν για πολλοστή φορά ότι καλά να πάθουμε, αφού πρώτον τους ψηφίσαμε και δεύτερον δεν αντιδρούμε. Για να ξαναπέσουν στα κρεβάτια τους κυριολεκτικά εξουθενωμένοι από τις εσωτερικές αντιφάσεις και συγκρούσεις τους, που δεν εκφράζονται και δεν εκτονώνονται εξωτερικά.
Όμως εδώ θα ήταν σημαντικό να μιλήσουμε για το χρόνιο ντρεσάρισμα, την χειραγώγηση, που έχει προηγηθεί δεκαετίες αυτής της σημερινής θλιβερής εικόνας. Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην παραδοσιακή αντίληψη του Έλληνα ως ηρωικού και ακατάβλητου αγωνιστή έχουν συστηματικά αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό αυτές τις τελευταίες δεκαετίες. Ποιότητες όπως η κοινωνική ένταξη σε ομάδες και φατρίες, ευρύτερες οικογένειες και κοινότητες, έδιναν στον Έλληνα στίγμα και ταυτότητα, «είμαι – άρα έχω». Η αυτάρκεια και η επάρκεια ρυθμίζανε με σοφία ένα ισορροπημένο δούνε – λαβείν μεταξύ υποκειμένου, κοινωνίας και φύσης. Αξίες όπως η φιλοπατρία, η πίστη, η παράδοση, η αφοσίωση, η αυτοθυσία, η φιλοξενία, η αλληλεγγύη, το φιλότιμο, το τσαγανό, ο σεβασμός, η ανάληψη ευθυνών, η εργατικότητα, η ειλικρίνεια, η εντιμότητα, το καλό όνομα και το καθαρό κούτελο, δημιουργούσαν ένα συμπαγές δίκτυο προστασίας και εξασφάλισης τόσο του υποκειμένου, όσο και των διαπροσωπικών του σχέσεων. Οι Έλληνες της δεκαετίας του ’50 ήσαν φτωχοί και ταπεινοί, αλλά ζούσαν σε αρμονία με τον εαυτό τους, την εστία τους, τον κοινωνικό ιστό και την φύση. Παρά την άλωση της πόλης, 400 χρόνια τούρκικο ζυγό, την μικρασιατική καταστροφή, βαλκανικούς και παγκόσμιους πολέμους, δικτατορίες κι έναν εμφύλιο. Μέσα από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και την λογοτεχνία της εποχής μας ενατενίζουν πρόσωπα Ελλήνων που συνεχίζουν μέσα από εμπόδια και δυσκολίες να μεταλαμπαδεύουν το πνεύμα και το ήθος των αρχαίων προγόνων. Ήσαν, όπως το έψαχναν, το βίωναν και το περιέγραφαν στις εξιστορήσεις τους οι ξένοι περιηγητές της εποχής εκείνης, η φυσική οργανική συνέχεια τους. Αυτό αποτελούσε το μυστικό όπλο των Ελλήνων, που τους συνένωνε παρά την διαφορετικότητα τους από τον βορά ως τον νότο κι απ’ τα νησιά ως τους ορεινούς όγκους, σ’ ένα έθνος, σε μια φυλή με κοινά χαρακτηριστικά. Και αυτό αποτέλεσε ταυτόχρονα μέσα από την αποδόμηση του την αχίλλεια φτέρνα τους.
Δεκαετίες τώρα και ιδιαίτερα από την δικτατορία των συνταγματαρχών και μετέπειτα η Ελλάδα και οι Έλληνες βρίσκονται σε διαδικασία εκφυλισμού και εκμαυλισμού. Καταστρέφεται συστηματικά η νεοελληνική γλώσσα, το εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται διαρκώς υπό μεταρρύθμιση ενώ παράλληλα υποστηρίζεται ο θεσμός της παραπαιδείας, στους μαθητές ενθαρρύνεται η μηχανική αναπαραγωγή γνώσεων και όχι η διανοητική διεύρυνση και η ανάπτυξη κρίσης και αντίληψης, δημιουργούνται εξαρτήσεις από οθόνες και ηλεκτρονικά παιχνίδια σε μικρούς και μεγάλους, με κατακλυσμικές εικόνες καταστροφής, βίας και σεξ, τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα η τηλεόραση διαμορφώνουν πλέον τις συνειδήσεις, κόμματα και εκκλησία συνδέονται με δογματικές δομές, εξαπατήσεις, διαφθορά και σκάνδαλα, παρακμάζει η θρησκευτική πίστη, οι ιδεολογίες και το σύστημα αξιών, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα θεωρούνται ντεμοντέ, υποστηρίζεται ο ελεύθερος και αγοραίος έρωτας, ο πανσεξουαλισμός χωρίς συνέπειες και δέσμευση, εξαπλώνονται οι εκτρώσεις, τα γενετήσια νοσήματα και το AIDS, κυριαρχεί η υπογεννητικότητα, οι οικογένειες συρρικνώνονται ή διαλύονται, αναπτύσσεται η ξενομανία, εμπεδώνεται η κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας, προβάλλονται χολιγουντιανού τύπου πρότυπα ζωής, επικρατεί ο μαζικός τουρισμός, η εκβιομηχανοποίηση, η τεχνολογία, η αστυφιλία αποδυναμώνει την ύπαιθρο και στοιβάζει ξεριζωμένους πρώην αγροτικούς πληθυσμούς σε εργοστάσια και τσιμεντένια κουτιά, κυριαρχεί η άναρχη και παράνομη δόμηση, εκλείπει παντελώς η οικολογική συνείδηση και ο σεβασμός προς το φυσικό περιβάλλον, τα δάση κατακαίονται συστηματικά για να γίνουν βοσκότοποι ή να οικοπεδοποιηθούν, οι εύκολες επιδοτήσεις εκμαυλίζουν τους αγρότες και το εργασιακό τους ήθος, ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα μολύνουν τους καρπούς, την γη και τους υδροφόρους ορίζοντες, κυριαρχεί ο άκρατος καταναλωτισμός, οι αγορές ακριβών αυτοκινήτων, ο ευκαιριακός δανεισμός, το πλαστικό χρήμα, το κυνήγι της εύκολης κερδοφορίας, αλλά και της εύκολης καταστροφής παίζοντας στο χρηματιστήριο, οι εισαγωγές χιλιάδων προϊόντων από χώρες του εξωτερικού, καλλιεργούνται εκχυδαϊσμένοι τρόποι ψυχαγωγίας, υποκουλτούρας και υπερθεαμάτων συνοδευόμενα από άφθονο άρτο και θεάματα, ο χουλιγκανισμός και η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου μετατρέπουν τα γήπεδα σε πεδία μάχης και εκτόνωσης της λαϊκής οργής, οι διεφθαρμένες κυβερνήσεις διαδέχονται η μια την άλλη, το παρακράτος οργιάζει, η φοροδιαφυγή γίνεται παγιωμένος τρόπος δοσοληψίας του πολίτη, εντείνεται η γιγάντωση του τζόγου και των τυχερών παιχνιδιών, το ξέπλυμα του μαύρου χρήματος από νυχτερινά κυκλώματα, παρανομίες, πωλήσεις όπλων και διακίνηση ναρκωτικών, το έγκλημα διογκώνεται, οργανώνεται, γίνεται πιο στυγερό, πολυεθνικό, μαφιόζικο, χιλιάδες μετανάστες και λαθρομετανάστες αλλάζουν την κοινωνική σύσταση της χώρας και υποδαυλίζουν δομές φτώχιας, εγκληματικότητας , πορνείας, ξενοφοβίας, ρατσισμού και φασισμού, το κάπνισμα για άνδρες και γυναίκες εξαπλώνεται σαν κοινωνική μάστιγα, μαζί με την χρήση αλκοολούχων ποτών, την ευρεία διάδοση μαλακών και σκληρών ναρκωτικών ουσιών, η μεσογειακή διατροφή δίνει τη θέση της στο σουβλάκι, το έτοιμο φαγητό, την έλλειψη κίνησης και την αύξηση της παχυσαρκίας, τα καρδιοαγγειακά νοσήματα, οι καρκίνοι, τα αυτοάνοσα, τα ψυχοσωματικάκαι οι νευρώσεις αυξάνονται και μαζί τους η πολυφαρμακία, η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας, ο χρηματισμός γιατρών και χειρούργων καθώς και η άνθηση ιδιωτικών κέντρων υγείας, η ενδοοικο- γενειακή βία, η συναισθηματική αιμομιξία, η παιδοφιλία, οι διαστροφές παντός είδους στην καθημερι- νότητα και στην συνείδηση μας, συνθέτουν μια εικόνα κοινωνικής κατρακύλας και παρακμής, εδώ και χρόνια, θυμίζουν έντονα «Πομπηία» και προανήγγελλαν το χρονικό της χρεοκοπίας μας σε όλα τα επίπεδα, πολιτισμικά, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά. Πέσαμε εύκολα θύματα του σαγηνευτικού τραγουδιού των σειρήνων και δεν προστατευτήκαμε κατά την επικίνδυνη προσέγγιση τους. «Φόβου τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Όποιος ξεχνάει τα μαθήματα της ιστορίας επαναλαμβάνει επίπονα τα ίδια λάθη ξανά και ξανά.
Όσον αφορά το δια ταύτα, το τι κάνουμε, είναι εξαιρετικά απλό, παρότι φαίνεται γρίφος και άλυτο πρόβλημα. Αυτή η κρίση μαζί με το γενικό ξεπούλημα αποτελεί την μεγάλη μας ευκαιρία. Η τώρα ή ποτέ. Η γενική σάρωση, κατεδάφιση των πάντων εξομάλυνε χρόνιες και βαθιές κοινωνικές, ταξικές, ιδεολογικές, πνευματικές διαφορές. Ο γκρεμισμένος ένοικος του πέμπτου ορόφου μπορεί τώρα να συνδιαλλαγεί για πρώτη φορά με τον ένοικο του ισογείου, καθώς και του υπογείου. Χάνοντας τα αξιώματα, τις κατακτήσεις, τα επιτεύγματα, τα αποκτήματα, τους μόχθους και τις ιδιοκτησίες μας
απελευθερωνόμαστε από την χρόνια μας ταύτιση με όλα αυτά. Από τον μη έχοντα, τι έχεις να πάρεις; Είναι επιτέλους ελεύθερος! Σαν άνεργοι μπροστά στα ίδια συσσίτια θα συναντιόμαστε και σαν νεοάστεγοι στις ίδιες κούτες θα στριμωχνόμαστε. Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό εγκαίρως και συνενώσουμε τις δυνάμεις μας στηριγμένοι στην κοινή καταστροφή που μας ενώνει και όχι στις όποιες διαφορές θεωρούμε ότι μπορεί ακόμα να μας χωρίζουν, θα βγούμε οι μεγάλοι κερδισμένοι αυτής της κρίσης. Γιατί αποτελούμε με βεβαιότητα την κρίσιμη μάζα.
Είμαστε ένας γίγαντας που κοιμάται πάνω στο χειρουργικό τραπέζι , ενώ οι «σωτήρες» μας κανίβαλοι μαζί με τα ντόπια τσιράκια τους συσκέπτονται πυρετωδώς σε πόσα κομμάτια θα μας τεμαχίσουν, ποιος θα λάβει την μερίδα του λέοντος και ποιος θα πρωτοφάει τον μεζέ. Μήπως έφτασε η ώρα να ξυπνήσουμε, εμείς ο γίγαντας λαός, που επιτρέψαμε να μας εξουθενώσουν, να μας ναρκώσουν και να μας μετατρέψουνε σε νάνους; Τώρα στο παρά πέντε ακόμα μπορούμε εάν ενωθούμε, να ορθώσουμε την περηφάνια μας, το ανάστημα μας. Μπορούμε να τους ξεμασκαρέψουμε και να πάρουμε πίσω την αληθινή μας ταυτότητα, αυτή ενός ιστορικού λαού, θεματοφύλακα ενός ιερού κι ευλογημένου τόπου. Πρόκειται για έναν ακήρυχτο πόλεμο. Δεν φτάνει που έχουμε το δίκιο με το μέρος μας. Στον πόλεμο νικάει ο στρατηγικά πιο ισχυρός, εάν ξέρει να σχεδιάζει σωστά, να συσπειρώνει, να εμψυχώνει, να αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό ανάλογα με τις ικανότητες του, να χρησιμοποιεί τον αιφνιδιασμό και την αναδίπλωση, αν μπορεί να επιδείξει θάρρος, ηρωισμό, αυτοθυσία. Εάν ξεκινήσουμε μια απεργία διαρκείας, με παύση πληρωμών σε τράπεζες και δημόσιες υπηρεσίες αορίστου χρόνου, κατεβούμε στους δρόμους και διαδηλώσουμε ξανά και ξανά, εγκατασταθούμε πάλι στις πλατιές όλης της χώρας και δεν φύγουμε από εκεί όση ψυχολογική βία και βαρβαρότητα και εάν μας ασκήσουν.
Εάν εμείς καταφέρουμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας τίποτα δεν έχει ακόμα χαθεί. Για να συνεννοηθούμε όμως θα πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι και καλοπροαίρετοι. Να βάλουμε στην άκρη την πόλωση, το αριστερός- δεξιός ,το παρελθόν, τους εγωισμούς, τις φιλοδοξίες, την ματαιοδοξία, τα αρχηγιλίκια, τα μικρομάγαζα και τα μικροσυμφέροντα. Ο εχθρός έτσι κι αλλιώς βρίσκεται πρώτα μέσα μας και η δουλειά για την βελτίωση του εαυτού μας συνάδει παράλληλα και εναρμονίζεται με τη διάσωση της χώρας και το χτίσιμο μιας νέας πιο υγιούς και δίκαιης κοινωνίας. Άλλωστε η μεγάλη πρόκληση είναι το
πως προστατεύεις τις όποιες νέες δομές από την εκμαυλίστρια εξουσία, που η αντίσταση στα θέλγητρα της αποτελεί άθλο και για τους πιο ιδεολόγους και έντιμους αγωνιστές.
Ας μην ξεχνάμε. Η ισχύς εν τη ενώσει. «Καλλίτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Γεννηθήκαμε Έλληνες. Θ’ αγωνιστούμε σαν λιοντάρια. Θα πεθάνουμε όρθιοι κι ελεύθεροι. Θα προστατεύσουμε την Ελλάδα ώστε να μην μετατραπεί σε μια νέα «Πομπηία».