Του Λευτέρη Θ. Χαραλαμπόπουλου
Υπάρχει ένας δρόμος συνώνυμος με τα θανατηφόρα ατυχήματα στην Κρήτη: ο ΒΟΑΚ, δηλαδή ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο.
Έχει μεγάλη κίνηση, κακή σχεδίαση, μόνο σε μικρά τμήματα έχει διαχωριστικό στηθαίο.
Κάθε χρόνο μετράμε νεκρούς, τις πιο πολλές φορές νέους.
Γι’ αυτό και δεκαετίες το αίτημα της τοπικής κοινωνίας είναι να φτιαχτεί επιτέλους ένας σύγχρονος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος. Φαρδύς, καλοσχεδιασμένος με διαχωριστικό στηθαίο.
Διάφορες κυβερνήσεις τον υποσχέθηκαν, αλλά δεν έκαναν τίποτα.
Δεν είναι εύκολη η σχεδίαση, χρειάζεται μεγάλη συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και το κόστος θα είναι μεγάλο.
Την ίδια ώρα ακριβώς επειδή εξυπηρετεί τοπικές ανάγκες δεν είναι εύκολο να υιοθετηθεί το μοντέλο της χρηματοδότησης μέσω ακριβών διοδίων, όπως έγινε σε άλλους αυτοκινητόδρομους.
Όμως, την ίδια στιγμή η κατασκευή είναι ζήτημα πραγματικά ζωής και θανάτου.
Ο τελευταίος πρωθυπουργός που υποσχέθηκε την κατασκευή του ΒΟΑΚ ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ήδη από τις εκλογές του 2019 το παρουσίασε ως «προσωπικό στοίχημα» και μιλώντας «και ως Κρητικός και ως πατέρας», όπως χαρακτηριστικά έλεγε, δεσμεύτηκε «με τον πιο απόλυτο και κατηγορηματικό τρόπο, ότι ο ΒΟΑΚ θα γίνει, ιεραρχώντας στις πρώτες προτεραιότητες την υλοποίηση του. Πράγμα λογικό και εάν σκεφτούμε ότι η οικογένεια Μητσοτάκη κατάγεται από τα Χανιά και διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με την περιοχή.
Παρότι, όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε και δεσμεύτηκε εδώ και πέντε χρόνια να γίνει επιτέλους αυτό το έργο, στην πραγματικότητα σχεδόν τίποτα δεν έγινε.
Πέντε χρόνια μετά τα έργα μόλις ξεκίνησαν σε δύο τμήματα και το βασικό τμήμα του έργου, αυτό που είναι ανάμεσα Ηράκλειο-Χανιά παρότι κατακυρώθηκε σε πλειοδότη, ακόμη δεν έχει καν υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης.
Δηλαδή, συνεχίζεται η καθυστέρηση σε ένα έργο που θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί χθες. Δεν έγινε τώρα τουριστικός προορισμός η Κρήτη ούτε ανακαλύψαμε τώρα πόσο εκτεταμένη είναι η χρήση του για τοπικές ανάγκες.
Ούτε προφανώς είναι δικαιολογία να τα αποδίδουμε όλα στο αλκοόλ ή την υπερβολική ταχύτητα. Γιατί ασφαλείς δρόμοι είναι αυτοί που σχεδιάζονται ακόμη και για το ενδεχόμενο οι άνθρωποι να τρέχουν ή να ακόμη και να έχουν πιει παραπάνω. Όχι γιατί δεν χρειαζόμαστε μεγάλες εκστρατείες κατά της κατανάλωσης αλκοόλ και της υπερβολική ταχύτητας, αλλά ένας καλά σχεδιασμένος δρόμος είναι αυτός που μειώνει την επίπτωση ακόμη και των «ασύνετων» πρακτικών.
Άλλωστε, κάποιες φορές ούτε μεθυσμένοι είναι τα θύματα, ούτε έτρεχαν. Μπορεί να είναι απλώς παιδιά που γυρνούν από το μεροκάματο, όπως έγινε προχτές κοντά στα Χανιά και τρεις οικογένειες μαυροφορούν.
Και όμως την ίδια στιγμή καμιά πειστική εξήγηση δεν έχει δώσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη για την καθυστέρηση. Δεν έχει, δηλαδή, εξηγήσει γιατί παρότι εξελέγη και με βάση αυτή την υπόσχεση το 2019, σχεδόν τίποτα δεν έγινε στο μεταξύ. Και η επίκληση της δυσκολίας του έργου μετά από τόσα χρόνια και τόσες καθυστερήσεις δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία.
Ούτε έχει δώσει καμιά εγγύηση ότι το έργο θα ολοκληρωθεί όντως γρήγορα, ώστε να σταματήσουμε να θρηνούμε θύματα.
Όμως αυτό που ξεχνάει η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ότι μπορεί η ελληνική κοινωνία να έχει γίνει πιο δύσπιστη στις μεγάλες αλλαγές και ανατροπές, ιδίως όταν δεν υπάρχει κάποιος να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο σχέδιο για την επίτευξή τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο απαιτητική σε συγκεκριμένα θέματα.
Και ένα από αυτά είναι οι δρόμοι να είναι αρκετά ασφαλείς ώστε ακόμη και τα χαράματα τα παιδιά της να επιστρέφουν στο σπίτι σώα και να μην τους παίρνουν τηλέφωνο να πάνε στο νεκροτομείο για αναγνώριση.