«Έρχομαι με την ιδιότητα του εθνικού εκπροσώπου του ευρωπαϊκού δικτύου για την αλλαγή της νοοτροπίας σε βιώσιμη και την εφαρμογή πιο βιώσιμων πρακτικών», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι η βιώσιμη οικονομία είναι ουσιαστικά μια μετασχηματιστική οικονομία, βασισμένη στην κυκλική οικονομία και την αειφόρο ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την κα Μπακατσάκη, η υγεία του πλανήτη και του ανθρώπου βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της νέας προσέγγισης, η οποία αποτυπώνεται με τον όρο bio-wise economy, έναν όρο που υπογραμμίζει τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της βιοοικονομίας.

Όπως τόνισε, η ενσωμάτωση βιώσιμων πρακτικών και επιχειρηματικότητας στον ελαιοτουρισμό μπορεί να ενισχύσει το branding των Χανίων ως τόπο παραγωγής βιολογικών προϊόντων, ενώ έχει ήδη καταγραφεί αύξηση του ενδιαφέροντος για τον βιοτονικοτουρισμό. Για να καταστεί αυτό εφικτό, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση υπεύθυνων καταναλωτικών και παραγωγικών συνηθειών, τόσο από τους πολίτες όσο και από τις επιχειρήσεις.

«Να ζητάμε αυτό το βιολογικό προϊόν ώστε να αναγκάσουμε από την άλλη μεριά και τους παραγωγούς να παράγουν υπεύθυνα», υπογράμμισε.

Πολιτισμός, φύση και βιώσιμη επιχειρηματικότητα

Η ιδιαίτερη σχέση των Κρητικών με το ελαιόλαδο, από την αρχαιότητα έως σήμερα, αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη ποιοτικού και θεματικού τουρισμού, σύμφωνα με την εισηγήτρια.

Η Κρήτη διαθέτει όλα τα απαραίτητα περιβαλλοντικά και πολιτιστικά στοιχεία για την καλλιέργεια του εναλλακτικού τουρισμού, όπως το μοναδικό φυσικό τοπίο, την παράδοση στην παραγωγή ελαιολάδου και τη γαστρονομία. Ήδη, όπως αναφέρθηκε, έχουν αναπτυχθεί δράσεις όπως τα ελαιοτουριστικά μονοπάτια και οι ελαιογευσίες.

Ωστόσο, καθοριστική είναι η προϋπόθεση να ακολουθούνται πρακτικές που σέβονται το προϊόν, χωρίς χρήση χημικών, ώστε να διατηρούνται οι ιδιότητές του και να αξιοποιούνται πλήρως τα παραπροϊόντα.

«Το ελαιόλαδο έχει πολύ σημαντικές ιδιότητες που βοηθούν στην υγεία του ανθρώπου και τα αποπροϊόντα που παράγονται είναι πάρα πολύ σημαντικά», σημείωσε.

Χρηματοδότηση και υποδομές για την υποστήριξη του μοντέλου

Για να μετατραπούν οι παραπάνω προοπτικές σε πράξη, απαιτείται χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Κρήτης αλλά και εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός. Η δημιουργία μουσείων και επισκέψιμων χώρων που να προωθούν τις παραδοσιακές και βιώσιμες πρακτικές, είναι κρίσιμη για την αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον.

«Έχουμε χάσει την επαφή με το περιβάλλον και πρέπει να την ξανα-αναδέσουμε με τον τόπο μας», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Μπακατσάκη, θέτοντας ως πρότυπο το μοντέλο “από το χωράφι στο πιρούνι”.

Η πρόταση για έναν ολιστικό σχεδιασμό με κέντρο τον ελαιοτουρισμό εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που αφορά όχι μόνο την τουριστική ανάπτυξη, αλλά και τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, την προστασία του περιβάλλοντος και τη δημόσια υγεία. Η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου δράσεων, που θα συνδέει παραγωγούς, επιχειρήσεις, αυτοδιοίκηση και εκπαιδευτικά ιδρύματα, είναι το επόμενο αναγκαίο βήμα.

Ελ. Μαμιδάκη: Απαιτείται περαιτέρω εκπαίδευση και εξοικείωση με νέες δεξιότητες

Μεταξύ των ομιλητών, η Ελευθερία Μαμιδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Χανίων, αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις, τις προκλήσεις και τις προοπτικές για την ανάπτυξη επισκέψιμων ελαιοτριβείων, φέρνοντας στο προσκήνιο τη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση 7531/2023, που δίνει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ελαιοτριβείων να αποκτήσουν σήμα επισκέψιμου χώρου.

«Αποτελεί μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία του Υπουργείου Τουρισμού για την απόκτηση σήματος επισκέψιμου ελαιοτριβείου από τα ελαιοτριβεία», σημείωσε, προσθέτοντας πως η εν λόγω απόφαση μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για τη δημιουργία ενός δικτύου χώρων που θα συνδυάζουν παραγωγή και τουριστική εμπειρία.

Εκπαίδευση, εξειδίκευση και νέα δεξιότητες

Η κα Μαμιδάκη υπογράμμισε πως, αν και υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές, η εφαρμογή του νέου πλαισίου απαιτεί προσπάθεια, εξειδίκευση και εκπαίδευση του προσωπικού των ελαιοτριβείων.

«Τα ελαιοτριβεία έχουν πολλά προβλήματα και με το προσωπικό και γενικά στη λειτουργία τους», ανέφερε. «Απαιτείται περαιτέρω εκπαίδευση και εξοικείωση με νέες δεξιότητες, όπως είναι η επικοινωνία και ο τρόπος προσέγγισης τουριστών και επισκεπτών. Είναι μία πρόκληση».

Ωστόσο, επεσήμανε τα οφέλη της μετάβασης σε επισκέψιμο μοντέλο λειτουργίας, καθώς αυτό μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική πηγή εισοδήματος για τους επαγγελματίες του χώρου.

Υπολειμματικότητες και ευαισθητοποίηση παραγωγών

Σε ερώτηση σχετικά με τα ζητήματα υπολειμματικότητας φυτοφαρμάκων, τα οποία είχαν απασχολήσει έντονα τη δημόσια συζήτηση κατά την περασμένη χρονιά, η κα Μαμιδάκη απάντησε:

«Ήταν μία πάρα πολύ καλή χρονιά σε ό,τι αφορά τις παλιμοτικότητες. Δεν διαπιστώθηκαν σημαντικά προβλήματα στο νομό και θα συνεχίσουμε, σε κάθε περίπτωση, σαν σύλλογος τις δράσεις ευαισθητοποίησης, καθώς θα πρέπει να γίνονται συστηματικά».

Ανέφερε επίσης πως οι κλιματολογικές συνθήκες βοήθησαν σημαντικά στην αντιμετώπιση του δάκου, γεγονός που συνέβαλε στην καλή εικόνα της φετινής παραγωγής.

Ο ρόλος της τιμής και οι πρακτικές στο χωράφι

Αναφορικά με την επίδραση της τιμής του ελαιολάδου στις γεωργικές πρακτικές, υπογράμμισε πως η αγορά επηρεάζει άμεσα τη συμπεριφορά των παραγωγών.

«Σαφώς και πάντα η τιμή θα παίζει ένα ρόλο στον τρόπο και στις πρακτικές που εφαρμόζουν οι παραγωγοί πάνω στο χωράφι τους», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Γι’ αυτό, όπως είπε, ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Χανίων προγραμματίζει και φέτος δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης ενόψει της νέας ελαιοκομικής περιόδου, με στόχο τη συνεχή βελτίωση των παραγωγικών προτύπων.

Νέο κεφάλαιο για την κρητική ελαιοκομία

Η δυνατότητα ανάπτυξης επισκέψιμων ελαιοτριβείων συνιστά μια στρατηγική κατεύθυνση για την ενίσχυση του ελαιοτουρισμού, του οποίου η ζήτηση διαρκώς αυξάνεται, τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους επισκέπτες που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες.

Με τις απαραίτητες υποδομές, την κατάλληλη εκπαίδευση και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, η Κρήτη μπορεί να μετατρέψει το ελαιόλαδο από προϊόν εξαγωγής σε ολοκληρωμένη εμπειρία πολιτισμού και γαστρονομίας.

Ο συνδυασμός παράδοσης, καινοτομίας και τουρισμού μπορεί να δώσει ώθηση στην τοπική οικονομία, ενισχύοντας παράλληλα το κύρος της κρητικής ελαιοπαραγωγής τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά.