Πριν μερικά χρόνια, η εικόνα από το beach bar στη Ρόδο, με τους σερβιτόρους να σερβίρουν ποτά… μέσα στη θάλασσα, άνοιξε έναν ευρύτερο διάλογο για το μοντέλο τουρισμού που θέλουμε να αναπτύξουμε στην Ελλάδα. Οι αντιδράσεις ήταν έντονες, με πολλούς να κάνουν λόγο για «τριτοκοσμική αισθητική» και άλλους να υπερασπίζονται την πρακτική ως τάση του διεθνούς τουριστικού μάρκετινγκ.
Υποστηρικτές τέτοιων παροχών επισημαίνουν ότι παρόμοιες κατασκευές και εμπειρίες συναντώνται σε διεθνείς προορισμούς υψηλού τουριστικού επιπέδου, από την Καραϊβική και τις Μαλδίβες έως τα νησιά Φίτζι. Τονίζουν ότι οι σύγχρονες τάσεις στον τουρισμό επιζητούν την παροχή μοναδικών εμπειριών και ότι αυτές οι υπηρεσίες απευθύνονται σε επισκέπτες που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ακριβά για να τις απολαύσουν.
Όμως, όπως επισημαίνουν και αρκετοί ειδικοί του χώρου, πρόκειται για πρακτικές που σπάνια υιοθετούνται στην Ευρώπη και όταν αυτό συμβαίνει, λειτουργούν υπό αυστηρά πλαίσια, με πλήρη περιβαλλοντική και αισθητική πρόβλεψη. Οι αντίστοιχες εμπειρίες δεν προβάλλονται απλώς ως ένδειξη πλούτου ή πολυτέλειας, αλλά ως μέρος μιας ολιστικής εμπειρίας, που σέβεται τη φυσιογνωμία του τόπου και δεν θυσιάζει τον χαρακτήρα του σε μια πλαστική «προσομοίωση εξωτισμού».
Οι εικόνες από το beach bar της Ρόδου αποτυπώνουν περισσότερο μια αποικιοκρατική λογική, όπου το χρήμα εξασφαλίζει το προνόμιο — όχι μια αυθεντική εμπειρία συνδεδεμένη με τον τόπο. Το «μοναδικό» στην περίπτωση αυτή είναι απλώς ότι κάποιος μπορεί να πιει το κοκτέιλ του… μέσα στη θάλασσα, όχι ότι ήρθε πιο κοντά στην κουλτούρα, τη φύση ή την αυθεντικότητα του νησιού.
Ο τουρισμός εμπειρίας κερδίζει έδαφος
Την ίδια στιγμή, παγκόσμια και τοπικά, αναπτύσσεται μια διαφορετική μορφή τουρισμού, αυτός της βιωματικής εμπειρίας. Από ταξίδια που περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της ζωής άγριων ζώων στη φύση, όπως το μπάνιο ελεφάντων στην Ασία ή την παρατήρηση φαλαινών στο Μεξικό, μέχρι πιο ήπιες αλλά αυθεντικές δραστηριότητες — όπως η ιστιοπλοΐα στα Γκαλαπάγκος ή η πεζοπορία σε παγετώνες — ο παγκόσμιος επισκέπτης στρέφεται όλο και περισσότερο σε εμπειρίες που του προσφέρουν σύνδεση με τον τόπο και σεβασμό προς το περιβάλλον και την τοπική κοινωνία.
Αυτή η φιλοσοφία υιοθετείται και στην Κρήτη, όπου νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες αναδεικνύουν τον βιωματικό και αυθεντικό τουρισμό.
Η περίπτωση της Daring Trails στα Χανιά
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Daring Trails, μια εταιρεία με έδρα τα Χανιά, που δημιουργήθηκε από δύο αδέλφια: τον Ακύλα και τον Νώντα Γερακάκη. Προερχόμενοι από τον χώρο του αθλητισμού και πιο συγκεκριμένα τον ποδηλατικό όμιλο «Τάλως», τον μεγαλύτερο στην Ελλάδα, οι δύο νέοι αποφάσισαν να μετατρέψουν το πάθος τους για το mountain biking σε μια οργανωμένη τουριστική εμπειρία.
Μέσω της Daring Trails, προσφέρουν στους επισκέπτες της Κρήτης τη δυνατότητα να γνωρίσουν την ενδοχώρα των Χανίων μέσα από οργανωμένες ποδηλατικές διαδρομές, σε μονοπάτια που λίγοι γνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν. Πρόκειται για δραστηριότητες με περιβαλλοντικό και πολιτιστικό σεβασμό, που φέρνουν τον τουρίστα σε άμεση επαφή με τη φύση, τα τοπία και την ιστορία του τόπου.
Όπως αναφέρουν σε σχετικό κείμενο:
“Ο κόσμος μπορεί να προοδεύει, αλλά μερικά πράγματα μένουν πάντα ίδια. Η μαγεία της ανακάλυψης, η μεγαλοπρέπεια της φύσης, η ικανοποίηση που έρχεται με την επιτυχία κόντρα στα προγνωστικά. Αυτά είναι που μας κατευθύνουν εδώ στο Daring Trails, τα θεμέλια όσων κάνουμε.
Τα ποδήλατα μας σήμερα μπορεί να είναι ηλεκτρικά, αλλά αυτό γίνεται προκειμένου να μπορέσουμε να φτάσουμε ακόμα πιο μακριά, ακόμα πιο ψηλά. Η ίδια η εμπειρία δεν αλλάζει. Θέτουμε προκλήσεις στους εαυτούς μας, υπερνικάμε εμπόδια, απλώνουμε το χέρι μας, κάνουμε το επόμενο βήμα. Και βρίσκουμε νέο νόημα, νέες ομορφιές, στην εξερεύνηση του αγνώστου”.
Οι διαδρομές που προσφέρει η ομάδα των Ακύλα και Νώντα Γερακάκη είναι τριών επιπέδων δυσκολίας, προσαρμοσμένες στην εμπειρία κάθε ποδηλάτη — από τον αρχάριο ως τον πιο προχωρημένο.
Αυτό που καθιστά τις διαδρομές ξεχωριστές είναι η αυθεντικότητα του τοπίου και η γνώση των διοργανωτών, οι οποίοι καθοδηγούν τους επισκέπτες μέσα από μονοπάτια άγνωστα ακόμη και στους ντόπιους. Χωριά ξεχασμένα από τον μαζικό τουρισμό, ελαιώνες και ορεινές εκτάσεις με πανοραμική θέα, φαράγγια και κρυμμένα ξωκλήσια, συνθέτουν ένα ταξίδι πέρα από τα συνηθισμένα.
Και το ερώτημα παραμένει:
Τι είναι πράγματι μοναδικό;
Η δυνατότητα να πιεις ένα κοκτέιλ μέσα στο νερό, επειδή μπορείς να το πληρώσεις ακριβά; Ή η εμπειρία του να περιηγείσαι σε τοπία ανέγγιχτα από την εμπορευματοποίηση, συνοδευόμενος από ανθρώπους που δεν σε βλέπουν ως «πορτοφόλι», αλλά ως φιλοξενούμενο;
Η αντίληψη ότι η τουριστική εμπειρία πρέπει να μεταφράζεται απαραίτητα σε προκλήσεις πολυτέλειας, αφήνει πίσω της μια επικίνδυνη παρακαταθήκη. Όταν η εξυπηρέτηση φτάνει να σημαίνει ακόμα και την ταπείνωση – σερβιτόροι που σερβίρουν ποτά γονατιστοί μέσα στη θάλασσα – τότε το ζητούμενο δεν είναι πια η εμπειρία, αλλά η επίδειξη δύναμης του πελάτη έναντι του εργαζόμενου.
Αν δεχτούμε ότι τουρισμός σημαίνει να κάνεις «τα πάντα για τον πελάτη» ανεξαρτήτως κόστους ή αξιοπρέπειας, τότε το ερώτημα δεν είναι αν προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Το ερώτημα είναι πότε θα περάσει η σκυτάλη σε κάποιον άλλο που θα το κάνει φθηνότερα – αλλά τα όρια, και ίσως και η αξιοπρέπειά μας, θα έχουν ήδη χαθεί.
Στην Κρήτη, και ιδιαίτερα στα Χανιά, αναπτύσσεται με σταθερά βήματα μια νέα τουριστική ταυτότητα. Βασίζεται στη φύση, στον πολιτισμό και στη βαθιά επιθυμία για αληθινή σύνδεση με τον επισκέπτη. Οι πρωτοβουλίες όπως η Daring Trails υπόσχονται μοναδικές στιγμές που χαράζονται στη μνήμη. Αυτές που δεν αγοράζονται, αλλά βιώνονται. Και αυτό, ίσως, είναι το πραγματικά ανεκτίμητο.
Δεν μπορούν όλοι να πληρώσουν. Και το σεβόμαστε.
Αν βρίσκεσαι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, συνέχισε να μας διαβάζεις δωρεάν. Η ενημέρωση πρέπει να παραμένει προσβάσιμη για όλους.
Αν όμως μπορείς, στήριξέ μας σήμερα. Ορίστε δύο καλοί λόγοι για να το κάνεις:
- Η στήριξή σου ενισχύει άμεσα την ποιότητα και την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας μας.
- Κοστίζει λιγότερο από έναν καφέ και η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 1 λεπτό.
Επίλεξε σήμερα να γίνεις συνδρομητής ή δωρητής.
Σας ευχαριστούμε θερμά.
