Οδός Αναγνώστου Μάντακα: Μεγάλος οπλαρχηγός, πολέμησε κατά των Τούρκων μέχρι της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Δηλαδή η Κρήτη Ελλάδα ήταν και πριν την Ένωση, όμως οι Μεγάλες Δυνάμεις μετά τις ατέλειωτες αιματηρές επαναστάσεις όλης της Ελλάδας, υπέγραψαν την με αίμα αποκτηθείσα ελευθερία των Ελλήνων εκτός της Κρήτης.

Οι Κρήτες συνέχισαν να πολεμούν μέχρι που έφυγε και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης από δω. Και έτσι, με τις συνεχόμενες επαναστάσεις τους και με μπροστάρη τον Βενιζέλο έγινε η πολυπόθητη Ένωση τον Δεκέμβρη του 1913.

Στο φρούριο Φιρκά οι φλογεροί επαναστάτες Αναγνώστης Μάντακας και Χατζή Μιχάλης Γιάνναρης ύψωσαν την σημαία της πολυπόθητης Ένωσης με την Ελλάδα. Ούτε σκλάβοι πια, ούτε αυτόνομοι, δηλαδή εύκολο ξανά θήραμα.

Οδός Σήφακα (Μαχαιράδικα): Ιωσήφ Κωνσταντουδάκης – Σήφακας, για το μεγάλο ανάστημα του αλλά και την ανδρεία του! Καλούσε σε επανάσταση τους αγωνιστές από το φρούριο της Μαλάξας και το βροντερό κάλεσμα του για συμμετοχή στην μάχη έφτανε στα Χανιά. Φόβος και τρόμος των Τούρκων. Είχε επτά αδέλφια. Ο αδελφός τους Αντώνης Κωνσταντουδάκης – Σήφακας – έτσι υπέγραφε, ήταν και αυτός μεγάλος οπλαρχηγός. Ο Σήφακας δυστυχώς δεν πέθανε σε μάχη.

Αυτό το θεριό, πέθανε από πνευμονία στην Ρογδιά Κισσάμου στην ηλικία των 57 χρόνων. Αψήφησε το κρυολόγημα, πήρε μέρος σε πολυήμερη μάχη, του γύρισε σε πνευμονία και πέθανε. Θάφτηκε στο προαύλιο μπροστά όπως μπαίνουμε, δεξιά εμπρός, στο μοναστήρι Γωνιάς Κολυμπαρίου. Δίπλα του υπήρχε και ο τάφος του Παρθενίου Κελαϊδή. Δίπλα – δίπλα ήταν. Θα το θυμούνται οι κάτοικοι.

Δυστυχώς, πριν τριάντα περίπου χρόνια (από τότε άρχισε ο ενδοτισμός;) πετάχτηκαν οι τάφοι και στη θέση τους μπήκε ένα κλουβί με παπαγαλάκια. Μια και παπαγαλάκια γίναμε και παπαγαλίζομε ό,τι μεθοδεύουν οι επικυρίαρχοι μας.

Θα συνεχίσομε, ανά δύο κάθε φορά, με όλες τις ονομασίες των δρόμων μας.

Α.Κ.Α.