Του Αποστόλη Λουλουδάκη

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποφάσισε να σηκώσει το τηλέφωνο – όχι για να απαντήσει στον Τραμπ (που αγνοεί επιμελώς τα SMS της), αλλά για να στείλει επιστολή στον αγαπημένο της Έλληνα οικοδεσπότη: τον Κυριάκο “Χανιά Resort” Μητσοτάκη.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν, που τελευταία βλέπει τις εφημερίδες να τη ρωτούν λίγο ενοχλητικά “τι υπέγραψες και με ποιον ακριβώς στην Pfizer, Ούρσουλα;”, ένιωσε την ανάγκη να δείξει θεσμική αυστηρότητα. Και τι πιο εύκολο από το να τραβήξει το χαλί κάτω από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, ο οποίος μπλέχτηκε πάλι με επιδοτήσεις, αγροτικά προγράμματα και παραιτήσεις με άρωμα πετρελαίου και βαμβακιού.

Στην επιστολή της (που κατά λάθος διέρρευσε από ιταλικό fax με ελληνική πρίζα), η Ούρσουλα φέρεται να γράφει με γερμανική κοφτότητα:

«Αγαπητέ Κυριάκο, δεν μπορώ πια να σου καλύπτω τα νώτα — πρέπει να καλύψω τα δικά μου. Οι Βόρειοι δεν θέλουν να πληρώνουν άλλα μπόνους σε θερινούς πρωθυπουργούς».

Και συνεχίζει:

«Κανείς στην Κομισιόν δεν πήρε το μάθημα από το σκάνδαλο Σάντερ του ’99. Συμπτωματικά, ούτε εγώ. Αλλά εκείνο τουλάχιστον είχε λιγότερα emojis και καθόλου Pfizer.»

Οι κακές γλώσσες λένε πως ο Μητσοτάκης απάντησε με σπάνια λεπτότητα:

«Αγαπητή Ούρσουλα, το γεγονός ότι έκανες διακοπές στο σπίτι μου δεν σε υποχρεώνει. Αλλά το γεγονός ότι ξέρω ποιος σου έστειλε τα μηνύματα για τα εμβόλια, ίσως σε κάνει να σκεφτείς λίγο καλύτερα πριν τα σβήσεις.»

Στο ενδιάμεσο, ένα ανώνυμο στέλεχος της DG AGRI σχολίασε:

«Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, τουλάχιστον οι Έλληνες καταφέρνουν να κάνουν τα σκάνδαλά τους με γεύση. Εμείς εδώ, ούτε ένα καλό λάδι ελιάς δεν μπορούμε να λαδώσουμε.»

Κάπως έτσι, η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα εποχή διαφάνειας: όλοι τα κάνουν, όλοι τα ξέρουν, αλλά τώρα πια… το λένε και μεταξύ τους. Με επιστολές. Και carbon copy στον Le Canart Enchaîné.

Προς τον Εξοχότατο Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας

κ. Κυριάκο Μητσοτάκη

Αγαπητέ Κυριάκο,

Σου γράφω σε μια συγκυρία που θα προτιμούσα να αποφύγω. Οι εξελίξεις στην Ελλάδα – και συγκεκριμένα το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων – έχουν πλέον ξεπεράσει τα σύνορα των Βρυξελλών. Οι παραιτήσεις, όσο και αν αποσκοπούν στη διαχείριση εντυπώσεων, δεν αναιρούν το γεγονός: το σύστημα καταρρέει υπό το βάρος των ίδιων του των πρακτικών.

Γνωρίζεις καλά πως υπήρξε μια εποχή που μπορούσα να παρέμβω διακριτικά, να αμβλύνω γωνίες, να “εξηγήσω” το ελληνικό context. Όμως, ειλικρινά, Κυριάκο, ούτε εγώ μπορώ πλέον να συνεχίσω να υπερασπίζομαι μια πραγματικότητα που θυμίζει τις μέρες του 1999 και το σκάνδαλο Σάντερ – μόνο που τότε τουλάχιστον υπήρχε ακόμη ντροπή.

Τα πράγματα είναι δύσκολα κι από τη δική μου πλευρά. Το θέμα με τις συμβάσεις των εμβολίων COVID-19 επιστρέφει σαν φάντασμα – με Εισαγγελείς, Ελεγκτικά Συνέδρια, και κάποιους ενοχλητικά συνεπείς ευρωβουλευτές που δεν καταλαβαίνουν πότε πρέπει να σταματούν τις ερωτήσεις. Θα ήταν ωραίο να πω ότι βρίσκω στήριξη από τους “μεγάλους παίκτες”, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν απαντά καν στα μηνύματά μου. Εδώ και εβδομάδες.

Σε αυτό το πλαίσιο, καταλαβαίνεις πως δεν έχω την πολιτική ή ηθική πολυτέλεια να καλύπτω άλλο τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Οι πόροι είναι λιγοστοί, η Ουκρανία απορροφά τεράστια ποσά, και καμία κυβέρνηση στον Βορρά δεν έχει διάθεση να εξηγήσει στους ψηφοφόρους της γιατί πρέπει να πληρώνει για τις “συνήθειες” των άλλων. Τα «παλιά τηλέφωνα» δεν χτυπούν πια.

Σε παρακαλώ, λοιπόν, να μην περιμένεις άλλα “σήματα” από τις Βρυξέλλες. Η εποχή της σιωπηλής αλληλεγγύης έχει τελειώσει. Από εδώ και πέρα, ο καθένας μετριέται μόνος του.

Με κάθε καλή πρόθεση – και λίγη πικρία,

Ούρσουλα

Απάντηση:

Προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Αγαπητή Ούρσουλα,

Σε ευχαριστώ για την επιστολή σου, αν και ομολογώ πως η ευθύτητα του ύφους της με ξάφνιασε – όχι γιατί δεν την εκτιμώ, αλλά γιατί συνήθως προτιμούσες πιο “διπλωματικούς” τόνους όταν τα πράγματα αφορούσαν και εσένα.

Αναγνωρίζω ότι η συγκυρία είναι δύσκολη. Οι πιέσεις που δέχεσαι σε σχέση με τη διαχείριση των συμβάσεων για τα εμβόλια είναι έντονες – και απ’ ό,τι μαθαίνω, δεν είναι μόνο οι Εισαγγελείς αλλά και οι πολιτικοί σου “σύμμαχοι” που δείχνουν να απομακρύνονται. Ίσως αυτό εξηγεί και την απόσταση που κρατάει ο Τραμπ. Δεν είναι άλλωστε άνθρωπος των “χάρηκα”, όπως πολύ καλά γνωρίζεις.

Σε κάθε περίπτωση, το να μου επισημαίνεις τώρα πως δεν θα μπορέσεις να προσφέρεις «θεσμική κάλυψη» μου μοιάζει λίγο υποκριτικό – ειδικά όταν και οι δυο ξέρουμε ότι πολλά από αυτά που σήμερα “σε ενοχλούν”, τα θεωρούσες μέχρι πρόσφατα… διαχειρίσιμα. Ίσως να έφταιγε ο ήλιος της Κρήτης – τον οποίο, παρεμπιπτόντως, χαίρομαι που απόλαυσες όταν ήσουν εδώ.

Η Ελλάδα πράγματι έχει τις αδυναμίες της – όπως και κάθε χώρα. Αλλά θα σε συμβούλευα να είσαι προσεκτική όταν αφήνεις υπονοούμενα περί «συστημάτων που καταρρέουν». Τα συστήματα, Ούρσουλα, συνήθως καταρρέουν όταν σταματούν να υποκρίνονται ότι λειτουργούν. Και αυτή τη στιγμή, η υποκρισία δεν προέρχεται από την Αθήνα.

Λυπάμαι αν αισθάνεσαι πως οι παλιοί δεσμοί μας εξαντλήθηκαν. Αν μη τι άλλο, όμως, σου εύχομαι καλή επιτυχία – ειδικά στους επόμενους μήνες, που απ’ ό,τι φαίνεται, θα χρειαστείς και λίγη τύχη. Ξέρεις πώς είναι αυτά: οι συμμαχίες αλλάζουν, οι προστασίες τελειώνουν και τελικά όλοι κρινόμαστε για αυτά που αφήνουμε πίσω.

Με εκτίμηση,

Κυριάκος Μητσοτάκης

Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας