Την άμεση παρέμβαση της ΔΕΥΑΧ για να αντιμετωπιστούν οι υπερχειλίσεις στο αποχετευτικό σύστημα της Παλιάς Πόλης, οι διαρροές του Βιολογικού Καθαρισμού στο Κουμπελή και να αλλάξει η χωροθέτηση του νέου αντλιοστασίου στον Σταυρό Ακρωτηρίου, ζήτησαν σύλλογοι κατοίκων των Χανίων σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τμήμα Δυτικής Κρήτης).

Οι κάτοικοι εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για τις επιπτώσεις που προκαλεί η κατάσταση του αποχετευτικού δικτύου στην υγεία, την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον, ζητώντας άμεση λήψη μέτρων και συντονισμένη δράση από τις αρμόδιες αρχές.

Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν πέντε ενεργοί φορείς της πόλης:
ο Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Κουμπελή “Άγιος Γεώργιος”, ο Εξωραϊστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Νέας Χώρας, ο Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Σύλλογος Μόνιμων Κατοίκων Παλιάς Πόλης Χανίων, ο Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαθά, και ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού (SEA).

Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Ευαγγελία Ξηρουχάκη, ενώ παρόντες ήταν επιστήμονες, εκπρόσωποι συλλόγων και ενεργοί πολίτες, που παρουσίασαν στοιχεία, εμπειρίες και προτάσεις για την αναβάθμιση των υποδομών.

Ηχηρές απουσίες από τη ΔΕΥΑΧ και τη Δημοτική Αρχή

Παρότι είχαν σταλεί επίσημες προσκλήσεις τόσο στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Χανίων (ΔΕΥΑΧ) όσο και στη Δημοτική Αρχή, κανένας εκπρόσωπος των δύο φορέων δεν παρέστη στην ημερίδα.

Η απουσία τους προκάλεσε έντονη δυσαρέσκεια στους παρευρισκόμενους, καθώς πολλά ερωτήματα για τη λειτουργία του δικτύου και την αντιμετώπιση της δυσοσμίας παρέμειναν αναπάντητα.

Όπως σημειώθηκε από τους διοργανωτές, η μη συμμετοχή των αρμόδιων υπηρεσιών «στέρησε από τη δημόσια συζήτηση μια πολύτιμη ευκαιρία για ενημέρωση, διαφάνεια και συνεργασία με την κοινωνία».

Εκπρόσωποι φορέων και πολιτικές παρουσίες

Στην ημερίδα παραβρέθηκαν, μεταξύ άλλων:

ο πρώην Δήμαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκας, ο πρώην Δήμαρχος Ακρωτηρίου Αντώνης Γιαννακάκης, ο Πρόεδρος του Σωματείου Επιχειρηματιών Εστίασης Χανίων Βασίλης Οικονομάκος, καθώς και εκπρόσωποι του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Ονουφρίου, του Συλλόγου Κατοίκων Αη Γιάννη, του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 7ου Γυμνασίου, της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών «Οξυγόνο», της Οικολογικής Πρωτοβουλίας Χανίων και της ΕΛΛΕΤ.

Από την πλευρά των πολιτικών φορέων, παρόντες ήταν ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Χανίων και δημοτικός σύμβουλος Χαράλαμπος Λουτσέτης, η δημοτική σύμβουλος Ζωή Γεωργούλα από την παράταξη Όνειρο είναι τα Χανιά, καθώς και ο περιφερειακός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης Αλέκος Μαρινάκης. Χαιρετισμό απέστειλε ο βουλευτής Χανίων της Νέας Δημοκρατίας Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης.

Φωτογραφική μαρτυρία για τα προβλήματα κάτω από την επιφάνεια

Η ημερίδα συνοδεύτηκε από έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Τα Χανιά κάτω από την επιφάνεια: Φωτογραφική αποτύπωση των προβλημάτων του αποχετευτικού δικτύου».

Η έκθεση παρουσίασε πλούσιο φωτογραφικό υλικό και δημοσιεύσεις που καταγράφουν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της δυσλειτουργίας του αποχετευτικού, αποκαλύπτοντας το μέγεθος της πρόκλησης που καλείται να αντιμετωπίσει η πόλη.

«Αναγκαίες επενδύσεις για να αποφύγουμε τον ευτροφισμό και τους μικρορύπους»

Ο Παναγιώτης Αλεβαντής, φυσικός, πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρθρογράφος, ο οποίος παρουσίασε τις βασικές προβλέψεις της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την επεξεργασία αστικών λυμάτων.

Ο κ. Αλεβαντής προειδοποίησε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί σημαντικές επενδύσεις για την ανακαίνιση, αναβάθμιση και αντικατάσταση των υφιστάμενων υποδομών επεξεργασίας και των συναφών δικτύων, στο πλαίσιο ενός εθνικού προγράμματος προσαρμογής και ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης αστικών λυμάτων.

«Θα πρέπει να εξασφαλιστεί όχι μόνο η δευτεροβάθμια επεξεργασία που πραγματοποιείται σήμερα, αλλά και η απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου — η λεγόμενη τριτοβάθμια επεξεργασία — για την αποφυγή φαινομένων ευτροφισμού», τόνισε ο ομιλητής.

«Παράλληλα, η νέα νομοθεσία απαιτεί και τέταρτο στάδιο επεξεργασίας, για την απομάκρυνση μικρορύπων όπως τα μικροπλαστικά», πρόσθεσε.

Ειδική αναφορά έκανε επίσης στην ανάγκη παρακολούθησης ιών και παθογόνων παραγόντων, καθώς και στη διασφάλιση πρόσβασης σε εγκαταστάσεις υγιεινής για ευπαθείς και περιθωριοποιημένες ομάδες.

Δημόσια συμμετοχή και διαφάνεια στις αποφάσεις

Ο κ. Αλεβαντής υπογράμμισε τη νομική υποχρέωση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για κάθε έργο επεξεργασίας λυμάτων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, που προβλέπει τη συμμετοχή των πολιτών «όταν όλες οι επιλογές είναι ακόμη ανοιχτές».

Τόνισε επίσης τη σημασία της ενημέρωσης και διαβούλευσης με το κοινό πριν από την αδειοδότηση τέτοιων έργων, αλλά και το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όσους αποδεικνύουν έννομο συμφέρον, περιλαμβανομένων των περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ).

Ειδικό βάρος δόθηκε στο αντλιοστάσιο λυμάτων που κατασκευάζεται στη θέση “Παχιά Άμμος” του Σταυρού Ακρωτηρίου, ένα έργο που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις των κατοίκων.

Η Μαλίκα Τζαμαριδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού, δήλωσε ξεκάθαρα πως οι κάτοικοι δεν είναι αντίθετοι στο αποχετευτικό έργο, αλλά ζητούν να γίνει «με σωστές μελέτες και σε νόμιμη θέση, όπως προβλέπει η νομοθεσία».

«Το έργο το θέλουμε. Το 2025 θέλουμε να λειτουργεί ένα σύγχρονο αποχετευτικό σύστημα, αλλά να γίνει σε θέση με σωστές μελέτες, ακολουθώντας τα απαιτούμενα της νομοθεσίας. Εδώ, στο Σταυρό, βλέπουμε πως δεν ισχύει αυτό», τόνισε η κ. Τζαμαριδάκη.

Η ίδια αποκάλυψε ότι η τελεσίδικη απόφαση για τη χωροθέτηση του αντλιοστασίου εκδόθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2022, ενώ οι εκσκαφές είχαν ξεκινήσει δύο μήνες νωρίτερα, δηλαδή πριν υπάρξει επίσημη έγκριση.

«Πώς πρόλαβαν να κάνουν τις σωστές τροποποιήσεις και μελέτες αφού άλλαξε η θέση; Επίσης, αν διαβάσουμε τη μελέτη που φέρει υπογραφή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και τη συγκρίνουμε με την πραγματικότητα, βλέπουμε ότι δεν συμφωνούν. Στη μελέτη αναφέρεται ένα αντλιοστάσιο 80 τετραγωνικών μέτρων και βάθους 6 μέτρων, ενώ στην πράξη είναι 150 τετραγωνικά με βάθος 10 μέτρων – τα διπλάσια. Πώς να εμπιστευθεί ο πολίτης το έργο;», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

«Γιατί τρία αντλιοστάσια για 700 κατοίκους;» – Υποψίες για τουριστική αξιοποίηση

Η πρόεδρος του Συλλόγου έθεσε επίσης ζήτημα αναλογικότητας και πιθανής τουριστικής σκοπιμότητας πίσω από τη νέα εγκατάσταση.

«Στον Σταυρό υπάρχουν περίπου 700 μόνιμοι κάτοικοι. Για ποιο λόγο να έχουμε τρία αντλιοστάσια; Δύο μικρά και ένα τεράστιο; Θέλουμε να μας ενημερώσουν, να ξέρουμε αν το έργο συνδέεται με τη δημιουργία κάποιας τουριστικής εγκατάστασης. Δεν είμαστε κατά της ανάπτυξης, αλλά υπέρ της σωστής συνεργασίας και διαφάνειας», σημείωσε.

Η κ. Τζαμαριδάκη υπογράμμισε πως οι κάτοικοι έχουν ζητήσει επαναλαμβανόμενες συναντήσεις με τη διοίκηση της ΔΕΥΑΧ εδώ και τρία χρόνια «χωρίς ουσιαστική ανταπόκριση», ενώ δήλωσε ότι παραμένουν ανοιχτοί στον διάλογο για να βρεθεί «μια λύση κοινής αποδοχής που να σέβεται τον τόπο».

Περιβαλλοντικές ανησυχίες και προσφυγές στη Δικαιοσύνη

Οι κάτοικοι του Σταυρού καταγγέλλουν ότι η ανεπαρκής μελέτη και οι πρόχειρες εργασίες έχουν ήδη προκαλέσει περιβαλλοντικές αλλοιώσεις στην περιοχή.

«Είδαμε τη θάλασσα να γίνεται κόκκινη από τις λάσπες που εκτοξεύτηκαν κατά τη διάρκεια των έργων. Παρατηρήσαμε διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας και μείωση των φωλιών χελωνών. Πέρυσι υπήρχαν τρεις φωλιές στην ανατολική πλευρά της παραλίας, φέτος μόνο μία. Όταν το νερό γεμίζει ιλύ και δεν περνά οξυγόνο, είναι φυσικό το οικοσύστημα να ασφυκτιά», ανέφερε.

Οι κάτοικοι έχουν ήδη υποβάλει μηνυτήρια αναφορά, ενώ η Εισαγγελία Χανίων διεξάγει έρευνα, με την υπόθεση να βρίσκεται σε αναμονή δικαστικής απόφασης.

«Μέχρι στιγμής, οι αποφάσεις απορρίπτονται για τυπικούς λόγους και όχι επί της ουσίας. Κανένα δικαστήριο δεν έχει ανοίξει τον φάκελο για να εξετάσει αν τηρείται η νομοθεσία. Ζητάμε δικαιοσύνη – τίποτε περισσότερο», κατέληξε η πρόεδρος.

Η ευρύτερη εικόνα: υπερχειλίσεις, διαρροές και ανάγκη για συνολικό σχέδιο

Πέρα από τον Σταυρό, οι κάτοικοι ζητούν από τη ΔΕΥΑΧ να αντιμετωπίσει τις υπερχειλίσεις του αποχετευτικού δικτύου στην Παλιά Πόλη, καθώς και τις διαρροές του Βιολογικού Καθαρισμού στο Κουμπελή, που προκαλούν έντονη δυσοσμία και ανησυχία για τη δημόσια υγεία.

Όπως υπογραμμίζουν, απαιτείται ένα ενιαίο, διαφανές σχέδιο διαχείρισης λυμάτων, με σαφείς περιβαλλοντικές προδιαγραφές και διαρκή έλεγχο, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα ζωής κατοίκων και επισκεπτών.

«Σεβασμός στη νομιμότητα και συνεργασία με την τοπική κοινωνία»

Η υπόθεση του αντλιοστασίου στον Σταυρό Ακρωτηρίου αναδεικνύει, για μία ακόμη φορά, τη σύγκρουση ανάμεσα στην ανάγκη για υποδομές και στην απαίτηση για σεβασμό του περιβάλλοντος.

Οι κάτοικοι τονίζουν ότι επιθυμούν έργα με επιστημονική τεκμηρίωση και κοινωνική αποδοχή, ενώ καλούν τη ΔΕΥΑΧ να επαναξιολογήσει τις μελέτες και να προχωρήσει σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινότητες.

«Ζητάμε δικαιοσύνη, διαφάνεια και συνεργασία. Να πάμε όλοι μαζί μπροστά», είπε κλείνοντας η κ. Τζαμαριδάκη.

Η φωνή των κατοίκων: «Μας ενώνει το κοινό πρόβλημα του αποχετευτικού»

Την αγωνία των κατοίκων του Κουμπελή Χανίων για την κατάσταση του Βιολογικού Καθαρισμού και τις επίμονες οσμές που επιβαρύνουν την καθημερινότητά τους εξέφρασε, με λόγια που συγκίνησαν, η Ιωάννα Νικήτα, εκπροσωπώντας τον Εξωραϊστικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Κουμπελή “Άγιος Γεώργιος”, στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Τεχνικό Επιμελητήριο Χανίων

«Είμαστε με μεγάλη χαρά εδώ πέντε σύλλογοι οι οποίοι μας ένωσε το κοινό πρόβλημα του αποχετευτικού συστήματος – του Βιολογικού της πόλης. Πιστεύουμε ότι μέσα από αυτή τη συνεργασία, που ξεκινά από την ημερίδα, θα πάρουμε επιτέλους κάποιες απαντήσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η κα Νικήτα εξήγησε ότι ο Κουμπελής, «ένας οικισμός αρκετά απομερος», αντιμετωπίζει πολλαπλά προβλήματα υποδομών, ωστόσο το ζήτημα του Βιολογικού έχει εξελιχθεί σε ζήτημα ποιότητας ζωής και δημόσιας υγείας

«Προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας, να αναβαθμίσουμε τον τόπο μας. Θέλουμε να λυθεί το ζήτημα των οσμών του Βιολογικού που μας ταλαιπωρεί χρόνια», είπε, σημειώνοντας πως «ο Κουμπελής έχει τη δυνατότητα να γίνει ένα παράδειγμα για όλη την πόλη, αν υπάρξει πολιτική βούληση».

«Να πάψει η ΔΕΥΑΧ να θεωρεί τις δυσοσμίες αναπόφευκτες»

Με σαφή λόγια, η εκπρόσωπος των κατοίκων έθεσε τρεις βασικές διεκδικήσεις προς τους αρμόδιους φορείς — τη ΔΕΥΑΧ, τον Δήμο και την Περιφέρεια Κρήτης.

Πρώτον, όπως είπε, απαιτείται αλλαγή στάσης από τη ΔΕΥΑΧ:

«Ζητάμε να αλλάξει στάση η ΔΕΥΑΧ. Να μη θεωρεί ότι επειδή υπάρχει εκεί μια εγκατάσταση Βιολογικού σημαίνει πως πρέπει να υπάρχουν και δυσοσμίες. Αυτό δεν είναι φυσιολογικό. Είναι ένδειξη δυσλειτουργίας».

Δεύτερον, ζητούν υπεύθυνες απαντήσεις για τα αίτια και τα έργα που μπορούν να μειώσουν τις οσμές:

«Να μας πουν υπεύθυνα σε τι οφείλονται οι δυσοσμίες και ποια έργα μπορούν να τις περιορίσουν. Δεν μπορεί οι πολίτες να ζουν με αυτή την καθημερινή ταλαιπωρία χωρίς καμία επίσημη εξήγηση».

Και τρίτον, το πιο κρίσιμο αίτημα: να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα ως θέμα δημόσιας υγείας.

«Θέλουμε να δουν το ζήτημα σαν ζήτημα δημόσιας υγείας. Έχουμε αρκετά κρούσματα ασθενειών στον οικισμό που μας έχουν θορυβήσει. Θέλουμε υπεύθυνη απάντηση αν οι δυσοσμίες περιέχουν επιβλαβείς ουσίες για τη δημόσια υγεία», τόνισε.

Καταγγελίες για αυξημένα περιστατικά καρκίνου

Η τοποθέτηση της κας Νικήτα συγκλόνισε όταν αναφέρθηκε σε σοβαρά περιστατικά κακοηθειών που, σύμφωνα με τους κατοίκους, παρουσιάζονται ολοένα συχνότερα στην περιοχή.

«Έχουμε κακοήθειες, έχουμε τέτοιες ασθένειες… σε λεμφαδένες, στους πνεύμονες. Έχουμε αρκετούς καρκίνους στους πνεύμονες και σε λεμφαδένες που σχετίζονται με την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα», είπε χαρακτηριστικά.

«Η Παλιά Πόλη δεν αντέχει άλλο»: Κάτοικοι καταγγέλλουν μόνιμη δυσοσμία και υπερχειλίσεις στο αποχετευτικό — «Ζούμε μέσα στη βρωμιά όλο τον χρόνο»

Με λόγια που αποτυπώνουν την αγωνία και την κόπωση των κατοίκων της Παλιάς Πόλης, η Δέσποινα Κουκλάκη, γραμματέας του Συλλόγου Μόνιμων Κατοίκων Παλιάς Πόλης Χανίων, περιέγραψε στην πρόσφατη ημερίδα για τα προβλήματα του αποχετευτικού δικτύου μια πραγματικότητα ασφυκτική για όσους εξακολουθούν να ζουν στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

«Εμείς πλέον ζούμε μία κατάσταση την οποία τη θεωρούμε δεδομένη στην καθημερινότητά μας, με τις δυσοσμίες που υπάρχουνε στην περιοχή», τόνισε.

Η κα Κουκλάκη υπογράμμισε ότι η Παλιά Πόλη, «μια συνοικία που αγκαλιάζει ουσιαστικά το παλιό λιμάνι των Χανίων», έχει μετατραπεί σε πεδίο συνύπαρξης τουρισμού και περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Το αποχετευτικό δίκτυο, παλαιό και ασυντήρητο, αδυνατεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.

«Το νερό μεταφέρει όλες τις οσμές και τα απόβλητα, και από τις ξενοδοχειακές μονάδες και τα τουριστικά καταλύματα που βρίσκονται στη γειτονιά», εξήγησε, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην τουριστική περίοδο, αλλά «είναι μόνιμο, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου».

«Είμαστε 400 κάτοικοι – δεν είμαστε τουρίστες, ζούμε εδώ»

Παρά το γεγονός ότι η Παλιά Πόλη των Χανίων έχει γίνει τουριστικός προορισμός παγκόσμιας εμβέλειας, περίπου 400 μόνιμοι κάτοικοι εξακολουθούν να ζουν εκεί, συνθέτοντας τον τελευταίο ζωντανό πυρήνα της ιστορικής συνοικίας.

«Είμαστε γύρω στους 400 μόνιμους κατοίκους οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο σύλλογο. Υπάρχουμε στη γειτονιά — δεν είναι μόνο οι τουρίστες — και επηρεαζόμαστε από αυτήν την κατάσταση», τόνισε η κα Κουκλάκη.

Η ίδια περιέγραψε μια καθημερινή εμπειρία υποβάθμισης, όπου «οι οσμές από τα φρεάτια», οι υπερχειλίσεις λυμάτων και η έλλειψη συντήρησης του δικτύου έχουν γίνει πλέον μέρος της ρουτίνας.

«Ζούμε καθημερινά τις δυσκολίες όταν περπατάμε στη γειτονιά μας, με τις οσμές που βγαίνουν από τα φρεάτια. Είναι εστία μολύνσεων», είπε χαρακτηριστικά.

Υπερχειλίσεις, ρύπανση και “βοριάδες” που μεταφέρουν τη δυσοσμία

Σύμφωνα με τη μαρτυρία της, οι υπερχειλίσεις λυμάτων είναι τόσο συχνές που «κάποιοι δρόμοι και σημεία είναι ποτισμένα από τα λύματα», με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες μόλυνσης και δυσοσμίας που επιδεινώνονται από τους ανέμους.

«Με τους βοριάδες επηρεαζόμαστε πάρα πολύ. Έρχεται πάρα πολύ βρωμιά και δυσοσμία και από τη θάλασσα», σημείωσε, αποκαλύπτοντας ότι οι ρυπαντικές εκπομπές του αποχετευτικού συστήματος φτάνουν ως το παραλιακό μέτωπο του λιμανιού.

Η ίδια έκανε λόγο για συνεχή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής, με την κατάσταση να έχει πλέον ξεφύγει από κάθε πλαίσιο ανεκτικότητας:

«Η κατάσταση δεν είναι ότι εντείνεται μόνο το καλοκαίρι, με τον υπερτουρισμό που υπάρχει στην περιοχή, αλλά είναι μόνιμη όλο το χρόνο».

«Ζητάμε υπεύθυνες παρεμβάσεις – όχι υποσχέσεις»

Η γραμματέας του Συλλόγου κάλεσε τον Δήμο Χανίων και τη ΔΕΥΑΧ να προχωρήσουν άμεσα σε ουσιαστικές παρεμβάσεις και αναβαθμίσεις του αποχετευτικού δικτύου, ώστε να αποκατασταθεί η στοιχειώδης ποιότητα ζωής των κατοίκων.

«Ζητάμε να διερευνηθεί μία αναβάθμιση, να γίνουνε με ευθύνη του Δήμου αναβαθμίσεις στο δίκτυο, για να βελτιωθεί η καθημερινότητά μας», υπογράμμισε.

Η τοποθέτηση της κας Κουκλάκη συνοψίζει το αίτημα ενός ολόκληρου οικισμού που, παρά τη φήμη και την επισκεψιμότητα της Παλιάς Πόλης, παραμένει αντιμέτωπος με προβλήματα υποδομών και δημόσιας υγείας που πλήττουν τη φυσιογνωμία της.

Το στοίχημα της Παλιάς Πόλης

Η μαρτυρία της Δέσποινας Κουκλάκη φωτίζει με ειλικρίνεια την αντίφαση της σύγχρονης Παλιάς Πόλης των Χανίων: μιας γειτονιάς όπου συνυπάρχουν ο τουρισμός, η αρχιτεκτονική κληρονομιά και η εγκατάλειψη των βασικών υποδομών.

Το αποχετευτικό δίκτυο, που εξυπηρετεί δεκάδες επιχειρήσεις και εκατοντάδες κατοίκους, χρειάζεται ριζική αναβάθμιση — όχι μόνο για την αισθητική εικόνα της πόλης, αλλά για την υγεία και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων που εξακολουθούν να ζουν εκεί.

«Δεν ζητάμε τίποτα υπερβολικό», είπε η κα Κουκλάκη. «Ζητάμε να μπορούμε να αναπνέουμε καθαρό αέρα στη γειτονιά μας».

«Οι βιολογικοί καθαρισμοί είναι πολύτιμοι — αν λειτουργούν σωστά»

Την ανάγκη για ριζική αναβάθμιση του αποχετευτικού συστήματος των Χανίων και για σωστή λειτουργία του Βιολογικού Καθαρισμού τόνισε ο Μιχαήλ Φουντουλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, μιλώντας σε ημερίδα που διοργανώθηκε στο ΤΕΕ Χανίων για τα περιβαλλοντικά και υγειονομικά προβλήματα του αποχετευτικού δικτύου της πόλης.

«Το ένα μέρος είναι το αποχετευτικό, το άλλο είναι ο βιολογικός καθαρισμός. Προφανώς το αποχετευτικό δίκτυο πρέπει να αναβαθμιστεί, να στεγαωθεί, έτσι ώστε τα λύματα να μην καταλήγουν ανεξέλεγκτα και μετά στο βιολογικό καθαρισμό να επεξεργάζονται σωστά και να αξιοποιούνται», ανέφερε ο κ. Φουντουλάκης.

Η ορθή λειτουργία των υποδομών, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν περιορίζεται μόνο στην επεξεργασία, αλλά αφορά και την αξιοποίηση των παραγόμενων προϊόντων:

«Το ανακτημένο νερό, το καθαρό νερό που βγάζει ο βιολογικός, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άρδευση. Η λάσπη επίσης μπορεί να αξιοποιηθεί είτε ως ενέργεια είτε στο έδαφος», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι «οι βιολογικοί καθαρισμοί είναι καλοί, αρκεί να λειτουργούν σωστά».

«Η Ευρώπη απαιτεί αναβαθμίσεις – το κόστος πρέπει να καλυφθεί»

Ο καθηγητής αναφέρθηκε στη νέα ευρωπαϊκή οδηγία για τα αστικά λύματα, η οποία τέθηκε πρόσφατα σε ισχύ, επιβάλλοντας αυστηρότερα πρότυπα ποιότητας για τη λειτουργία και τη διαχείριση των βιολογικών καθαρισμών σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

«Με βάση την καινούργια ευρωπαϊκή οδηγία – δεν έχει περάσει ούτε ένας χρόνος από την υιοθέτησή της – θα πρέπει να αναβαθμιστεί ακόμα περισσότερο η ποιότητά τους και τα προϊόντα που παράγει ένας βιολογικός καθαρισμός να μην πετιούνται απλά, αλλά να αξιοποιούνται για διάφορες χρήσεις», εξήγησε.

Η συμμόρφωση, ωστόσο, απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους. Όπως τόνισε ο κ. Φουντουλάκης, η χρηματοδότηση της μετάβασης αυτής είναι «αναπόφευκτο ζήτημα» που πρέπει να αντιμετωπιστεί από τις τοπικές και εθνικές αρχές:

«Θα είναι υποχρεωτική η αναβάθμιση και το κόστος θα πρέπει να καλυφθεί. Τα χρήματα θα πρέπει να βρεθούν με κάποιο τρόπο, έτσι ώστε να γίνει αναβάθμιση», είπε χαρακτηριστικά.

«Οι κακοήθειες δεν οφείλονται στα λύματα»

Σχολιάζοντας τις ανησυχίες κατοίκων περιοχών κοντά σε εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού για πιθανά προβλήματα υγείας, ο κ. Φουντουλάκης προχώρησε σε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη τοποθέτηση, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ των λυμάτων και σοβαρών ασθενειών όπως οι καρκίνοι.

«Μπορεί να οφείλεται σε διάφορα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι οφείλεται αποκλειστικά στα λύματα. Οι κακοήθειες δεν οφείλονται στα λύματα. Αυτό που βλέπουμε απευθείας από τα λύματα είναι συνήθως γαστρεντερίτιδες», σημείωσε.

Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι υπάρχουν μικρορυπαντές – ουσίες με πιθανές καρκινογόνες ιδιότητες – που εντοπίζονται τόσο στα λύματα όσο και σε πολλές άλλες πηγές της καθημερινότητας:

«Υπάρχουν διάφοροι μικρορυπαντές που έχουν κατηγορηθεί για το ότι είναι καρκινογόνες, αλλά αυτοί υπάρχουν παντού: στα ρούχα μας, στο τηγάνι μας, στις κατσαρόλες μας. Δεν είναι πρόβλημα μόνο των λυμάτων», ανέφερε.

«Οι βιολογικοί καθαρισμοί είναι εργαλείο βιωσιμότητας»

Ο κ. Φουντουλάκης, που διδάσκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης τον τελευταίο χρόνο, τόνισε πως οι βιολογικοί καθαρισμοί δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως απλή υποχρέωση, αλλά ως εργαλεία περιβαλλοντικής βιωσιμότητας που μπορούν να μειώσουν δραστικά το αποτύπωμα των πόλεων.

«Οι βιολογικοί καθαρισμοί βοηθούν, αν λειτουργούν σωστά, στο να μειώσουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Είναι κρίσιμο να βλέπουμε τις εγκαταστάσεις αυτές όχι ως πρόβλημα, αλλά ως πηγή επαναχρησιμοποίησης νερού, ενέργειας και πρώτων υλών», τόνισε.

Η μετατροπή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων σε κυκλικούς κόμβους παραγωγής ενέργειας και ανακύκλωσης πόρων, όπως υπογράμμισε, αποτελεί τη νέα κατεύθυνση της ευρωπαϊκής πολιτικής – και μια ευκαιρία για τις τοπικές κοινωνίες, όπως τα Χανιά, να κάνουν ένα άλμα προς ένα πράσινο και βιώσιμο μέλλον.

«Από τη διαχείριση στην αξιοποίηση – το στοίχημα των Χανίων»

Η τοποθέτηση του κ. Φουντουλάκη συνοψίζει τη νέα φιλοσοφία που καλείται να υιοθετήσει η χώρα:

να μεταβεί από τη διαχείριση των λυμάτων στην αξιοποίησή τους.

«Οι βιολογικοί καθαρισμοί είναι καλοί. Πρέπει να λειτουργούν σωστά. Και για να λειτουργούν σωστά, χρειάζονται τεχνολογική υποστήριξη, συντήρηση και – κυρίως – σωστό σχεδιασμό», κατέληξε ο καθηγητής.

Η συζήτηση που ακολούθησε μετά το τέλος των ομιλιών περιστράφηκε γύρω από τα χρόνια προβλήματα του αποχετευτικού συστήματος των Χανίων, με επίκεντρο τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στον Κουμπελή.

Κάτοικοι και εκπρόσωποι συλλόγων εξέφρασαν έντονους προβληματισμούς για:

• τις ανεπαρκείς επιθεωρήσεις και ελέγχους,

• τη δυσοσμία που πλήττει κατοικημένες περιοχές,

• και την έλλειψη διαφάνειας στις αποφάσεις που αφορούν τη διαχείριση του αποχετευτικού.

Οι ομιλητές απάντησαν σε σειρά ερωτήσεων, επισημαίνοντας την ανάγκη ορθής λειτουργίας και τακτικής συντήρησης των εγκαταστάσεων, αλλά και συνεχούς επικοινωνίας με τους πολίτες.

Οι εκπρόσωποι των συλλόγων δεσμεύτηκαν ότι θα συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις και τη συνεργασία τους, επιδιώκοντας έναν εποικοδομητικό και δημοκρατικό διάλογο με όλους τους αρμόδιους φορείς.

Για τα Χανιά, μια πόλη που ήδη αντιμετωπίζει πιέσεις λόγω τουρισμού και κλιματικής κρίσης, η πρόκληση είναι διπλή: να προστατεύσει τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, επενδύοντας παράλληλα στη βιωσιμότητα.