Aν θέλουμε λιγότερα θανατηφόρα ατυχήματα στην Κρήτη πολλά πρέπει να γίνουν

Με αφορμή το νέο πολύνεκρο τροχαίο στα Χανιά, στα Τοπόλια, ξεκίνησε ξανά η κουβέντα για το τι φταίει και έχουμε τόσους νεκρούς από τροχαία ατυχήματα στην Κρήτη.

Η Κρήτη εδω και χρόνια βρίσκεται μέσα στις περιφέρειες της Ευρώπης με τα περισσότερα θανατηφορα τροχαία ατυχήματα. Ο πιο επικίνδυνος νομός στην Κρήτη, σύμφωνα με τα στοιχεία των τελευταίων ετών, είναι τα Χανιά, αφού περίπου το 50% των θανατηφόρων τροχαίων συμβαίνουν στο νομό μας.

Γιατί όμως στην Κρήτη και στα Χανιά έχουμε τέτοιο μεγάλο αριθμό θανατηφόρων τροχαίων.

Στο κείμενο που ακολουθεί θα παρουσιάσουμε μια σειρά στοιχεία που αποτυπώνουν την πραγματικότητα με τα τροχαία στην Κρήτη, σε σύγκριση με όσα ισχύουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Αρχικά, όπως είχε επισημάνει και ο κ. Λιονάκης, πρώην διευθυντής της ΕΛΠΑ και νυν πρόεδρος του Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων ΕΣΥ.ΠΡΟΤΑ σε παλαιότερη συνέντευξη που είχε δώσει στην εφημερίδα μας “ο ΒΟΑΚ είναι από τους πιο γερασμένους δρόμους στην Ελλάδα. Μόνο ο δρόμος Κόρινθος – Πάτρα είναι πιο γερασμένος αλλά τώρα εκεί κατασκευάζεται η Ολυμπία Οδός».

Χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις στα 35 χιλιόμετρα από το σύνολο 313 χιλιομέτρων του δικτύου υπάρχει διαχωριστικό στηθαίο.

Όπως τονίζεται και σε παλιότερο ρεπορτάζ της «Ελευθεροτυπίας», η κατασκευή διαχωριστικού στηθαίου σε μήκος 14,5 χλμ από το ύψος του ΚΤΕΟ μέχρι την περιοχή των Λινοπεραμάτων έσωσε δεκάδες ζωές:

«Μέχρι το 2003, οι νεκροί στο συγκεκριμένο τμήμα ήταν εννέα το χρόνο ανά μέσο όρο! Από το 2003, οπότε και κατασκευάστηκε το διαχωριστικό στηθαίο, μόλις έξι θανατηφόρα δυστυχήματα έχουν σημειωθεί, σε διάστημα 8 χρόνων».

Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για τις ώρες που συμβαίνουν τα τροχαία ατυχήματα.

Από τους 798 νεκρούς που καταγράφηκαν το 2015 οι 171 νεκροί προέκυψαν από ατυχήματα μεταξύ των ωρών από 12 τα μεσάνυχτα έως 7 το πρωί. Αν και η συγκεκριμένη ζώνη έχει τους περισσότερους νεκρούς ακολουθούμενη από τις ώρες 5 το απόγευμα έως 9 το βράδυ (161 νεκροί), το γεγονός είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θανατηφόρων ατυχημάτων συμβαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Δηλαδή, και ώρες που δε γίνεται κατανάλωση αλκοόλ. Οι αιτίες λοιπόν των θανατηφόρων τροχαίων πρέπει να αναζητηθούν σε μία ποικιλία λόγων που εντείνονται κατά τις μεταμεσονύχτιες ώρες και λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ. Το αλκόολ μετατρέπει τα πολλά υπόλοιπα αρνητικά σε ωρολογιακή βόμβα που περιμένει να εκραγεί. Όμως το πρόβλημα υπάρχει ακόμα και είναι τεράστιο και χωρίς τον αρνητικό παράγοντα του αλκοόλ.

Πάντως, όπως τονίζει ο κ. Λιονάκης  αν και από τις 12 τα μεσάνυχτα μέχρι τις 7 το πρωί κυκλοφορεί μόλις το 1/10 των οχημάτων στο διάστημα αυτό είχαμε τους περισσότερους νεκρούς, το 1/3 του συνόλου.

Η συγκεκριμένη επισήμανση αποκτά τη δική της αξία όταν σύμφωνα με έρευνες, η Κρήτη είναι η πρώτη περιφέρεια σε αλκοολισμό στην Ελλάδα. Τα νούμερα είναι τρομακτικά ακόμα και σε εφήβους. Το νησί κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, στην 3η θέση στη μέθη (≥3 φορές Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής | 2012 7 στη ζωή τους) και στην 5η υψηλότερη στην κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον 1 φορά το μήνα.

Σημαντικό επίσης στοιχεία τα επαναλαμβανόμενα θανατηφόρα τροχαία σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας που αποτυπώνει οτι με έργα σε αυτά τα σημεία ο αριθμός των νεκρών θα μειωνόταν κατακόρυφα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία προηγούμενων ετών, με θάνατο κινδυνεύουν περισσότεροι οι οδηγοί έναντι των επιβατών, οι άνδρες έναντι των γυναικών, οι άνω των 55 ετών και οι κάτω των 25.

Η ημέρα με τον υψηλότερο κίνδυνο είναι η Κυριακή. Κυριακή συνέβη και το πολύνεκρο θανατηφόρο τροχαίο στα Τοπόλια και με τα δύο θύματα να είναι κάτω των 25 ετών.

Υπάρχουν όμως και  πιο γενικά στοιχεία με ιδιαίτερη αξία:

Σύμφωνα με τη Eurostat οι πίνακες με τον αριθμό των νεκρών ανά περιφέρεια αποδεικνύει ότι οι περιφέρειες με τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία χώρες της Δύσης και του Βορρά της Ευρώπης ενώ τα πιο υψηλά ποσοστά καταγράφονται σε χώρες του Νότου και της Ανατολής.

Στη μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων συντελεί η ύπαρξη καλού συστήματος μαζικών μεταφορών αλλά και η ύπαρξη καλής ποιότητας εθνικών οδών, αφού θεωρούνται πολύ πιο ασφαλείς από τους επαρχιακούς δρόμους.

Eurostat: Oι περιφέρειες της Ευρώπης με τον υψηλότερο αριθμό νεκρών σε τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους

Αντιθέτως, υψηλά ποσοστά θανάτων καταγράφονται σε περιοχές με μικρά εθνικά οδικά δίκτυα ή σε κακή κατάσταση, όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, οι χώρες της Βαλτικής και η Ελλάδα.

Επίσης, σημαντικό ρόλο στη μείωση των θανατηφόρων τροχαίων παίζει η ασφάλεια των οχημάτων που βελτιώνεται όσο πιο καινούργια είναι τα οχήματα, καλύτερος αστικός σχεδιασμός για την προστασία των πεζών, η επιβολή του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και ειδικά των ορίων ταχύτητας και η ανάπτυξη μίας κουλτούρας “ασφάλειας” συμπεριλαμβανομένου της ποιότητας παροχής ιατρικών υπηρεσιών για τις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Στην Ελλάδα, η πλειοψηφία αυτών των στοιχείων απουσιάζουν.

H Κρήτη έχει μείνει ακόμα πιο πίσω με ένα πολύ κακό οδικό δίκτυο, με μέτριο σύστημα δημόσιων μεταφορών, δίχως πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη μίας κουλτούρας “ασφάλειας” αλλά και με έναν πολύ παλιό στόλο οχημάτων. Έτσι κάπως εξηγείται και η αύξηση που καταγράφεται στον αριθμό των νεκρών από τροχαία στην Κρήτη όταν στην υπόλοιπη Ελλάδα ο αριθμός μειώνεται.

Πολλά από αυτά τα προβλήματα θα έπρεπε να είχαν λυθεί αφού συγκεντρώνονται τεράστια ποσά από τα τέλη κυκλοφορίας. Όμως στην πραγματικότητα μόλις ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών των χρημάτων επιστρέφει στην Κρήτη σε μορφή αναγκαίων έργων.

Όπως μας είχε αναφέρει ο κ. Λιονάκης:

«Η μέση είσπραξη είναι περίπου 1 δισεκατομμύρια 100 εκατομμύρια ευρώ σε όλη την Ελλάδα. Στην Κρήτη το ποσό που συγκεντρώνεται φτάνει τα 113 εκατομμύρια ευρώ. Απ’ αυτά τα χρήματα μόνο 10 με 12 εκατομμύρια ευρώ γίνονται έργα στην Κρήτη».

Το κόστος αυτής της “οικονομίας” σε πόρους για αναγκαία έργα, είναι τεράστιο σε ανθρώπινες ζωές.

Εν τέλει όμως είναι και εξαιρετικά δαπανηρό…

Πάλι, όπως μας είχε πει ο κ. Λιονάκης:

«Κατά μέσο όρο έχουμε 650 εκατομμύρια ευρώ περίπου απώλειες κάθε χρόνο. Αυτό είναι το πραγματικό κόστος των θανατηφόρων και των τροχαίων στην Κρήτη. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι με 4 χρόνια χωρίς κανένα τροχαίο θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τον ΒΟΑΚ; Και οικονομικίστικα να το δει κάποιος, πέρα από τις ανθρώπινες τραγωδίες που συντελούνται, θα έπρεπε να είχαμε δράσει διαφορετικά».

Όπως αναφέρει και η Eurostat, η μεγάλη διαφορά που παρατηρείται στον αριθμό των νεκρών στις διάφορες χώρες της Ευρώπης συνδέεται, πρωτίστως  με την ποιότητα των οδικών δικτύων αλλά και σε κοινωνικο – οικονομικούς παράγοντες όπως τα χαρακτηριστικά των αυτοκινήτων (παλαιά αυτοκίνητα είναι πολύ λιγότερο ασφαλή) αλλά και την τουριστική κίνηση και την οδηγική συμπεριφορά.

Θα είναι μεγάλο λάθος αν υποτιμηθεί η σημασία του οχήματος για την ασφάλεια των επιβαίνοντων. Η βελτίωση της παθητικής ασφάλειας των νέων επιβατικών αυτοκινήτων με την είσοδο μηχανισμών που αυξάνουν την ασφάλεια των επιβαίνοντων έχει συντελέσει στη ραγδαία μείωση των θανατηφόρων τροχαίων.

Τα τροχαία στην Κρήτη δεν είναι ένα πρόβλημα που θα λυθεί μόνο με τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου ΒΟΑΚ, είναι πολυπαραγοντικό. Χρειάζονται έργα και στις επαρχιακές οδούς, καμπάνια ενάντια στην υπερβολική κατανάλωση αλκόολ, επιδοτήσεις για την αγορά νέων οχημάτων που αυξάνουν την ασφάλεια των οδηγών.

Όλα αυτά δεν είναι απλά αναγκαία για να σταματήσει το αιματοκύλισμα στους δρόμους της Κρήτης, είναι και ζήτημα οικονομικό. Οι οικονομικές συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων είναι τεράστιες.

"google ad"