Στις 11 Μαρτίου 2006, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πέθανε στις φυλακές Σεβενίγκεν της Χάγης, αφού οι δεσμώτες του είχαν αρνηθεί τη μεταφορά του στη Μόσχα για την περίθαλψή του, παρότι υπέφερε από καρδιακά προβλήματα. Από τα κυριότερα στοιχεία του κατηγορητηρίου στο Διεθνές Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία ήταν η υποτιθέμενη συνενοχή του Βελιγραδίου στη σφαγή 8.000 Βοσνίων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα, τον Ιούλιο του 1995.
Την περασμένη Δευτέρα, ένας άλλος θεσμός της διεθνούς δικαιοσύνης, το Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία, που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, απάλλαξε μετά θάνατον τον Μιλόσεβιτς και τη χώρα του από την κατηγορία της γενοκτονίας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπάρχουν πειστήρια που να αποδεικνύουν ότι το Βελιγράδι είχε υπό τον έλεγχό του τον στρατό των Σερβοβοσνίων και απέρριψε την καταβολή οικονομικής αποζημίωσης από τη Σερβία στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ίδιο Δικαστήριο που έκρινε τον πρώην Σερβο-βόσνιο πρόεδρο Ράντοβαν Κάρατζιτς, ένοχο για εγκλήματα πολέμου, καταδικάζοντας τον, σε 40 χρόνια φυλακή, αποφάσισε, παμψηφεί, πως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν ήταν μέλος της εγκληματικής οργάνωσης με θύματα Μουσουλμάνους και Κροάτες στον πόλεμο της Βοσνιας.
Οι δικαστές έκριναν πως Κάρατζιτς και Μιλόσεβιτς ήταν ευνοημένοι από τη διατήρηση της Γιουγκοσλαβίας με τον Μιλόσεβιτς να είναι, αρχικά, υποστηρικτικός, αλλά με το πέρασμα των χρόνων, οι επιδιώξεις τους σημείωσαν απόκλιση. Το δικαστήριο έκρινε πως από το 1990 εως τα μισά του 1991, ο πολιτικός στόχος της ηγεσίας των Σερβοβόσνιων ήταν η διατήρηση της Γιουγκοσλαβίας και η αποτροπή του διαχωρισμού η της ανεξαρτησίας της Βοσνίας-Ερζεγοβινης, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα των διαχωρισμό των Σερβοβόσνιων από τη Σερβία, Το δικαστήριο σημείωσε πως ο Μιλόσεβιτς ενέκρινε αυτό τον στόχο και μίλησε κατά της ανεξαρτητοποίησης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο Μιλόσεβιτς προσπάθησε να έχει μια πιο προσεκτική προσέγγιση της κατάστασης. Επίσης, έκρινε ότι σε υποκλαπείσες συνομιλίες με τον Κάρατζιτς, ο Μιλόσεβιτς αναρωτιόταν αν είναι σοφή η χρήση αθέμιτης ενέργειας σε απάντηση μιας άλλης αθέμιτης ενέργειας και εξέφραζε τις αμφιβολίες του για τη νομιμοτητα μιας Σερβοβοσνιακής Συνέλευσης.
Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, σύμφωνα με τους δικαστές, εξέφραζε τις επιφυλάξεις του για το γεγονός πως η Σερβοβοσνιακή Συνέλευση απέκλειε τους Μουσουλμάνους που προέρχονταν από τη Γιουγκοσλαβία.
Παράλληλα, σε συναντήσεις με Βόσνιους και Σερβοβόσνιους αξιωματούχους, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, σύμφωνα με τους δικαστές, υπογράμμιζε πως όλα τα μέλη των άλλων εθνών και εθνικοτήτων πρέπει να προστατευτούν. Τόνιζε επίσης πως το διεθνές ενδιαφέρον για τους Σέρβους δεν συνιστούσε διάκριση.
Επίσης, ο Μιλόσεβιτς υπογράμμιζε την ανάγκη αποφασιστικής καταπολέμησης του εγκλήματος.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, σε ιδιωτικές συναντήσεις ο Μιλόσεβιτς ήταν εξαιρετικά εξοργισμένος με την απόφαση της ηγεσίας των Σερβοβόσνιων να απορρίψουν το σχέδιο Βανς-Όουεν. Επίσης διαπιστώθηκε πως ο Μιλόσεβιτς έλεγε πως κατανοούσε τις ανησυχίες των Σερβοβόσνιων, αλλά υπογράμμιζε πως το πιο σημαντικό ήταν ο τερματισμός του πολέμου.
Ο Μιλόσεβιτς αναρωτιόταν κατά πόσο ο κόσμος θα δεχόταν πως οι Σερβοβόσνιοι που αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης θα έπαιρναν το 50% της ιδιοκτησίας και προσπάθησε να ενθαρρύνει την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.
Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είχε χαρακτηριστεί από τον διεθνή τύπο αμερικανικό και ευρωπαϊκό «χασάπης των Βαλκανίων»… Το CNN είχε χαρακτηρίσει την δίκη του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πιο σημαντική……ακόμη και από την δίκη της Νυρεμβέργης.
Ωστόσο, 12 χρόνια μετά τον θάνατο του, το Δικαστήριο της Χάγης τον έκρινε αθώο για την κατηγορία της γενοκτονίας.
Γράφει σε σχετικό άρθρο του ο Neil Clark στο Russia Today:
Το συμπέρασμα του Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία ότι μία από τις πιο δαιμονοποιημένες προσωπικότητες της μοντέρνας ιστορίας είναι αθώος των φρικτών εγκλημάτων για τα οποία των κατηγορούσαν θα έπρεπε να έχει κάνει πρωτοσέλιδους τίτλους σε όλο τον κόσμο. Όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Ακόμα καιΔιεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία το έθαψε βαθιά στο πόρισμα των 2.590 σελίδων του στη δίκη του Σερβοβόσνιου ηγέτη Ράντοβαν Κάραζιτς που καταδικάστηκε τον Μάρτιο για την Γενοκτονία της Σρεμπενίτσα και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Πόσο διαφορετικά ήταν τα πράγματα όταν ξεκίνησε η δίκη του αποκαλούμενα “Χασάπη των Βαλκανίων” τον Φεβρουάριο του 2002.
Το CNN προέβαλε κάθε λεπτομέρειες αυτού που περιέγραφαν ως “την πιο σημαντική δίκη από τη Νυρεμβέργη”. Βεβαίως, η ενοχή του Μιλόσεβιτς θεωρούταν δεδομένη. “Όταν θα έρθει η καταδίκη του και θα εξαφανιστεί σε ένα κελί, ουδείς θα ξανακούσει από αυτόν”, είπε ο αμερικάνος δικηγόρος Judith Armatta από την οργάνωση “Coalition for International Justice”.
Όποιος τολμούσε να αμφισβητήσει τη θέση του ΝΑΤΟ χαρακτηριζόταν ως “απολογητής του Μιλόσεβιτς”, ή, ακόμα χειρότερα ως “αρνητής της γενοκτονίας”.
Και σε άλλο σημείο του άρθρου του αναφέρει:
Υπό κανονικές συνθήκες, σε μια δίκη, πρώτα συλλέγονται τα στοιχεία και μετά, εφόσον κριθεί αναγκαίο, κατηγορείται καποιος για ένα έγκλημα και δικάζεται. Στην περίπτωση του Μιλόσεβιτς συνέβη το αντίθετο: Πρώτα κατηγορήθηκε και δικάστηκε για πολιτικούς λόγους και μετά ήρθαν τα στοιχεία.
Η ειρωνία βεβαίως είναι ότι ο πρώην Πρόεδρος της Ηνωμένης Γιουγκοσλαβίας είχε ήδη εισπράξει τους επαίνους τους προέδρου Κλίντος για τον ρόλο που είχε παίξει στη συμφωνία ειρήνης με τη Βοσνία το 1995, που υπογράφηκε στο Ντέιτον.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μιλόσεβιτς δεν ήταν ποτέ ένας ακραίος Σέρβος εθνικιστής, αλλά σε όλη του τη ζωή υπήρξε ένας αφοσιωμένος σοσιαλιστής που πάντα πίστευε και αγωνιζόταν για μία πολυεθνική Γιουγκοσλαβία.
Ο στόχος του καθόλη την πορεία του στην εξουσία δεν ήταν να κτίσει μια “Μεγάλη Σερβία” αλλά προσπαθούσε να διατηρήσει τη Γιουγκοσλαβία ενωμένη όπως πλέον αναγνωρίζει και με κάθε επισημότητα τοΔιεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία.
Όχι μόνο ο Μιλόσεβιτς δεν ήταν ένοχος για εθνικές εκκαθαρίσεις που έγιναν στη Βοσνία, μίλησε πολλές φορές ενάντιά τους. Το Διεθνές Δικαστήριο αναγνωρίζει την επαναλαμβανόμενη κριτική και έντονη αποδοκιμασία του για τις πολιτικές του Κάραζιτς και της Σερβοβόσνιας ηγεσίας.
Ο Μιλόσεβιτς ήταν ένας άνθρωπος που κάθε μορφή ρατσισμού ήταν ένα ανάθεμα, και επέμενε ότι όλες οι εθνικότητες πρέπει να προστατευθούν.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ.
Διαβάστε επίσης σχετικό άρθρο από counterpunch. Ψέμματα για τη Γιουγκοσλαβία, όπως και για το Ιράκ. Απόσπασμα από το άρθρο:
Όλα αυτά επιβεβαιώνουν την καχυποψία ότι ισχυρά γεωπολιτικά συμφέροντα προτιμούσαν να δουν τον Μιλόσεβιτς να πεθαίνει πριν το τέλος της δίκης παρά να τον δουν να αποκαλύπτει τα ψέμματά τους. Τηλεγραφήματα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που διέρρευσαν στο Wikileaks επιβεβαιώνουν ότι το Διεθνές Δικαστήριο συζήτησε την κατάσταση της υγείας και έδειξε τους ιατρικούς φάκελούς του σε προσωπικό της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Χάγη, δίχως τη σύμφωνη γνώμη του.Δεν είναι ικανοποιητικό ότι ο Μιλόσεβιτς, δίχως πολύ φασαρία, αθωώνεται για τα πιο σοβαρά εγκλήματα για τα οποία τον κατηγορούσαν, 10 χρόνια μετά τον θάνατό του. Οι χώρες της Δύσης που συμμετείχαν στον πόλεμο πρέπει να πληρώσουν αποζημιώσεις στη Σερβία.
Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη την απόφαση για τον Κάρατζιτς του Διεθνές Δικαστηρίου για τα Εγκλήματα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία.
Και ένα ενδιαφέρον άρθρο για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας από το monthlyreview.