Ο πολιτιστικός σύλλογος “ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ” στα πλαίσια του Β’ κύκλου του αφιερώματος στο Ιρλανδικό σινεμά με τίτλο: “Ανιχνεύοντας την ταυτότητα του Νέου Ιρλανδικού Κινηματογράφου” θα προβάλλει στα Χανιά την Κυριακή, 21 Ιανουαρίου 2018 στην αίθουσα ορόφου του Τ.Ε.Ε. Δυτικής Κρήτης (Νεάρχου 23 , είσοδος από Γιαμπουδάκη) στις 20.00μ.μ. την ταινία του Στήβεν Φρίαρς Η καντίνα/The Van, παραγωγής 1996. Την ταινία θα προλογίσει ο εκπαιδευτικός Δημήτρης Δαμασκηνός.
Σκηνοθεσία: Στήβεν Φρίαρς
Σενάριο: Ρόντυ Ντόυλ
Πρωταγωνιστούν: Γκερ Ράιαν, Κολμ Μίνεϊ, Ντόναλντ Ο’ Κέλι, Κάρολιν Ρόθγουελ,
Κοινωνική ταινία-Κωμωδία
Έγχρωμη. Διάρκεια: 1ω 40 λ.
Υπόθεση: Έχοντας τη σχετική εμπειρία ο απολυμένος Μπρένταν «Μπίμπο» Ριβς αποφασίζει να ανοίξει μια κινητή καντίνα αξιοποιώντας ένα παλιό van (μικρό φορτηγό). Προσλαμβάνει για βοηθό το καλύτερο του φίλο Λάρι, αλλά τα προβλήματα της δουλειάς επηρεάζουν τη φιλία τους. Η κατάσταση θα φθάσει στη ρήξη, όταν η καντίνα θα κλείσει από έναν επιθεωρητή υγείας.
Στήβεν Φρίαρς: Ο σκηνοθέτης των γυναικών
του Νίκου Φενέκ Μιχελίδη,
εφημερίδα Ελευθεροτυπία,
Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011
Γεννημένος το 1941 στο Λέστερ της Αγγλίας, τελειόφοιτος της Νομικής Σχολής του Κέμπριτζ, ο Στίβεν Φρίαρς, που η ταινία του «Cheri» αρχίζει να προβάλλεται αυτή την εβδομάδα, ξεκίνησε την καριέρα του στο θέατρο και στην τηλεόραση, στην αρχή ως βοηθός του Λίντσεϊ Αντσερον (σκηνοθέτη του «Εάν» και ενός από τους ιδρυτές του φρι σίνεμα) και του ηθοποιού Αλμπερτ Φίνεϊ, στο περίφημο θέατρο «Ρόγιαλ Κορτ» του Λονδίνου.
Στον κινηματογράφο εμφανίζεται με ένα συναρπαστικό θρίλερ, το «Συμβόλαιο με τον θάνατο». Όμως η σχέση του με τον ρεαλιστικό κινηματογράφο παραμένει εμφανής στις ταινίες του, παρ’ ότι διαμορφώνει ένα δικό του, πιο εκλεπτυσμένο, ύφος. […]
Οι πρωταγωνίστριες πάντα ξεχωρίζουν στις ταινίες του βρετανού σκηνοθέτη. Αρκεί να πω πως μέχρι σήμερα έξι από αυτές ήταν υποψήφιες για Όσκαρ, από τις οποίες το κέρδισε μία, η Ελεν Μίρεν, για τη «Βασίλισσα». Ο ίδιος όμως επιμένει πως δεν τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα ποια θα είναι η πρωταγωνίστριά του: «Προέχει πάντα το σενάριο. Οι ηθοποιοί ακολουθούν. Και εδώ, από τις πρώτες στον κατάλογό μας, ήταν η Μισέλ Φάιφερ. Είναι και στην κατάλληλη ηλικία».
Οι περισσότερες γυναίκες του συχνά εμφανίζονται σε ρόλους που μανιπουλάρουν τους άντρες, όπως στους «Κλέφτες», τις «Επικίνδυνες σχέσεις» και το «Σερί», του υπενθυμίζω. «Αν θέλετε να πείτε πως οι γυναίκες είναι απαίσιες, συμφωνώ απόλυτα μαζί σας» λέει χαμογελώντας.
Σημαντικό στοιχείο στην ταινία είναι και η περίοδος. «Ήταν ένας πολύ διαφορετικός κόσμος» λέει ο Φρίαρς. «Η ταινία, οι διάλογοι έχουν θεατρική βάση. Όλες οι ταινίες μου έχουν θεατρική βάση. Προέρχομαι, όπως ξέρετε, από το θέατρο. Το ίδιο και οι συγγραφείς που θαυμάζω. Ο Χάνιφ Χουρέισι, για παράδειγμα, που έγραψε το “Ωραίο μου πλυντήριο”: το έργο του είχε κάτι το θεατρικό, κάτι από τον Μπέρναρντ Σο».
Ο Φρίαρς καταπιάνεται με ποικίλα κινηματογραφικά είδη: τη δραματική κωμωδία («Ωραίο μου πλυντήριο»), το δράμα εποχής («Επικίνδυνες σχέσεις»), το φιλμ νουάρ («Οι κλέφτες»), την ταινία τρόμου («Μαίρη Ράιλι»), τα καθημερινά ανθρώπινα δράματα, εμπνευσμένα από το φρι σίνεμα («Το πιτσιρίκι»), το γουέστερν («Η πόλη του πάθους»), τη μουσική ταινία («High Fidelity»), τις ταινίες εποχής («Η κυρία Χέντερσον παρουσιάζει»), τις ιστορικές ταινίες («Η βασίλισσα»). Παρ’ όλα αυτά μπορεί σ’ αυτές να ξεχωρίσουμε κάποια στοιχεία, με κύριο τις ερωτικές σχέσεις, ανάμεσα συνήθως σε τρία πρόσωπα, που οδηγούν σε σύγκρουση.
Ωστόσο δεν ενδιαφέρεται να γράφει τα σενάριά του. «Εγώ τα βλέπω όλα από κινηματογραφικής πλευράς, εικαστικά» μου εξηγεί. «Προτιμώ να κάθομαι στο σπίτι μου και να διαβάζω τα σενάρια που μου φέρνουν οι άλλοι». Συνεργάζεται δε στο τελευταίο στάδιο με τους σεναριογράφους. «Μαζί τους το αναπτύσσεις και το καλυτερεύεις συνεχώς. Δεν τα ετοιμάζεις όλα πριν από το γύρισμα. Άλλοτε κερδίζεις κι άλλοτε χάνεις». Τι είναι εκείνο που χάνει; «Χάνεις την αθωότητά σου και κερδίζεις σε εμπειρία» εξηγεί χαμογελώντας.
Το χιούμορ υπάρχει και στις ταινίες του. «Εκείνο από τις αγγλικές ταινίες που αρέσει στο ξένο κοινό είναι η κωμωδία» λέει. «Ο Πίτερ Σέλερς και ο Άλεκ Γκίνες. Και δυστυχώς δεν μπορείς να γλιτώσεις απ’ αυτό». Παρατηρώ ότι το δικό του χιούμορ πλησιάζει σ’ εκείνο του Μπίλι Γουάιλντερ. «Αυτός ήταν ένας πολύ μεγάλος σκηνοθέτης» απαντά. «Μεγάλωσα με τέτοιες ταινίες. Όταν ήμουν μικρός, πήγαινα στο σινεμά με τη μητέρα μου. Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Και σήμερα στο σινεμά πηγαίνω. Δεν μου αρέσει να βλέπω DVD και τηλεόραση. Ο Γουάιλντερ και ο Οφίλς παίρνανε ιστορίες χιουμοριστικές όπου από κάτω παιζόταν ένα δράμα».
Αυτό ακριβώς το δράμα που βρίσκεται κάτω από το χιούμορ και τα αστεία είναι τελικά εκείνο που συναντάμε σ’ όλες σχεδόν τις ταινίες του, μαζί και στο «Σερί». «Η ζωή είναι μια θλιβερή υπόθεση, αλλά μπορείς να διασκεδάσεις αρκετά στην πορεία» καταλήγει. Ακόμα και στην αποτυχία (όπως με το «Μαίρη Ράιλι») βρίσκει ενδιαφέρον: «Μια αποτυχία κάθε τόσο δεν είναι κακή. Με ελευθερώνει, δεν με ενοχλεί κανένας και μου αφήνει χρόνο να δουλέψω την επόμενη ταινία».
Λίγα λόγια για τον Ρόντυ Ντόυλ και το βιβλίο του The Van: Ο Ιρλανδός συγγραφέας και σεναριογράφος της ταινίας Ρόντυ Ντόυλ γεννήθηκε στο Δουβλίνο το 1958. Το πρώτο του μυθιστόρημα, με τίτλο “The Commitments”, που κυκλοφόρησε το 1987 έγινε δεκτό με μεγάλο ενδιαφέρον και τέσσερα χρόνια εργότερα, το 1991, ο σκηνοθέτης Αλαν Πάρκερ υπέγραψε την πολύ επιτυχημένη κινηματογραφική του εκδοχή. Ταινία έγινε και το επόμενο βιβλίο του “The Snapper” (1990), από τον Στήβεν Φρήαρς (ελληνικός τίτλος, “Το πιτσιρίκι” ). Αυτό το βιβλίο, ήταν υποψήφιο για το σημαντικότερο βραβείο πεζογραφίας της Αγγλίας – το Booker – το οποίο όμως απέσπασε τελικά για το τέταρτο βιβλίο του, το “Πάντυ Κλαρκ, Χα Χα Χα “.
Το Βαν είναι η ιστορία δύο μεσόκοπων που παραμένουν αμετανόητοι έφηβοι. Στενοί φίλοι, συνδεδεμένοι με μια “άγαρμπη” γυμνασιακή φιλία, άνεργοι, αποφασίζουν σε μια στιγμή ενθουσιασμού να αγοράσουν για παλιοσίδερα ένα διαλυμένο Βαν χωρίς μηχανή, και να το μεταμορφώσουν σε καντίνα.
Σε μια ατμόσφαιρα μιζέριας, σε μια πόλη παραζαλισμένη από τη φρενίτιδα του ποδοσφαίρου δίνονται σ’ έναν αγώνα επιβίωσης άλλοτε με νεανικό πάθος κι άλλοτε με διάθεση να παραιτηθούν. Η μεγαλύτερή τους ευχαρίστηση είναι να πίνουν στην αγαπημένη τους παμπ με το χαρτζιλίκι που τους δίνουν οι γυναίκες τους. Η ζωή μοιάζει να έχει ξεφύγει από τα χέρια τους.
Άνθρωποι καθημερινοί-αντιήρωες που αναλώνονται σε κοινότυπες σκέψεις, χαρακτηρίζονται για την ανθρωπιά και την ανάγκη τους να τοποθετούν την φιλία τους πάνω απ’ όλα ανάγκη που τους ωθεί να θυσιάσουν κάποτε χωρίς δισταγμό το κοινό τους δημιούργημα, τη μοναδική τους ελπίδα για το μέλλον, Το Βαν, για να μην χάσουν τίποτα από τη σχέση τους.
Ο Ρόντυ Ντόyλ έχει επαινεθεί για την ικανότητά του να γεννάει στους αναγνώστες του τη διάθεση να κάνουν ακόμη όνειρα. Το Βαν που είχε προταθεί για το βραβείο Booker κρίθηκε “ως το πιο απολαυστικό μυθιστόρημα της χρονιάς” ( Literary Review).
