Το αθέατο έγκλημα της διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων ολοένα αυξάνεται οδηγώντας στα σκλαβοπάζαρα των σύγχρονων αγορών εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά, θύματα της βίας και της ομηρίας των σύγχρονων δουλεμπόρων. Φαινόμενο σε έξαρση, λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής και πολιτικής κρίσης στα περισσότερα σημεία του πλανήτη, με την ακμάζουσα δραστηριότητα της «βιομηχανία σαρκός» να αποφέρει ετήσια κέρδη 25,7 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία στη συνέχεια «ξεπλένονται» σε εταιρίες «βιτρίνας».
Το Trafficking αναγνωρίζεται, διεθνώς, ως μια από τις σοβαρότερες μορφές οργανωμένου εγκλήματος και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καταρρακώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, πλήττει με βάναυσο τρόπο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, εκμαυλίζει συνειδήσεις υποθάλπει τη διαφθορά και απεμπολεί το αξιακό σύστημα γιατί συχνά το ίδιο το θύμα «αποδέχεται» την κατάσταση του, λόγω της έλλειψης ουσιαστικών επιλογών και διεξόδων από την ανέχεια.
Οργανωμένο έγκλημα
Η κλίμακα της εμπορίας ανθρώπων είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αξιόπιστα. Ωστόσο σύμφωνα με στοιχεία διεθνών οργανισμών, εκτιμάται ότι 27 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σήμερα σε κατάσταση δουλείας παγκοσμίως. Τα θύματα εμπορικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανέρχονται σε 1,39 εκατομμύρια. Πάνω από 25% των θυμάτων σεξουαλικής εμπορίας διακινούνται από τη Νότια και την Ανατολική Ευρώπη. Το 90% των θυμάτων που διακινούνται προς κράτη-µέλη της ΕΕ καταλήγουν στην βιομηχανία του σεξ. Μόνο 1% – 2% των θυμάτων διασώζονται και µόνο ένας στους 100.000 Ευρωπαίους που ασχολούνται µε τη διακίνηση ανθρώπων καταδικάζεται.
Η εκτιμώμενη ετήσια διακίνηση είναι:
• περίπου 2,45 εκατομμύρια (UN Office on Drugs and Crime) εκ των οποίων τα 1,2 εκατομμύρια είναι παιδιά (UNICEF),
•περίπου 800.000 στα διεθνή σύνορα, με πολλά περισσότερα θύματα εμπορίας στο εσωτερικό των χωρών (Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης),
•πολλές εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εντός ΕΕ μόνο (κυρίως γυναίκες και παιδιά (Europol).
Στην Ελλάδα
Η Χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί τόσο χώρα «ενδιάμεσο» όσο και χώρα «προορισμού» για τα θύματα εμπορίας ανθρώπων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΜΚΟ, περίπου 20.000 γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και 1.000 κοριτσιών ηλικίας 13-15 ετών, παραμένουν στην ελληνική βιομηχανία του σεξ.
Στα στατιστικά εμπορίας ανθρώπων και σωματεμπορίας, στην Ελλάδα το 2014 καταγράφηκαν 36 υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων, ενώ για το 1ο τετράμηνο του 2015 καταγράφηκαν 13 υποθέσεις. Αντίστοιχα, όσον αφορά στα ανήλικα θύματα, το 2014 καταγράφηκαν 7 θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, 1 θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης και 6 για επαιτεία, ενώ για το 1ο τετράμηνο του 2015, έχουν καταγραφεί 12 ανήλικα θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Ανάγλυφη εικόνα του φαινόμενου παρουσιάζει έρευνα που διενεργήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, στο πλαίσιο του έργου «Πορνεία & παράνομη διακίνηση και εμπορία γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική/οικονομική εκμετάλλευση στην Ελλάδα». Η ερευνητική μελέτη διεξήχθη από την «PRAKSIS» σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Ιωάννινα, Λάρισα, Πύργο και Πάτρα, με τη λήψη 70 συνεντεύξεων από εκδιδόμενες γυναίκες και 30 συνεντεύξεων από πελάτες.
Προκύπτει ότι η πλειοψηφία των εκδιδόμενων γυναικών ανήκει στο ηλικιακό φάσμα 26-35. Οι χώρες καταγωγής τους είναι η Ελλάδα (20), η Ρουμανία (20), η Νιγηρία (8), η Αλβανία (7) και η Βουλγαρία (7). Είκοσι μία είναι απόφοιτες Δημοτικού, 19 απόφοιτες Γυμνασίου και 17 Λυκείου, ενώ στη χώρα προέλευσής τους εργάζονταν είτε ως ανειδίκευτες (23) εργάτριες ή ήταν άνεργες (14) και στη συντριπτική πλειοψηφία τους (58) είχαν ετήσιο εισόδημα χαμηλότερο από 5.000 ευρώ.
Οι 40 από τις γυναίκες βρήκαν τη δουλειά μέσω γνωστών ή φίλων και οι 27 δήλωσαν ότι μπήκαν στο επάγγελμα λόγω επαγγελματικών υποσχέσεων που τους δόθηκαν. Οι 41 έχουν σκεφτεί να αλλάξουν επάγγελμα και οι 51 δήλωσαν ότι θα αποχωρούσαν, αν μπορούσαν, από το επάγγελμα αυτό. Οι 30 έχουν ήδη προσπαθήσει στο παρελθόν να αποχωρήσουν
Το προφίλ των πελατών είναι 26-35 ετών (20 από τους 30). Πρόκειται για αποφοίτους ανώτατης εκπαίδευσης (13) ή λυκείου (10), ιδιωτικούς υπαλλήλους (14) ή ελεύθερους επαγγελματίες (9), άγαμους (17) και με εισόδημα από 5.000 έως 10.000 ευρώ ετησίως (13). Οι 12 από αυτούς είχαν πληρωμένες συνευρέσεις τέσσερις φορές ανά μήνα και οι επτά δύο φορές ανά μήνα. Για τους 28 κριτήριο επιλογής για την εκδιδόμενη αποτελεί ηλικία με προτίμηση στις ηλικίες 26-30 (12) ή 18-25 (9).
Αντιμετώπιση
Η διεθνής κοινότητα ανησυχεί για την πολυδιάστατη φύση του φαινομένου και συνασπίζεται με διεθνείς οργανισμούς και οδηγίες για την ανακοπή του, μέσα από μέτρα και δράσεις καταστολής και τιμωρίας αλλά και εκστρατείες κοινωνικής αφύπνισης για τον περιορισμό της «ζήτησης» προϊόντων ή υπηρεσιών από θύματα εμπορίας. Σε ό,τι αφορά την ΕΕ, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επιτελεί το ρόλο του Εθνικού Συντονιστή μέσω του Γραφείου Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων και αναπτύσσει σχετικές δράσεις
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται το διήµερο πολυθεµατικό Φεστιβάλ «Break the Chain», το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Οκτωβρίου σε συνεργασία µε την Τεχνόπολη του δήµου Αθηναίων και την πολιτιστική πλατφόρμα «ελculture», με αφορμή την Πανευρωπαϊκή Ηµέρα κατά της Εµπορίας Ανθρώπων στις 18 Οκτωβρίιου.
Οι εκδηλώσεις είναι ενημερωτικές, επιστημονικές και καλλιτεχνικές, µε τη συµµετοχή όλων των φορέων – εταίρων, οργανισµών, ιδιωτικών εταιρειών, ενώ οµάδες τέχνης, δηµιουργοί, προσωπικότητες και νέοι καλλιτέχνες θα συµµετέχουν σε µια «γιορτή» ενεργοποίησης κατά της Εκμετάλλευσης Ανθρώπων.
Στο φεστιβάλ θα συμμετάσχει και η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, της οποίας η Γ. Γρ. Φωτεινή Κούβελα υπογραμμίζει ότι «η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων μας αφορά όλους. Όχι μόνο παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των θυμάτων καταστρέφοντας τις ζωές τους, αλλά επίσης, εκπαιδεύει τη κοινωνία στην εμπορευματοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων, με επακόλουθο τη καταρράκωση αρχών και αξιών θεμελιακών για τη κοινωνική συνοχή κι αλληλεγγύη, για την ισότητα των φύλων, για την ευημερία και προκοπή ολόκληρης της κοινωνίας.»
ΑΠΕ