Royal Academy of Arts, Λονδίνο | THE JOHN MADEJSKI FINE ROOMS | 8 Δεκεμβρίου 2012 – 17 Φεβρουαρίου 2013 | Το προηγούμενο Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε μια έκθεση με έργα τριών από τους μεγαλύτερους, αν όχι οι μεγαλύτεροι, Βρετανούς τοπιογράφους. Οι ζωγράφοι αυτοί είναι οJohn Constable RA, (1776 – 1837), ο Thomas Gainsborough, RA (1727 – 1788) και ο Joseph Mallord William (J. M. W.) Turner, RA (1775 –1851). Το RA σημαίνει μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας των Τεχνών, από τα αρχικά των λέξεων Royal Academy.
Η έκθεση Constable, Gainsborough, Turner and the Making of Landscape (Constable, Gainsborough, Turner και η κατασκευή του τοπίου) εξερευνούσε την «εξέλιξη» της βρετανικής τοπιογραφίας μέσα από 120 έργα ζωγραφικής, σχεδία, χαρακτικών , βιβλίων και αρχειακού υλικού, των παραπάνω ζωγράφων και άλλων συγχρόνων τους.
Από την ίδρυση της Royal Academy of Arts στα 1768, τα μέλη της, κυρίως οι καλλιτέχνες, είχαν μεγάλο ενδιαφέρον στην τοπιογραφία – γεγονός που φαίνεται και από την παραγωγή τους. Η έκθεση αυτή στηρίζεται σε έργα που ανήκουν στη βρετανική Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών και εστιάζει το βλέμμα της στην αλλαγή που παρατηρείται στην απεικόνιση των τοπίων, και της φύσης, κατά τη μετάβαση από τον 18ο στον 19ο αιώνα. Από τα ιδρυτικά μέλη ο Thomas Gainsborough, και οι σύγχρονοι του Richard Wilson και Paul Sandby, μέχρι τον JMW Turner και τον John Constable, οι ζωγράφοι προσπαθούσαν να «λύσουν» το πρόβλημα της «φύσης».
Τι είναι «αληθινό» στη φύση; Ποια είναι η αλήθεια της φύσης; Πως μπορούμε μέσα από τη φύση να προσεγγίσουμε τις έννοιες της Ομορφιάς (Beautiful), του Ύψιστου (Sublime) και του Ειδυλλιακού (Picturesque); Η αλλαγή στο στυλ – στον τρόπο θέασης και αντιμετώπισης των πραγμάτων – παρουσιάζεται εδώ με τις εικαστικές γενικεύσεις των έργων του Gainsborough ως φορτισμένα συναισθηματικά, του JMW Turner ως «υψηλά» τοπία και τις ρομαντικές / ειδυλλιακές σκηνές στη φύση του Constable.
Στα έργα που παρουσιάζονται περιλαμβάνονται το Ρομαντικό τοπίο του Gainsborough (περ. 1783) μαζί με σχέδιο του πρόσφατά αποκτηθέν, το οποίο δεν είχε παρουσιαστεί στο κοινό από το 1950, οι δύο μεγάλες τοπιογραφίες του Constable από τη δεκαετία του 1820, Το άλμα του αλόγου (1825) και Η βάρκα στον υδατοφράκτη (1826), όπως ο πίνακας («διπλωματική») του Turner το Κάστρο του Dolbadern (1820). Τα έργα αυτά πλαισιώνονται με έργα του Ουαλού ζωγράφου Richard Wilson (1714 –1782), του Michael «Angelo» Rooker (1746 –1801) και Paul Sandby (1731 – 1809), όπως επίσης και από σχέδια και χαρακτικά, των «δασκάλων» του 17 αιώνα που χρησίμευαν ως «παραδείγματα», του Claude Lorrain (1600 – 1682), του Nicolas Poussin (1594 – 1665), του Gaspard Dughet (1615 – 1675) και του Salvator Rosa (1615 -1673). Η έκθεση συμπληρώνεται με γράμματα του Gainsborough, το κιβώτιο ζωγραφικής του Turner και την παλέτα Constable – με στόχο, σύμφωνα με τους επιμελητές, «να δώσουν ζωή στην εικαστική πρακτική» της εποχής.
Η έκθεση Constable, Gainsborough, Turner και η κατασκευή του τοπίου επιμελήθηκε από την Mary Anne Stevens, Director of Academic Affairs, τον Nick Savage, Head of Collections & Library, την Helen Valentine, Curator of Paintings & Sculpture και τον Andrew Wilton, με τη συνεργασία των Annette Wickham και Helena Bonett.
Η Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών (Royal Academy of Arts) ιδρύθηκε από τον βασιλιά Γεώργιο ΙΙΙ στα 1768. Ενώ ακόμα και σήμερα κατέχει μια «μοναδική» υπόσταση, όντας ένα ανεξάρτητο από το κράτος, ιδιωτικά χρηματοδοτούμενο, ίδρυμα, διαχειριζόμενο από εικαστικούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες, των οποίων ο στόχος είναι να είναι «μια δυνατή και καθαρή φωνή» για την τέχνη και του καλλιτέχνες.
Η συλλογή της Βασιλικής Ακαδημίας αποτελείται από Βρετανούς καλλιτέχνες από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα, και αποτελεί «μοναδική» πηγή για τη μελέτη της βρετανικής τέχνης. Η συλλογή περιλαμβάνει έργα του, ιδρυτή της Ακαδημίας Sir Joshua Reynolds RA FRS FRSA (1723 – 1792), Gainsborough, Turner, Constable, του ολλανδικής καταγωγής ζωγράφου Sir Lawrence Alma-Tadema, OM, RA (1836 – 1912), του γλύπτη John Flaxman R.A. (1755 – 1826), του Sir John Everett Millais, 1st Baronet, PRA (1829 –1896), του Sir Frederic Leighton, Bt (1830-1896), του John William Waterhouse (1849 – 1917), του John Singer Sargent (1856 – 1925), του Sir Stanley Spencer KCB CBE RA (1891 – 1959), όπως και του ζωγράφου της, pop art, David Hockney, OM, CH, RA (1937 – ). Η συλλογή περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, σχέδια, χαρακτική, αρχιτεκτονικά σχέδια, ιστορικά βιβλία, αρχεία καλλιτεχνών, ιστορικές φωτογραφίες και προπλάσματα γλυπτών. Κάθε καινούργιο μέλος που εκλέγεται από την Ακαδημία δωρίζει ένα έργο του στη συλλογή της, γνωστό και ως η «Διπλωματική».
Εικόνα: John Constable R.A., The Leaping Horse, 1825 λάδι σε καμβά, 142 x 187.3 εκ., Photo: John Hammond © Royal Academy of Arts, London.