Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΙΑΖΗ
ΕΑΜ ΕΑΜ ΕΑΜ ΕΑΜ φωνή λαού
που φτάνει ως τ’ άστρα τ’ ουρανού
ΕΑΜ ΕΑΜ ΕΑΜ ΕΑΜ αντιλαλεί
όλη η Ελλάδα μια φωνή…
Λευτεριά πανώρια κόρη
κατεβαίνει από τα όρη
κι ο λαός την αγκαλιάζει
και χορεύει και γιορτάζει…
(Αντιστασιακά τραγούδια)
Όλη η Ελλάδα. Από το πιο απόμακρο γιδομάντρι μέχρι και τη φρουρά του κατοχικού Πρωθ. Ράλλη, που ο Λοχαγός Βασίλης Σενετσανόπουλος, πριν φύγει για το «βουνό», κομμουνιστής, μέλος του ΕΑΜ!!! Το 80%, περίπου, του λαού οργανωμένο στο ΕΑΜ! Πολιτικές οργανώσεις του: ΕΠΟΝ – Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων – Αετόπουλα – Ε.Α. – Εθνική Αλληλεγγύη – ο Ερυθρός μας Σταυρός, ΕΤΑ – Επιμελητεία του Αντάρτη, Τοπική Αυτοδιοίκηση – Λαϊκή Δικαιοσύνη, Εργατικό ΕΑΜ, Εθνικό Συμβούλιο – η Βουλή’ ΠΕΕΑ – Πανελλήνια Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης – η Κυβέρνηση.
Ένοπλες οργανώσεις του:
ΕΛΑΣ – Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός δύναμη 144.200
(εξ ων αξιωματικοί 4.100)
ΕΛΑΝ – Ελληνικό Απελευθερωτικό Ναυτικό δύναμη 1.250
(εξ ως 50 αξιωματικοί), με 100 πλοία
ΕΠ – Εθνική Πολιτοφυλακή (Αστυνομία δύναμη 10.500
Στελέχη των Πολιτικών Εαμικών Οργανώσεων δύναμη 100.555
Σύνολο 256.505
Στρατός κατοχής (Βούλγαροι – Ιταλοί – Γερμανοί) 670.000. Εάν δεν δρούσε η Ε. Αντίσταση θα πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή τους συμμάχους.
Ο λαός στην εξουσία!
Απώλειες με τα στοιχεία του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ
Νεκροί Τραυματίες Αιχμάλωτοι
ΕΛΑΣ 4.500 6.000 –
Γερμανοί 16.062 6.504 1878
Βούλγαροι 1.305 1.237 2230
Ιταλοί 1988 753 1073
Κατά τα στοιχεία των Γερμανών (από τα οστά τους που βρήκανε στην Ηπειρωτική Ελλάδα και μεταφέρανε στο νεκροταφείο τους Ραπετόσα – Διονυσίου).
Γερμανοί νεκροί (σκοτωμένοι) 16.000
Ελασίτες (σκοτωμένοι) 25.000
Σταματώ τα περί το ΕΑΜ (γενιά, η συνεισφορά του είναι γνωστή και αναγνωρισμένη πια) για να αναφερθώ σ’ ένα κεφάλαιο μάλλον άγνωστο, «παραμελημένο». Στα προ του ΕΑΜ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΑ ΞΕΣΠΑΣΜΑΤΑ
Η Αντίσταση άρχιζε αμέσως μόλις το πόδι του κατακτητή πατούσε όπου τη χώρα. Θα καταθέσω ελάχιστα συγκεκριμένα γεγονότα – παραδείγματα. Μόλις η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο κατά της χώρας μας, στη Θεσσαλονίκη που κατοικούσα, οι σειρήνες συναγερμού για επικείμενους αεροπορικούς βομβαρδισμούς συνέχεια, σχεδόν, «κρώζανε» για ένα εικοσιτετράωρο και ο κόσμος χωνόταν στα καταφύγια. Κανένας βομβαρδισμός δεν έγινε. Ήτανε κόλπο για να φεύγουν απαρατήρητες οι στρατιωτικές, πολιτικές, όποιες, αρχές της πόλης… Την μεθεπόμενη, 6.4.41, οι ναζί μπήκαν στην πόλη που ήτανε παντέρημη. Ούτε ένα παραθυρόφυλλο ανοιχτό, ούτε κατάστημα, υπηρεσία… ακόμα και τα… μπορντέλα κλειστά. Καμιά αρχή, καμία οργάνωση, κανένας απολύτως δεν πρόσταξε, δεν συμβούλεψε κάτι τέτοιο. ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ, μόνος του ο καθένας, οι οικογένειας έδρασαν έτσι. Αυτό δεν είναι ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ; (θλιβερή εξαίρεση: μόνον ΔΥΟ άτομα υποδέχτηκαν τους ναζί στην οδό Μοναστηρίου). Οι ναζί μπήκαν στην πόλη, σπάσανε καταστήματα, εστιατόρια για να φάνε κλπ. Κι άρχισαν να συρρέουν και στρατιώτες, που άτομα, παρέες, τους κρύβανε, τους βρίσκανε πολιτικά ρούχα. Πολλοί, ανάμεσά τους κι εγώ, μαζεύαμε όπου βρίσκαμε όπλα, τα κρύβαμε, χωρίς κανένα συγκεκριμένο σχέδιο. Αυτό δεν είναι ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ;
Τα ίδια, περίπου, συνέβησαν σε όλη τη χώρα. Ιδιαίτερα θέλω να τονίσω, το ότι, όσοι στρατιώτες του υποχωρούντος μαχομένου αγγλικού αποσπάσματος τραυματίζονταν, αποκόπτονταν, οι καιροφυλακτούντες γύρω χωριών κάτοικοι, τους «άρπαζαν», τους περιέθαλπταν, τους επανασυνέδεαν με το τμήμα τους.
Στην Καλαμάτα, που έγινε η τελευταία μάχη, ΟΛΟΥΣ του αποσπάσματός τους «άρπαξαν» οι γύρω κάτοικοι, τους προώθησαν προς τη Μάνη, κρύφτηκαν και σιγά – σιγά φυγαδεύτηκαν προς Αίγυπτο. Επίσης, το πρώτο βράδυ της κατοχής στους τοίχους σπιτιών της πόλης στόλιζαν χειρόγραφες προκηρύξεις που καλούσαν σε Αντίσταση! «Δράστες» δύο μαθητές Γυμνασίου οι αείμνηστοι Νίκος Καραμπέλας και Τάκης Χαρίτος.
Στην Κρήτη, τις μεγαλύτερες απώλειες οι ναζί τις είχαν από τον πολεμιστή λαό, που εάν η μεταξική δικτατορία δεν του είχα πάρει τα όπλα με το παραπλανητικό ότι θα τα στείλει στο «Αλβανικό» – ενώ φοβόταν το δημοκρατικό φρόνημα – οι απώλειες των ναζί θα ήντουσαν πολλαπλάσιες – και δεν ξέρουμε τι άλλο…
Στην Κρήτη επίσης, εφτά κομμουνιστές δραπέτευσαν από τη Φολέγανδρο που τους είχε εξόριστους ο Μεταξάς, αποβιβάστηκαν στο Ηράκλειο, πήρανε μέρος στη μάχη, στην «Πόρτα Χανίων», παρασημοφορήθηκαν από τον Έλληνα επικεφαλής και στις 30 Μαΐου που σταμάτησαν οι μάχες, καλούσαν τους στρατιώτες να μην παραδώσουν τα όπλα να συνεχίσουν, όπως έκαμαν οι ίδιοι ανεβαίνοντας στο «βουνό». Στις 2 Ιουνίου, στη σπηλιά Χαμουτζή, Ηράκλειο, συναντήθηκε ο καπετάν Μανώλης Μπαντουβάς Φιλελεύθερος – Βενιζελικός και 4 κομμουνιστές που είχαν δραπετεύσει από τη Γαύδο, μ’ επικεφαλής τον Μιλτ. Πορφυρογένη, και συντάσσουν κοινή προκήρυξη, καλώντας σε ένοπλο αγώνα – είναι η πρώτη στη Χώρα μας. Στις στροφές πριν την Κάνδανο, που έγινε μία εξολοθρευτική για τους ναζί μάχη, πήρανε μέρος μόνον πολίτες – μαζί και η παιδούλα τότε, γυναίκα μου μαζί με τον πατέρα της.
Στον Έβρο, αμέσως οργάνωση Ιερός Λόχος, στο Παγγαίο Οδυσσέας Ανδρούτσος, στη Θεσσαλονίκη Ελευθερία, στη Θεσσαλία Ομάδα εφόδου, στα Γιάννινα Πατριωτικό Μέτωπο… Στη Λακωνία ο Γιάννης Γραμματικάκης (Αστραπόγιαννος της Αντίσταης) ανατινάζει στον όρμο Εληάς (Μολάοι) εφτακόσια βαρέλια βενζίνης των ναζί, στην Καστνιά συγκροτείται ανταρτομάδα. Στη Μεσσηνία πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου ιδρύεται η Νέα Φιλική Εταιρεία, που σαν πυρκαγιά απλώνεται Μεσσηνία – Λακωνία – Αρκαδία – Ηλεία. Έτσι που όταν έγινε το ΕΑΜ και προσχώρησε σε αυτό, βρήκε το Μοριά οργανωμένον! Στα σύνορα Κορινθίας – Αχαΐας, οι τσοπάνηδες Χανιάδες, μόλις οι Ιταλοί πήγαν να τους πάρουν «σφαχτά», τους άρχισαν στα σμπάρα και ανέβηκαν στα «βουνά».
Ας αναφέρω και τον πρώτο Αντιστασιακό Κωνσταντίνο Κουκίδη, Λοχία, που μόλις οι ναζί ανέβηκαν στην Ακρόπολη να κατεβάσουν την ελληνική σημαία και να υψώσουν τη ναζιστική, την περιτυλίχτηκε, έπεσε από τον ιερό βράχο και αυτοκτόνησε. Στις 29 προς 30 Μαΐου έχουμε το κατόρθωμα Γλέζου – Σάντα.
Το ΕΑΜ αυτό το διάχυτο αντιστασιακό, ηρωικό πνεύμα συνοργάνωση κ.λπ. και δημιουργήθηκε το θαύμα της Εθνικής Αντίστασης, μοναδικό στην Ευρώπη.
Και θέλω να τονίσω την εθνική ανάγκη όλα αυτά τα πρώτα «επαναστατικά ξεσπάσματα» να καταγραφούν από όσους τα έζησαν, τα πληροφορήθηκαν και οι ιστορικοί να στρέψουν και προς αυτά τις μελέτες τους.
