Τους λόγους της περαιτέρω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών αναλύει η Eurobank κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην 14η συναπτή τριμηνιαία αρνητική αποταμίευση των Ελλήνων.

Ειδικότερα το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παρουσίασε ετήσια πτώση -0,75% το 2ο τρίμηνο 2016. Διαμορφώθηκε στα €29,72 δισ. από €29,94 δισ. το 2ο τρίμηνο 2015.

Όπως επισημαίνει η Eurobank, η εν λόγω μεταβολή προήλθε:

1ον από τη μείωση των πρωτογενών εισοδημάτων και των καθαρών κοινωνικών εισφορών και παροχών κατά -€34,62 και -€300,87 εκατ. αντίστοιχα.

2ον από την αύξηση των καθαρών λοιπών τρεχουσών μεταβιβάσεων κατά +€76,73 εκατ.

3ον από την πτώση των τρεχόντων φόρων εισοδήματος και πλούτου κατά -€35,44.

Σε ό,τι αφορά τις χρήσεις του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 2ο τρίμηνο 2016, η τελική καταναλωτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα €31,84 δισ. ενώ η αποταμίευση ήταν αρνητική στα -€2,13 δισ. από -€2,27 δισ. το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Σημειώνεται ότι η αποταμίευση κινήθηκε σε αρνητικό έδαφος για 14ο συνεχές τρίμηνο. Αυτό ισοδυναμεί με μια σωρευτική απώλεια πλούτου της τάξης των -€23,08 δισ.

Επιπρόσθετα, ο λόγος της αποταμίευσης ως προς το διαθέσιμο εισόδημα, διαμορφώθηκε στο -7,16% (από -7,60% το 2ο τρίμηνο 2015) ή -5,67% (από -6,48%) σε όρους κινητού μέσου 4 τριμήνων. Το τελευταίο μέγεθος θεωρείται πιο αντιπροσωπευτικό καθώς οι τριμηνιαίες παρατηρήσεις του διαθέσιμου εισοδήματος και της αποταμίευσης παρουσιάζουν έντονη εποχικότητα.

Η τράπεζα επισημαίνει ότι από το 2ο τρίμηνο 2009 μέχρι το 2ο τρίμηνο 2014 το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών ακολούθησε καθοδική πορεία. Πιο αναλυτικά, μειώθηκε κατά -13,93 ποσοστιαίες μονάδες (ΠΜ), ήτοι από +7,30% στο -6,63% σε όρους κινητού μέσου 4 τριμήνων. Αυτή η πτώση αποτυπώνεται στον υψηλότερο ποσοστιαίο ρυθμό μεταβολής της τελικής καταναλωτικής δαπάνης σε σχέση με το αντίστοιχο μέγεθος του διαθέσιμου εισοδήματος.

Πιθανοί ερμηνευτικοί παράγοντες αυτής της απόκλισης είναι:

– Οι προσδοκίες που σχηματίστηκαν για τη διάρκεια της ύφεσης. Εν παραδείγματι, όταν τα νοικοκυριά αναμένουν ότι η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους θα είναι σχετικά προσωρινή τότε εξομαλύνουν την κατανάλωσή τους μέσω μείωσης του ρυθμού αποταμίευσης.

– Δημογραφικοί παράγοντες όπως είναι η γήρανση του πληθυσμού. Όταν αυξάνεται το ποσοστό των ηλικιωμένων επί του συνόλου του πληθυσμού τα κίνητρα για ιδιωτική αποταμίευση μειώνονται.

– Το ύψος του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Όταν η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας έχει βάθος και διάρκεια τότε το ποσοστό «φτώχειας» αυξάνεται και ως εκ τούτου τα περιθώρια για αποταμίευση μειώνονται.

– «Οι καταναλωτικές συνήθειες». Το πολύ υψηλό επίπεδο ιδιωτικής κατανάλωσης των προηγούμενων ετών δύναται να δημιούργησε «συνήθειες» οι οποίες κατέστησαν λιγότερο ελαστική τη μετάβαση σε ένα νέο χαμηλότερο μονοπάτι καταναλωτικής δαπάνης.